Диагностика мен кеңес – ең қажет процесс

Тұрғындарға консультативті-диагностикалық көмек көрсету – медициналық қызметтердің ішіндегі өте қажетті процестің бірі. Өйткені, кейіннен алынатын басқа емдердің тиімділігіне жету үшін аталмыш процестің сапалы және білікті жүргізілуі аса ма­­ңызды орын алады. Сондықтан да осы бизнес-процесс туралы оқыр­мандардың тереңірек біл­гені артықтық етпейді.

Халыққа консультативті-диаг­нос­тикалық көмек емдеу себеп­те­ріне сәйкес БМСК маманы жолда­ма­сы бойынша тегін медициналық кө­мек­тің кепілдендірілген көлемі ая­сында да, міндетті әлеуметтік ме­ди­ци­налық сақтандыру жүйесінде де көр­сетіледі.

Медициналық ақпараттық жүйеде бас­тапқы медициналық көмек дәрігері нау­қас туралы мәліметтерді, жолдама се­бебін, алдын ала диагнозды және кон­суль­тативті-диагностикалық көмек қызметі тура­лы мәліметтерді енгізу арқылы кон­сультативті-диагностикалық көмекке жо­л­­дама жасайды.

Жолдама жасағалғаннан кейін Ме­ди­ци­налық ақпарат жүйесі қаржыландыру кө­зі және пациенттің сақтандыру мәрте­бе­сі туралы ақпаратты көрсетеді. Қаржы­лан­дыру көзі мен сақтандыру мәртебесін көр­сеткеннен кейін БМСК дәрігері мә­ліметтердің дұрыстығын растайды және кон­сультативті-диагностикалық көмекке жол­даманы сақтайды.

Бейінді маман ақпарат жүйесінен жол­даманы алып, консультативті-диаг­нос­­тикалық көмек көрсетеді. Егер қосым­ша қызметтер қажет болса, бейінді маман қосымша қызметтерді ұсыну үшін ақпарат жүйесіне жолдама жасайды.

Қызмет көрсеткеннен кейін про­филь­ді маман ақпарат жүйесіне көрсетіл­ген қызметтер туралы деректерді енгізеді, ал бастапқы медициналық көмек дәрігері қыз­меттерді консультативті-диагности­ка­лық көмекке жіберген кезде анықталған қар­жыландыру көзі қызметтер енгізілген кезде көрсетіледі.

Қызметтер туралы мәліметтерді енгізу ке­зінде профиль маманы қорытынды диаг­ноз, қосымша қызметтер, белсенді кіру түрі, қызмет көрсету орнын кіргізеді. Де­­ректерді енгізгеннен кейін профиль ма­маны деректердің дұрыстығын растайды және нәтижелерді сақтайды.

Қызмет көрсету нәтижелерін сақ­тағаннан кейін бейінді маман қарау және емдеу нәтижелерін көрсететін медицина­лық есепті, сондай-ақ медициналық ақ­па­раттық жүйеге енгізілген пациентті әрі қа­рай емдеу бойынша ұсыныстарды қа­лып­тастырады.

Консультативті-диагностикалық кө­мек­ті бір ұйым ішінде көрсеткен бейінді ма­ман, егер дәлелдемелер болса, еңбекке уа­қытша жарамсыздығы туралы парақ не­месе кеңес береді немесе кеңейтеді, ал егер тұрақ­ты еңбекке жарамсыздық болса, медициналық ақпараттық жүйеге жолдау үшін құжаттарды ресімдеу бойынша ұсы­ныстар береді.

Егер консультативті-диагнос­тика­лық көмекті бірлесіп орындаушы ұйымның профилді маманы қамтамасыз етсе, онда егер дәлелдемелер болса, еңбекке уақытша жарам­сыздық парағын немесе куәлігін беру және жаңарту туралы ұсыныстар бе­реді, ал егер тұрақты еңбекке жарамсыз­дық болса, медициналық ақпараттық жүйе­ге жолдау үшін құжаттарды ресімдеу бойын­ша ұсыныстар береді.

Егер консультативті-диагности­ка­лық көмекті республикалық деңгейде қам­тамасыз ету қажет болса, медициналық есеп бойынша профильді маман респуб­ли­калық деңгейде консультативті-диаг­нос­ти­калық көмек ұсыну үшін ұсыныстар береді.

Медициналық қорытынды алғаннан кейін бастапқы медициналық көмек дәрігері келесі әрекеттерді орындайды:

Егер республикалық деңгейде кон­суль­тативті-диагностикалық көмек ұсыну ту­ралы ұсыныс болса, бастапқы медици­налық көмек дәрігері пациенттің құжат­та­рын пациент бекітілген жердегі меди­ци­на­лық ұйымда құрылған комиссияға тап­­сы­рады. Комиссия 2 жұмыс күні ішінде нау­қас­тың құжаттарын қарайды және респуб­ли­калық деңгейде консультативті-диагнос­тикалық көмек қабылдауға немесе қабыл­даудан бас тарту туралы шешім қабылдайды.

