Ауылға бөлінген 800 млрд қайда жұмсалады?

Ауылға бөлінген 800 млрд қайда жұмсалады?

«Ауыл – ел бесігі» жобасы аясында ауыл-аймақты көр­кейтуге 800 млрд теңге бө­лінеді. Жауаптылар жаңа ем­хана салып, мектепті жөн­деуден өткіземіз деп отыр. Бас­тысы,  білікті медицина мамандарын ауылға шақы­рып, сұрағандарын бермек. Сондай-ақ жоба жол мәселесі дейтін жанды жерімізді де «емдеуге» дайын. Аталған жо­ба бұрынғы берген уәде­сінде тұрды ма?

500 мың жаңа жұмыс орны

3,5 мыңнан астам ауылдың 7 млн тұрғынына сапалы өмір үшін 800 млрд теңге бөлінеді. Бюджетті жұмсауға берілген 5 жыл ішінде нәтиже берсе игі. Өйткені жұмыстың жоғы, білім мен ғылым, медицина мәселесі ауыл жұртын тығырыққа тіреді. Ыңғайы келсе, қалаға көшіп, ел қатарлы өмір сүргісі бар. Үш ауы­сымды мектеп, маман тапшы ем­хана мен жақынды алыстатқан жол титықтатты, білеміз. Одан қал­са, интернеттің жыры бар. Панде­­­мия басталғалы балалар қыр асып, тау мен тасты кезіп интернет «іздеп» жүр. Жағдаймен жақыннан таныс­қан басшылар іске көшпесек болмас деп бекінген сыңайлы. Олай дейтініміз, 2025 жылға дейін ауыл халқының әл-ауқатын жақсарту күн тәртібінде тұр. 5 мың мектеп жаңғыртылып, жаңа 315 мектеп салынады. Соның ішінде елді мекендердегі қосымша білім беру мәселесіне ден қойылмақ. Осылайша, білім сапасының ауыл мен қала арасындағы айырмасын қысқарту жұмысы жүреді. Қара­сирақ баланың уақытын бос өткізбес үшін 748 мәдениет, 1 719 спорт объектісі жөндеуден өтеді әрі жаңа­сы бой көтереді. 3-тен 6 жасқа дейін­гі балаларды мектепке дейінгі біліммен 100% қамту жағы тағы бар. Тұрғын үй мәселесіне келсек, аталған бес жыл ішінде 24 млн шар­шы метр тұрғын үй пайдалануға беріледі. 110 мың жер учаскесі жеке тұрғын үй салу үшін қажет инфра­құрылыммен қамтамасыз етіледі. Мұнымен қоймай, 12 мың шақырым инженерлік желі салы­нып, жаңғыр­тылады. Эконо­мика министрінің сөзіне сенсек, үйлердің 60%-ына та­биғи газ тартылатын уақыт та алыс емес. Ауыл тұрғындарының бас ау­руына айналған емхана мәселесі де ретін табатынға ұқсайды. Алексей Цой алдағы бес жылда 515 амбула­торлы емхана салынатынын атап өткен. Оған бюджеттен 95 млрд тең­­ге қарастырылған. Оған қоса, жергілікті әкімдіктер 580-нен астам емхананы жөндеуден өткізеді. 25 аудандық аурухана модерниза­ция­ланатынын естігенде, біз де қуанып қалдық. Өйткені аудандық ауруха­налардың жайын айтып, шағым­данатын жұрт көп. Елді мекенге тәжірибелі ақ халатты маманды тар­ту үшін кезең-кезеңмен жағдай жасалмақ. Алдымен ауылға ат басын бұрам деген дәрігерге 100-ден 1 000 АЕК көлемінде көтермеақы төле­неді. Тұрғын үймен қамтылып, 2023 жылға дейін жалақысы 2,5 есеге көтеріледі.

Жолдар, жолдар...

Иә, жолдың жайын бөлек қоз­­ғамасқа болмас. Себебі еліміздегі ең өзекті тақырып – осы. «Жол азабын жүрген біледі». Көзбен көр­гендер шығыста Үржарға тасжол­мен жет­кенше «тозып» кететіндерін айтады. Өскеменнен ары қарай жат­қан аудандарда да жол нашар. «Хабар 24» телеарнасындағы «Әкім» ха­бары­мен ел аралайтын журналист Ақбөпе Тәңірберген өңір-өңірдегі тіршілікпен таныс екенін, соның ішінде Бөкейордасындағы жол жағдайына налығанын атап өтті. Оның айтуынша, ауданға жаңбыр жауса, жердің миы шығып, жол қатынасы үзіледі. Аталған ауданға Орал қаласынан ғана көлік қаты­найтыны тағы бар. Аудан арасында такси қызметі жоқтың қасы. Жалпы, ел арасында «Бөкейордасы жолы­мен жүргендер Жезқазған – Қы­зылорда бағытындағы жолдың қиындығын ұмытатыны» жиі айты­лады. Айтпақшы, Жезқазған – Қы­зылорда бағытындағы жолдың жөнделетіні хабарланған-ды. Мұны естіп жұрт бір марқайып қалған. Енді «Ауыл – ел бесігі» арқылы жергілікті маңызға ие жолдардың 95% жағдайы жақсартылып, ауыл ішіндегі 10 мың шақырым жол жөнделетіні көпке қуаныш сый­лады. Әсіресе, елдің шығысы мен батысы жобаның шарапаты тие­тінінен дәмелі. Мемлекет басшысы да жағ­дай­мен жақсы таныс. Жолдан өту үшін су кешіп, баратын жеріне бес ай­налып жететін тұрғындар же­терлік. Әсіресе, туризм аймағы дей­тін Ал­маты облысындағы ауылдарда, оңтүстік өңірдегі елді мекендерде, орталықта, Батыс Қазақстандағы 70% жол жөндеуді қажет етеді. Ал жоба аясында жұмыс істейтіндерге «уәдеде тұрыңыздар» дейміз. Бұлай деуімізге ауызсу мәселесі себеп. Өйткені жоба жүзеге асқалы бері ауылдарды ауызсумен қамту жайы мұң болып тұр. Мәселен, Шы­­ғыс Қазақстандағы Шемонайха ауданында су құбыры тартылғанмен, халық бірнеше жыл бойы ауызсуды бұрынғы құбырдан ішіп жүр. Ал Аягөз ауданында су тартуға бөлінген қаржы талан-таражға түскен. Жұрт телеарналардан көмек сұрап, жағ­дайды біржақты ете алмай жүрген­деріне 3 жыл өткенін айтқан. Шара­сыз тұрғындардың сапасыз ауыз­судан ығыры шыққан. Қош, жоба бойынша алдағы бес жылда ауыл­дар­ды ауызсумен қамту 100%-ға орындалатыны айтылған-ды. Ме­же­лі уақыт жеткенде «құрғақ қасық ауыз жыртып» жүрмесін.

Айзат АЙДАРҚЫЗЫ