«Ақ Жайықты» қорқытқан кім?

Атырауда шығатын тәуел­сіз «Ақ Жайық» газетінің бас редакторы  мен тілшілеріне  түрлі сипаттағы қорқытып-үркіту болып жатыр.

Жеке хабарламаларды айт­па­ған­да, газет сайтына шыққан мақалалардың астына аноним жазылған хабарламаларды оқып, газет ұжымына өшпен­ділік ниет таны­татындардың  қарасы аз емесіне көз жет­кізуге болады.

Жарыққа шыққан күнінен бастап қалың оқырманы бар тәуелсіз «Ақ Жайық» газетінің ұстанымы ұнамағандар тарапы­нан үнемі келіспеушілік көз­қарас­тар, сотқа шақыру секілді түрлі оқиға болып жүргені бар­шаға аян. Ал  бұл жолғы қорқы­ту­лар шектен шығып кеткені соншалықты, әлдекімдер газет­тің редакторы Азамат Майтанов пен оның отбасына және жур­налистердің жеке басына  қауіп төндіріп тұр.

Айталық, газетте жария­ланған мақала­лардың барлы­ғына дерлік пікір жазылады. Соның  ішінде ашық қорқытып жазу үрдіс алып келеді.

Мысалы,  «Ақ Жайық» газетінің сайтында 31 мамыр күні жарияланған «Біздің тарих: Банды Құныскерей» атты орыс­ша мақаланың астына «Сатана» есімді қолданушы редакция тіл­ші­лерін өлтіріп кететінін жазып кеткен. Оған мақалада кезінде Кеңес Үкіметі үшін қарақшы саналған Құныс­керейдің шын мәнінде халық мүддесін қорғаған  күрескер болғаны туралы ашық деректер  жария­ланғаны ұнамаса керек.

Бұдан соң жеке өзінің ғана емес, газет ұжымына қауіп төнуіне байланысты

«Ақ Жайық»газетінің бас редакторы Азамат Майтанов әлеуметтік желіні қол­дану­шыны тауып, оны ҚР ҚК 115-бабымен (Қорқыту) қылмыстық жауап­кер­шілікке тартуды сұрап, Аты­рау облыстық Полиция депар­таментінің бастығы Қамза Үм­бет­қалиевке хат жолда­ғаны­мен, полиция оны әлі таппады. Хатта қорқытушының IP-адресі де көрсетілген.

Алайда ресми хаттың жауап­сыз қалуы редакторды сөз бос­тандығын қорғау халықаралық «Әділ сөз» ұйымына хабар­ласуға жеткізді. Өз кезегінде «Әділ сөз» ұйымының жетекшісі қоғам ал­дында осы мәселені жария ет­кен соң ғана полиция тарапынан қозғалыс басталған.

– «Ақ Жайық» газетінің өз ұстанымы бар және сол ұста­нымынан айнымақ емес. Ол – халыққа ақиқатты жария ету. Саясат, сот отырыстары, тіл мәселесі, қазақ ұлтының тарихы барлық тақырыпты жан-жақты жазуға машықтанғанбыз. Біздің мақалаларымыздағы ашықтық, шындық барлық адамға ұна­майтынын да білеміз. Газетіміз оқырмандар тарапынан сұра­нысқа ие болған алғашқы жыл­дары әлдекімдер  баспа­хана­мызды өртеп кеткенін білесіз­дер. Газетіміздің сайты бар. Өткен жылдан бері сайтқа шық­қан мақалалар астына әлдекім­дер жеке басымызға да, тілші­лерге де тіл тигізіп, қорқытуды жалғастырып келеді.  Біздің газетпен есеп айырысқысы келетін­дер көп. Олардың ішінде мақалаларымыз бен репортаж­дарымыздың кейіпкері болған бұрынғы шенеуніктер, құқық қорғау орган­дарының қызмет­керлері, қамауда отырған мемлекеттік органдардың бас­шы­лары бар. Сондай-ақ  қор­қытып-үркіткендердің  ішінде қазақ жеріне Кеңес Одағын қайтадан орнатуды арман­дайтындар да бар. Тіпті, бізге саяси оқиғаларды жазбауды талап ететіндер бар. Шектен шыққаны,жеке басымызды жоюға деген пікірлердің жа­зылуы болып тұр. Тәуелсіз елдің әр азаматының құқығын  қорғау  құзыреті міндеттелген облыстық Полиция депар­таментіне 31 мамырда ресми хат жолдадық. Бірақ жауап болмады. Сосын «Әділ сөз» ұйымына хабарладық. Содан соң ғана полиция  жұмыс істей бастаған секілді. Полициядан хабарласты. Хатымызды сұрады. Оны полиция кеңсесіне апарып, тіркеттік. Тергеушіге де жіберілді. Жеке басымды айтпағанда, ұжымға жауапты болған соң олардың қауіпсіздігін ойлауым заңды емес пе? – дейді Азамат Майтанов.

Атырау облысы Полиция депар­тамен­ті­нің ішкі және сыртқы коммуникациялар бөлімінің басшысы Мейірім Ердәулеттің айтуынша, «Ақ Жайық» газеті бас  редак­торының хатына байланысты ҚР ҚК 115-бабы бойынша  сотқа дейінгі тексеру амалдары жүргізіліп жатыр.

Сайып келгенде, «Ақ Жайық» газетінің журналистеріне соңғы кездері тіс қайрау­шылар көбейіп тұр. Бәлкім, бұл газеттің шығарушысы, құрылтайшысы болған өз саласының кәсіби маманы Әбділдә Мұқа­шев­тың көзі жоқ болғандықтан шығар... Әлде, шынымен де елде резонанс тудыр­ған оқиғаларды зерделеп, дүркін-дүркін жаңар­тып жазып отыратын газеттің ұста­нымы біреулердің титығына тиді ме, әлде кеңес дәуірін аңсаушылар, қазақ тари­хының шындық парақтарының ашыла түсуін қаламай, керісінше ұлттың жойы­луын аңсап жүргендердің пиғылы ма оны дөп басып әзірге ешкім айта алмайды. Анығы, қазір тәуелсіз газеттің бас редак­торынан бастап тілшілердің барлығының өміріне қауіп төніп тұрғаны.

Егер құқық қорғау органдары белсене кірісіп, журналистерді  қорқытқандардың IP-адресі көрсетілген ізбен тексеру жұ­мыс­тарынан нәтиже шығарып, заң бо­йынша жаза қолданса әділетті болар еді.

Осындайда  Тұңғыш Президент – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың  пар­тияның Саяси кеңесінің кеңейтілген отырысында  «Шенеуніктер редакторларға қысым көрсетеді. Әртүрлі жолмен сыни материалдардың жолын кеседі. Осыдан кейін қоғамдық санада балама шынайы­лық қалыптасады. Егер сен бірдеңе жазсаң, біреу арқылы сені жұмыстан шығарамын деп бопсалаған. Біз оны білеміз. Егер осындай жағдай тіркел­се, қандай лауазымда болса да, жұмыстан шығарамыз. Кім болса, ол болсын»  деген сөзі еске түседі.

Сайып келгенде, «Ақ Жайық» газетінің мақалалары мен  репортаждарының кейіп­­керлері де редакцияға қысым көр­сет­кені үшін жауапкершілікке тартылар күнді көретін болармыз деген үміттеміз.

Тұрсын ЖҰМАБЕКҚЫЗЫ,
Атырау облысы