Ұлы дала ұлағаты

Ержан БАЙТІЛЕС,
«Нұр Отан» партиясы Қызылорда облыстық филиалы төрағасының орынбасары:

Алтын тақта отырып, күміс табақтан ас ішіп, алты баулы үзең­гіге аяғын шірене салып, ат үстінде айналасының апшысын қуырып, тарихын тасқа қашап жазған бабалардың даңқын Ұлы Дала ұмытқан жоқ. Байтақты белінен басып, ен даланы еркін кезген жабайы жылқыны қолға үйретіп, басбілдіріп, сенімді серігіне ай­налған ірілердің ісін әлемдік өркениеттегі төңкеріс екенін төрт тарап түгел біліп, мойындап отыр.

Беткеұстарын бейітке алтын­мен аптап жерлеген де біздің баба­лары­мыз еді. Қысқасы, өрке­ни­еттің өрісін кеңейткен, дамудың жаңа даңғылын салған, жаңа­лықтың жаршысындай болған Ұлы дала­ның ұландары қалдырған ұлағат сәт сайын санамызда ­жаң­ғырып, заманмен бірге жаңа­рып отыруы тиіс екенін әркім білсе керек-ті.
Төл тарихын тануға ұмтылған, түп тамырынан ажырамауды басты бағыт еткен әр ұлт пен ұлыс өт­кеннің өнегесін өскелең ұрпақтың санасына сіңіруге міндетті. Өйт­кені «өткенсіз бүгіннің, бүгінсіз ертең­нің болмайтынын» өмірдің мәнін білетін данышпандар әлде­қашан айтып кеткен. Елбасының «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласы да осындай мұраттан туғанын, елдік мақсат көздейтінін оқып отыр­ғанда айқын ұқтық.
Бұл – Мем­лекет басшысы былтыр жа­рия­лаған «Болашаққа бағдар: рухани жаң­ғыру» бағдарламалық мақаласының заңды жалғасы, соны орындаудың концептуалды бөлігі десек, артық айтқандық емес. Себебі, Елбасы ұлт тарихын, ұлы тұлғаларды тану мен таныту­дың төте жолын ұсынған.
Ең алдымен, жеті жылға арнал­ған «Архив – 2025» бағдар­лама­­сы­ның қабылданатынын білдік. Әлемнің әр түкпіріндегі іргелі ар­хив­­­тер­де біздің тари­хы­мызға қа­тысты талай дерек шаң басып, мүлгіп жатыр. Ал сондай жауһар жәдігерді ашып, аршып алып, қазақ қоғамына ұсыну ізгілікті істің бірінен болмақ. Ол үшін танымал тарихшылар мен дерекшілерден арнайы топ құрып, алты құрлықтағы алтын көмбелерге аттандыру көзделген. Қауіп еткен­нен айтамыз демекші, Елбасы бұл іске жегілген адамдардың «акаде­миялық туризммен» айналысып кетпеуін қатаң ескертіп отыр. Яғни, шекара асып, ел көріп, ас ішіп, аяқ босатып, пайдасыз тірлік қуып кетпей, бағдарламаның сәтті орындалып, сапалы жасалып, жұрт кәдесіне жарағанын тапсырды.
«Ұлы даланың ұлы есімдері» атты оқу-ағарту энциклопедиялық саябағын ашу, «Ұлы дала тұлғалары» деген ғылыми-көпшілік серия­лар­ды шығару, «Ұлы дала» ежелгі өнер және технологиялар музейінің тұ­сауын кесу секілді дүниелерді бір­тұтас, бір-бірінен бөлінбес, ажы­рамас тұғырнама ретінде қарастыру қажет және бұл істің барлығын за­манауи технология тілінде жастар­ға танытып, санасына сіңіру ар­қылы біз бабалар рухын бала­лардың кеудесіне дән қылып еге аламыз. Сонда батыр бабалардың ерлік дастаны ертеңге еркін жетеді.
Өткеннің өнегесін кино тіліне салып, көркем фильмдер, сериал­дар, тіпті қиял-ғажайып жанрында да дүние түсіруге болатыны ай­тыл­ған. Киноның насихат жұмысында ең ұтымды жол, таптырмас құрал екені дәлелденбейтін аксиома. Мысал үшін түрік ағайындар тү­сіріп жатқан «Жаужүрек Ертұғрыл» сериалын алайықшы. Осман импе­риясының негізін қалаушы Осман патшаның әкесін, мына Сыр­дың бойынан ауған оғыздар­дың тікелей ұрпағы Сүлейман шахтың бел баласы Ертұғрыл туралы сериалдың қазір бесінші маусымы басталды, 130-ға жуық сериясы түсірілді. Бүгінде осы туындыны әлем әр апта сайын тағатсыздана күтеді, тыным тауып көреді. Бұл – жер-жаһан түріктің түп тарихын қайта танып жатыр, біліп отыр деген сөз. Бір ғана сериал тұтас бір ұлттың тарихын қайта таныстыруды мой­нына міндет қылып алды. Осындай дүниені бізге де жасауға болады. Ұлы хандарымыз бен билеріміз, батырларымыз бен баһадүрле­рі­міздің өмір жолын үлгі етіп, экран­ға шығарғаннан ұтары­мыз көп екенін біз айтпай-ақ білсеңіз керек. Сондықтан дәл осы бастамада бар­мақ басты, көз қыстыға жол бер­мей, шаруаға атүсті қарап, жүрдім-бардым жасамай, ыждаһат­тылық­пен айналысуға тиіспіз. Әйтпесе, әрекетімізде әр, жұмысымызда нәр болмайды.
Айтып-айтпай не керек, Ел­басы ұран тастады, бағыт-бағдарды берді, жолды нұсқады. Ендігі іс елге бол­сын дейтін, жұртқа жаны ашитын, тапсырманы тап-тұйнақ­тай орын­дайтын азаматтардың қолында. Елдік мұрат жолында ерлердің адал­дан айнымауын, ұрпаққа ұлағат­ты жұмыс қалды­руын тілейміз!