Осыдан 6 жыл бұрын Қызылорда облысында іргетасы қаланған шыны зауытының жыры әлі бітер емес. Бұл өндіріс орны 2 жылдың ішінде салынып бітуі тиіс болғанымен, құрылыс жұмыстары тым ұзаққа созылып кетті.
Елімізде теңдесі жоқ ірі өндіріс орны бастапқыда EXPO-ны отандық әйнектермен қамтамасыз ететін болған. Бірақ сенім артқан зауыт үмітті ақтамады. Қазір құрылыс жұмыстары қай деңгейде жүріп жатыр және біз отандық әйнектерді қашан қолдана бастаймыз? Көпті мазалаған осы сауалдың жауабын берген Қызылорда облыстық Индустриялық-инновациялық даму басқармасының басшысы Ринат Сұлтангереев «бұл зауытқа көз тиген» деп айды аспаннан бір-ақ шығарды. Асыра сілтегеніміз емес, жауапты басшылықтың өзі осылай дегені оның күдер үзгені ме деп қалдық.
– Шыны зауыты төңірегінде көптеген әңгіме айтылуда. Өзім басқарманы басқарып отырғаннан кейін шыны зауытына көз тиген деп ойлаймын. Қазір құрылыстың 70 пайызы аяқталған. Қажетті құрал-жабдықтар орнатылды. Тек балқыту ваннасы мен күйдіру пешін салу жұмыстары қалды. Ол жұмысты жүргізуге наурыз айында Қытайдан 147 маман келеді. Айтылған жұмыстар толық аяқталған соң зауыт екінші жартыжылдықта іске қосылады деген үміттеміз. Сонымен қатар өндіріс нысаны жанынан ілеспе 8 зауыт ашу жоспарда бар, – деді ол өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте.
Оның сөзінше, осы уақытқа дейін зауыттың тұралап қалуына пандемия себеп болған. Құрылыстың басталғанына 6 жыл өткенін ескерсек, «коронавирусқа дейін мұны іске қосуға не кедергі болды?» деген сауал тағы мазалайды. Мұның да жауабын берген Р.Сұлтангереев: «2020 жылға дейін қандай жағдай болғанын бәріңіз білетін шығарсыздар?! Ондай жағдайда құрылыс жұмыстары тоқтайды» деп сөздің төркінін астарлап жеткізді.
Бұған дейін зауыт төңірегінде болған оқиғаны тарқатсақ, ең алдымен бұрынғы Ұлттық экономика министрі Қ.Бишімбаевтың ісі еске түседі. Содан кейін бұл жобаның тағдыры тығырыққа тіреліп, құрылыс жұмысы тұралады. Көп ұзамай орта жолда мердігер ауысты. Бұған қатысты кезінде Инвестиция комитетінің төрағасы С.Тұяқбаев: «Біз механизмін таптық, яғни жаңа компания басты мердігер емес, басты мердігердің консорциум мүшесі болады. Компанияны ауыстыру консорциумның бұрынғы келісімшартына еш әсер етпейді. Сол себепті механизм бар және сол бойынша осы мәселені шешетін боламыз. Нысанды уақытында өткіземіз, құрылыс қайта жанданады» деген.
Одан кейін «Бәйтерек» холдингінің бұрынғы басшысы Е.Досаев та Қызылордадағы шыны зауытын тезірек пайдалануға беру керегін айтты. Сондай-ақ 2017 жылдың 17 ақпан күні елорда төрінде өткен брифингте Қызылорда облысының экс-әкімі Қырымбек Көшербаев: «Ағымдағы жылы күзде, бәлкім қазанда немесе қараша айында шыны зауытын іске қосуды жоспарлап отырмыз. Аталған кәсіпорында негізгі құрал-жабдықтың бәрі бар. Меніңше, «Бәйтерек» ұлттық xолдингі, инвестициялық қор, Қазақстанның даму банкі және инвестормен бірлесіп, ол зауытты қазанда, әрі кетсе, қараша айында іске қосамыз. Себебі ондай өндіріс облысқа ғана емес, ел экономикасына ауадай қажет» деген еді. Одан кейін бұл шыны зауыты алғашқы өнімін елорданың 20 жылдық тойы қарсаңында шығаратын болды. Содан бері «әне, боп қалды, міне, боп қалды» деумен үзіліп-созылып келе жатқан бұл жоба талай басшының бас ауруы болып тұрғанын байқаймыз. Бүгінде құрылыс басталғалы 6 жылдай уақыт өтсе де, әлі созылып кетті.
Бұған дейін Қызылорда облысын басқарған Қ.Көшербаев пен Қ.Ысқақов іске қоса алмаған зауыттың жүгі енді қазіргі әкім Г.Әбдіқалықоваға артылды. Облыс әкімі бір сұхбатында шыны зауыты алдағы уақытта толығымен іске қосылатының жеткізген болатын.
– Шыны зауытының айналасында 8 зауыт, ілеспе зауыт саламыз деп жоспарладық. 3 зауыттың жобасы, бизнес-жоспарлары нақтыланды. Кәсіпкерлер қызығушылық білдіріп отыр. Мысалы, шыныдан жасалатын ыдыстар. Екінші зауыт – айна жасау зауыты. Үшінші зауыт – шыны талшығы. Бұл құрылыста көп пайдаланылады. Бұл үш зауыттың өзі шамамен 15-16 млрд инвестиция тартады екен, – деді ол.
Біраз жыл инвесторлар арасындағы мәселеге байланысты құрылыс мерзімі кешіккенімен, тұралаған жұмысқа биыл жан бітпек. «Жоғары технологиялық зауыт құрылысы аяқталса, смартфондар мен планшеттерді күн сәулесінен қорғайтын панеліне арналған шыны және басқа да қажетті заттар осы өндіріс орнында жасап шығарылады», – дейді атқамінерлер. Ал біз оны уақыт еншісіне қалдырдық.
Нұрсұлтан ҚАЗБЕКОВ,
Қызылорда облысы
