Байқоңырды қымбатшылық қысып тұр
Байқоңырды қымбатшылық қысып тұр
© коллаж: Елдар Қаба
Жалдық сипаттағы Байқоңыр қаласының бүгінгі тынысы көпшілікті алаңдатып тұр. Режимді жүйеде тұрмыс кешіп жатқан жұлдызды қалашықтың тұрғындары қымбатшылық қыспаққа алып тұрғанын айтуда. Жалпы, ғарышқа жол сал­ға­нына 60 жылдан асқан Байқоңырды 2050 жылға дейін Ресей жалға ал­ған. Байқоңырлық жамағат бұл ай­мақта тіршілік ету күн санап қиын­дап бара жатқанын алға тар­тады. Әсіресе коммуналдық төлем­нің бағасы аспандап тұрғанына алаң­дап отыр. Соның бірі –  қала тұрғыны Кеңшілік Күзенбаев ға­рыш айлағының бүгінгі ахуалы қалыпты өмір сүруге қолайсыздық келтіріп отырғанын жеткізді. «Негізінен өзге өңірлерге қа­рағанда жұлдызды қалашықта өмір сүру деңгейі бір қалыпта емес. Ба­ғада тұрақсыздық көрініс тауып тұр. Айтар болсам, ауыз суға төлейтін төлемнің өзінде айырмашылық жер мен көктей. Нақты айтсам, біз­де ауыз судың өзіне әртүрлі та­рифтік баға қойылған. Яғни, ға­рыш айла­ғында тұрып, жұмыс іс­теп жатқан қазақтарға елде жоқ баға бекітілген. Ал Төретам мен Ақай халқының суға төлейтін төлемі мүлде бөлек. Нақты айтар болсам, Төретам, Ақай ауылдары­ның тұрғындары судың 1 кубына 30 теңгеден төлем жасаса, Байқо­ңыр қаласының қазақтары 1 кубқа 100 рубль, яғни 600 теңгеден төлеп отырмыз. Осыдан кейін айырма­шы­лығын бағамдай беріңіз. Нәти­жесінде, тиімсіз бағада төлем жа­сауға мәжбүр. Сол сияқты жа­рыққа төлейтін төлемде де дәл осындай жағдай көрініс тауып отыр. Ал мұны бақылап, реттейтін құ­зырлы орын әзірге бой көрсетер емес», –  деп түсіндірді бұл жайында Кең­шілік Күзенбаев. Қымбатшылық қыспағында тұрған Байқоңырдағы бұл ахуал әсіресе қазақтардың қалтасына ай­тарлықтай салмақ салып тұрғаны айтпаса да белгілі. Өйткені жұл­дызды қалашықта жұмыс істеп жатқан орыстардың айлық табысы анағұрлым жоғары. Сондықтан олар­ға коммуналдық төлемдегі баға айырмашылығының әсері сезіле қоймайды. Тұрғылықты ха­лық осылай деп мәлімдеді. Қала тұрғынының айтуынша, жұлдызды қалашықта ушығып тұр­ған мәселе жалғыз бұл емес. Тұр­ғылықты қазақтарды жұмыспен, баспанамен қамтамасыз ету мә­се­лесі де ақсап тұрғанын алға тартады. «Байқоңыр қаласында тазалық жұмыстарымен айналысып жүр­гендер өңкей қазақтар. Олардың жалақысын айтпағанның өзінде, мемлекет тарапынан ауыз толты­рып айтарлықтай шарапат көріп отырған жоқ. Көше тазалап жүрген қазақтардың дені бір баспанаға зә­ру. Қалада бір үйде бірнеше пәтер, тіп­ті тұтастай қаңырап бос тұрған үй­лер бар. Содан үйсіз жүр­гендерге бір пәтер бұйырмай тұр­ғаны қын­жылтады. Әзірге бір бас­паналы болсам деп шырылдап жүр­ген жұ­мысшылардың жанай­қайын естір құлақ табылмай тұр. Қаңырап бос тұрған үйдің өзін бермей отыр», –  деп мұңын шақты қала тұрғыны. Жергілікті жұртшылықтың сөзінше, жалдық сипаттағы қала­шықта газдандыру мәселесі де кө­­ңілдегідей емес. Сол сияқты білім, денсаулық саласында да түйіт­кілді мәселелер толып жатыр. Қалашықта зәулім білім ордасы салынғанымен, үш жылдан кейін ғана жұмысын бастаған. Ал іргесі қаланып, заманауи үлгіде бой тү­зеген балабақша балалар игілігіне бес жылдан кейін беріліпті. Сол сияқты жергілікті жұртшылық жұл­дызды қалашықта іргесі қа­ланған аурухана ғимаратының жұмысы да әлі күнге көңілден шықпай тұрғанын жеткізді. Негізінен бүгінде режимді жү­йедегі қалашыққа көрші елде қа­лыптасқан ахуалдың салқыны тиіп отыр. Қазіргі жағдайда жалға алу­шы мемлекет тарапынан жұлдызды қалашықтың шығыны шаш етек­тен болып тұрғанға ұқсайды. Со­ның салдарынан ғарыш айлағында тұрғылықты халықтың өмір сүру деңгейі төмендеп кеткен. Жалпы, жыл басынан бері қа­лашықта ғарыш кемесін ұшыру жұ­мысы біршама азайды. Бай­қо­ңыр ғарыш айлағында ұзақ уақыт үзілістен кейін жуырда, маусым айының 3-і күні соңғы ұшырылым жасалды. Мәліметтерге сәйкес, мұны жазғы демалыс маусымымен байланыстырады. Ал келесі ұшы­ры­лымның нақты қай кезде жал­ғасатыны әзірге беймәлім күйде қалып тұр.

Ербақыт ЖАЛҒАСБАЕВ, Қызылорда облысы