Атырауда маман жетіспейді. Білікті дәрігерлер аз. Әсіресе, қазіргідей пандемия кезінде мұның әсері қатты байқалады. Дәрігерлік мамандық қана емес, өңірдегі көптеген салада маман тапшы. Бұл мұнайлы өлке үшін де өзекті мәселеге айналды. Жоқ маманды қайдан таппақ?
Ел аузында «Ақшалы аймақ» атанған Атырауда маман жетіспеушілігі тығырыққа тіреп отыр. Өңірде дәрігер маманға деген сұраныс өзекті болып, бұл салада халыққа қызмет ету саласы ақсап тұр. Соның дәлелі, білікті маман болмағандықтан атыраулықтар ат сабылтып, елорда мен Астархан, Оренбург қалаларына емделуге барып жүр.Жуырда Президент жанындағы Орталық коммуникациялар базасында өткен брифингте аймақ басшысының орынбасары Бақытгүл Хаменова да дәрігерлер жетіспеушілігі барын айтты. «Медициналық білім беру және ғылым ұйымдарының 106 түлегінің Атырау өңіріне келуі жоспарланған. Жыл басынан бері 34 түлек (26 интерн, 5 резидент, 3 бакалавр) өңірге келіп, мамандықтарына сәйкес медицина ұйымдарына жұмысқа орналасты. Олардың 12-сі ауылдық жерлерде қызмет етіп жатыр» деп нақтылады спикер.Әзірге облыстағы мемлекеттік медициналық ұйымдарда 1447 дәрігер, 5 093 орта медицина маманы қызмет көрсетеді. Қазір салаға 219 дәрігер маман жетіспейді. Соның ішінде, жалпы практика дәрігері, анестезиолог-реаниматолог, акушер-гинеколог мамандарға сұраныс жоғары. Сайып келгенде, сырқаттанған адамдарға, соның ішінде балаларға нақты диагноз қойып, жүйелі ем беретін тәжірибелі мамандарға Атырау халқы ауадай зәру болып отыр. Білікті дәрігерлердің өздері де еңбек жолында қателікке бой алдырса, заң алдында жауапқа тартылуы жиіліп кеткендіктен, жас мамандар аталған саланы таңдауға тәуекел ете алмай жүр.
Атырау қаласының тұрғыны Зияда Ғабдолланың айтуынша, дәрігерлерге деген сенім мен сенімсіздік қатар белең алған. Пандемияда адамдардың өлімі көп болуы да бұған әсерін тигізді. «Халықтың дені медицина мамандарына сенімсіздік танытады. Оның себебі де жоқ емес. Дәрігерлердің өз мамандығына деген сүйіспеншілігі мен біліктілігі болмаса, олардың берген емінің нәтижесі жақсы болмайды. Сондықтан дәрігер, мұғалім, инженерлердің мәртебесін арттыра түсу қажет», – дейді ол.Айтарлығы, қазірдің өзінде көп елде мықты инженерлердің жетіспеушілігі байқалады. Елдің өндіріс пен техника саласының дамуында бұл мамандардың орны ерекше. Қазыналы Атырау өңірінде де инженер мамандығына сұраныс бар. Атырау облысында көптеген инвестициялық жобалардың жүзеге асырылуына байланысты мұнай-газ, құрылыс саласына, оның ішінде газ-химиялық кешенінің құрылысына, Атырау мұнай-өндеу зауыты және «ТШО» ЖШС-ның өндіріс қуатын кеңейту жобаларына біліктілігі жоғары деңгейдегі мамандарға сұраныс бар. Мұнай өндіру саласы құрылымдарының іске асырылуына байланысты көбінесе құрылыс саласына – инженер-құрылысшы, жобалаушы, бақылау-өлшеу құралдары инженері, инженер-электрик, энергетик, сапаны бақылау инженері, инженер-механик мамандықтары қажет болып отыр. Қай салаға болмасын, арналып салынған құрылыстың сапасы да бүгінде өте қат болып тұрған осындай білікті мамандардың білімі мен білегінің қуатына байланысты екені сөзсіз. Атырау облыстық Жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы басшысының орынбасары Еркебұлан Нұрланұлының айтуынша, өңірде жүзеге асырылып жатқан мемлекеттік және салалық бағдарламаларға жоғары тәжірибелі жұмысшы мамандықтары қажет.
– Құрылыс, мұнай-химия, мұнай-газ салаларына 5-6 разрядтағы дәнекерлеуші, құбырмонтаждаушы, даралаушы, электрмонтаждаушы, ағаш сатылы монтаждаушы, 1000 Вт дейін рұқсатнамалары бар электрик, аргонны-доғалық дәнекерлеуші, бақылау және өлшеуіш құралдарының слесарь, дефектоскопист және өзге де мамандықтар бойынша сұраныс артып тұр. Аталған мамандарды дайындау бағытында облыста бірқатар шаралар кәсіптік оқу орындарымен бірлесіп, жүзеге асырылды. Оқу «Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы бойынша іске асырылды. Есепті кезеңге 1 378 адам қысқамерзімді оқу курстарына жолданды, оның ішінен 911 адамның 371-і оқуын аяқтап, жұмысқа орналастырылды. Оқу 35 мамандық бойынша 15 кәсіптік колледж бен оқу орындарында жүргізілді, – дейді Еркебұлан Нұрланұлы.Аймақтың білім саласында да маман жетіспеушілігі мен мектептердің жетіспеуі өзектілігімен назар аудартып отыр. Әсіресе, орыс пәндерінен беретін мұғалімдерге сұраныс артып отыр. Мұнайлы аймақ дегенмен, бұл өңірдегі мектептерде оқушылар үш ауысыммен оқып жатыр. Елдегі әлеуметтік жағдайды зерделеп барып сөйлейтін депутат Ирина Смирнованың пайымдауынша, 2025 жылы мұғалімдерге деген сұраныс еселене түспесе, кемімейді. Себебі елде демография өсіп, мектептерде балаларға орын жетіспеушілігі барлық аймақтарда болып жатыр. Мемлекет басшысы төрт жыл ішінде бір мың мектеп салуға тапсырма берді. Ал ол мектептерде балаға білім беретін мұғалімдер керегін де ескерсек, мұғалімдердің мәртебесін арттырып, бұл салаға жастар құлшына оқуға түсіп, қазіргі ахуалдан арылудың жолын табу қажет. Халық санының жыл сайын өсімі артып отырғандықтан, келешекте халыққа сапалы қызмет көрсету бойынша мамандарға деген сұраныс артуы сөзсіз. Қазыналы аймақтың экологиялық ахуалын ескерсек, аймақта экологиялық жағдайларға жан-жақты сараптама жасап, мәселені шешуге жоғарғы дәрежелі мамандар қажет-ақ. Медицина мекемесінде ұзақ жыл жұмыс істеп, зейнеткерлікке шыққан Рахима Ғабдуллинаның айтуынша, жоғарыда біз сөз еткен мамандарды дайындауда жастарды елдегі оқу орындарында білім алуымен қатар, шетелдерде тәжірибе алуға жиі жіберіп, білікті маман дайындамаса, қай-қай сала да ақсап, сапалы жұмыс және салаларда тұрақты ілгерілеу болмайтыны анық.
Тұрсын ЖҰМАБЕКҚЫЗЫ, Атырау облысы