Сенат Төрағасы Дариға Назарбаева Парламент палаталарында заң жобаларының қаралу кестесі бойынша кеңес өткізді. Ол жалпы алғанда заң шығару процесінің жақсарып келе жатқанына қарамастан, бірқатар шешілмеген мәселе барына екпін түсірді.
Заң жобаларының 90 пайызын Үкімет әзірлейді. Осыған орай тиісті жоспар жыл сайын бекітіледі, онда нақты мерзімдері көрсетіледі.
«Дегенмен іс жүзінде сол жоспар сақталмайды. Жыл соңына қарай заң жобаларын Парламентке беру мерзімдері үнемі өзгеріп кетеді. Бұл жоспарлаудың сапасыздығы мен орындау тәртібінің төмендігін көрсетеді. Осыған байланысты жоспарлау мен бақылауды жақсарту қажетіне Үкімет өкілдері назарын аударамын», – деді Д.Назарбаева.
Тағы бір түйткілдер, Сенат Төрағасының айтуынша, Үкіметтің Парламентке беретін заң жобаларының сапасына қатысты. Үкімет жобаларды шикі күйде әкеледі, ол бойынша Мәжіліс ауқымды жұмыс жүргізеді, көп түзетулер енгізеді. Кейде6 тіпті заң жобасы қайта жазылады. Депутаттардың кейбір түзетулері қаржы шығынын талап етtді, оған Үкіметтің қорытындысын алу қажет. Ол қорытынды келгенше, мерзім бұзылады.
«Бір ғана мысалды келтірейін: жер қойнауын пайдалану, газ және газбен жабдықтау мәселелері жөніндегі заң жобасы 11 қыркүйекте Мәжіліске түсіп, онда үш ай қаралды. Сенатқа 12 желтоқсанда келді. Мереке және демалыс күндерін есептемегенде, 3 жұмыс күнінен кейін оны палата отырысында бірінші оқылымда, ал тағы 3 күннен кейін екінші оқылымда қарауға мәжбүр болдық. Осылайша, Сенаттың аталған заң жобасын қарауына 8 жұмыс күні ғана қалды. Бұл ісіміздегі үйлесімсіздіктің жарқын бір мысалы», – деді Дариға Назарбаева.
Сенаторлар заң жобаларына түзету енгізу құқығының аяқасты болатынына алаңдайды. Жоғарғы палата депутаты олқылықты байқап, заң жобасын жақсартатын түзету ұсына бастайды, бірақ бұл – жобаның Мәжіліске кері қайтуына соқтырады. Сондықтан жобаны әзірлеушілер қайшылықтың бәрі келесі заң жобасында ескерілетінін айтып сендіреді. Сонымен қатар мерзімінің шектелуіне байланысты әлгі заң жобасын түзетусіз қабылдауды сұрайды. Ізінше уәде ұмытылады.
«Сенаторлар заң жобасын Мәжіліске ешқашан негізсіз қайтарған емес. Біздің барлық ұсыныстарымыз сайып келгенде заң жобаларының сапасын арттыруға бағытталған. Сапасыз заңдар мемлекет билігінің беделін түсіреді», – деді Д. Назарбаева.
Ол халықаралық келісімдерді дайындау рәсімдерін өзгертуді, оны әзірлеуге сенаторларды да қатыстыруды ұсынды. Сенат төрағасы заң жобаларының тұжырымдамаларын талқылаудан бастап заң қабылданғанға дейін мекеме мүдделерін ысыра тұрып, ынтымақпен әрі келісіп жұмыс істеуді ұсынды.
«Әрбір заңның артында көп адамның, бизнестің тағдыры тұр. Бұл өте маңызды мәселе. Үкіметті осы жылға арналған заң жобалары жұмыстарының жоспарын қайта қарауға шақырамын, ол жұмыс істемей тұр», – деді Дариға Назарбаева.
Айхан ШӘРІП