Медициналық көмектің кепілден­діріл­ген көлемі аясында республикалық дең­гей­дегі медициналық ұйымға жолдау қа­жет болған жағдайда жүзеге асырылады:

- диагнозды растау үшін күрделі, анық­­талмаған жағдайлардың дифферен­циал­ды диагнозы;

- сирек кездесетін, жіті аурулардың диаг­нозы;

- басқару тактикасын, емделуін, сон­дай-ақ мүгедектікке сараптамалық баға беру­дің даулы жағдайларын шешу;

- шетелге емделуге жолдама алу үшін нұс­қамалардың болуын анықтау;

- аурудың ауыр ағымы бар, халықтың әлеуметтік осал топтарындағы науқастарды емдеу тактикасын айқындау;

- аурудың жиі қайталануы және де­ком­пенсация жағдайында науқастарды ем­деу және емдеу тактикасын анықтау;

- БМСК деңгейінде емдік шаралар тиім­сіз болған жағдайда диагноз қою және емдеу.

Комиссияның оң шешімін алғаннан кейін немесе тіркелген жерінде консуль­та­тивті-диагностикалық көмек ұсынған­нан кейін, бастапқы медициналық көмек дәрігері медициналық ақпараттық жүйеге жолдама жасауға кіріседі.

Егер созылмалы ауру немесе әлеу­мет­тік маңызы бар ауру анықталса, алғаш­қы медициналық көмек дәрігері динамика­лық бақылауға алуды жүзеге асырады. Кон­сультативті-диагностикалық көмек дең­гейіндегі динамикалық бақылау ме­дициналық көмектің кепілдендірілген кө­лемі аясында бейінді мамандардың ди­намикалық бақылауына жататын әлеу­мет­тік мәні бар аурулар кезінде жүзеге асы­ры­лады.

Аудандық мейірбикенің, бастапқы ме­дициналық көмек дәрігерінің, бейінді ма­мандардың, зертханалық және аспаптық тек­серулердің, бақылау мерзімдерінің жә­не тіркеуден шығару критерийлерінің тізі­мі, көлемі, жиілігі медициналық кө­мек­тің кепілдендірілген көлемі шеңберінде бейін­ді мамандардың консультативті-диаг­ностикалық көмек деңгейінде дина­ми­калық бақылауға жататын әлеуметтік маңы­зы бар аурулардың тізімімен анық­талады.

Бейінді мамандардың бақылауында бо­латын созылмалы аурулар жағдайында консультативті-диагностикалық көмек дең­гейіндегі бақылау медициналық кө­мек­тің кепілдендірілген көлемі аясында жә­не міндетті медициналық сақтандыру жүйе­сінде жүзеге асырылады.

Аудандық мейірбикенің, бастапқы ме­дициналық көмек дәрігерінің, бейінді мамандардың, зертханалық және аспаптық тек­серулердің, бақылау мерзімдерінің жә­не тіркеуден өту өлшемдерінің тізімі, кө­ле­мі, жиілігі медициналық көмек көрсе­ту­дің кепілдендірілген көлемі аясында және МӘМС жүйесінде консультативті-диагностикалық көмек деңгейінде бейін­ді маман бақылауы керек созылмалы ауру­лардың тізімімен анықталады.

Барлық қажетті консультативті-диаг­ностикалық қызметтерді көрсет­кен­нен кейін бастапқы медициналық көмек дәрігері тиісті емдеуді тағайындайды.

Консультативті-диагностикалық кө­мек сонымен қатар БМСК маманының жол­дамасынсыз жүзеге асырылуы мүмкін жағ­дайлар:

- бейінді маман қосымша зертханалық және аспаптық зерттеулерге жіберілген кез­де және диагнозды бір жағдайда растау үшін басқа бейінді мамандардың кеңес­тері­мен;

- бейінді маманға екінші қабылдауға жүгін­ген кезде;

- науқас жарақат немесе жедел және жос­парлы стоматологиялық көмек бойын­ша жүгінген кезде;

- науқас дерматовенерологиялық бе­йін­дегі аурулар туралы хабарласқан кез­де;

- қатысушылардың, Ұлы Отан соғысы мүге­дектерінің және оларға теңестірілген адамдардың өтініштері бойынша;

- жылжымалы медициналық кешен­дер мен консультативті-диагностикалық пойыз­дар ұсынатын қызметтер.

Шархан ҚАЗЫҒҰЛ,
Нұр-Сұлтан