Қазақстанның азық-түлік өнімдерін өндірушілердің ірі салалық одақтарының басшылары «AMANAT» партиясындағы кездесуде азық-түлік нарығындағы жағдайды, жергілікті тауарлардың импорттық тауарлармен бәсекелестік шарттарын, отандық өндірушілерді қолдау мәселелерін, сондай-ақ «Қазақстанда жасалған» бағдарламасының болашағын талқылады.
- «AMANAT» отандық азық-түлік өндірушілерінің мәселелерін жақсы біледі және көтерілген мәселелерді өзекті деп санайды. Еркін сауда принциптері, әрине, маңызды, бірақ біз қиын уақытта елдің азық-түлік қауіпсіздігін де есте ұстауымыз керек. Жергілікті өндірушіні қолдау мәселелері Қазақстан үшін импортты алмастырудың аса маңызды міндетімен тікелей байланысты. Отандық өндірушінің мүдделері жүйелі негізде, мемлекеттік саясат пен экономиканың барлық деңгейлерінде ескерілуі тиіс. Сондықтан біз партиямыздың басым міндеттерінің бірі ретінде отандық өндірісті қолдау мәселелерін шешуге дайынбыз. Біз сіздерден ұсыныстарды қабылдауға және оларды сайлауалды бағдарламаға енгізу мәселесін бірлесіп пысықтауға дайынбыз, - деп айтып өтті «AMANAT» партиясының хатшысы Эльдар Жұмағазиев.
Өткен жылы қазақстандық азық-түлік өндірушілері мен олардың салалық одақтары қазақстандық бөлшек саудадағы қалыптасқан жағдайға қатысты дабыл қаққан болатын, бұл елдегі азық-түлік өндірісінің өсуіне ықпал етпеумен қатар, оның қысқаруына алып келеді. Себебі, жергілікті сауда желілерінің саясаты және олардың үлкен көлемдегі және төмен сатып алу бағасымен жұмыс істеуге басымдығы негізінен ЕАЭО елдерінен өнім импортының бақылаусыз өсуіне алып келеді. Сонымен қатар, бұл жағдай бізде жеткіліксіз мөлшерде өндірілетін өнімдердің санаттарына ғана емес, сонымен қатар жергілікті өндірушілер нарықтың қажеттіліктерін қазақстандық өнімдермен жабуға қабілетті өнімдерге де тән. Тек сандық емес, сонымен қатар маңыздысы – сапалық.
Кездесуде салалық одақтар өкілдері бұл мәселеде мемлекеттің нақты ұстанымының жоқтығы, азық-түлік өнімдерін сатуда мемлекеттік реттеудің болмауы нарықта стихиялық «ойын ережелері» қалыптасып, елдегі барлық өнімдердің көп бөлігі сатылатын ірі сауда желілері үстемдік ететіндігін белгілеп өтті. Өндірушілер сонымен қатар жергілікті және импорттық тауарлардың бәсекелестігі үшін әркелкі жағдайларды атап өтеді. Санэпидембақылау органдары отандық өндірістерді және олардың барлық өнімдерін үнемі тексеріп отырады. Импорттық азық-түлікке келетін болсақ, өнім қазақстандық нарыққа шыққан кезде тек бір рет сапаны тексеруден өтеді. Осыдан кейін үш жыл бойы өнім қазақстандық сөрелерге ешқандай тексерусіз түседі. Осы жеңілдікті шарттарда арам ниетті импорттаушылар демпингке, сатып алу бағасын минимумға дейін төмендетуге, бізге күмәнді сапалы тауар жеткізуге мүмкіндік алады. Осылайша жергілікті өндірушілерді барлық инстанциялар тексерген өнімдерімен бірге нарықтан ығыстырады.
Нәтижесінде сауда желілері біздің елімізде ең төменгі тамақтану стандарттарын қалыптастырады. Мемлекеттің бақылауынсыз нарықтық өзін-өзі реттеу мұнда жақсылыққа әкелмейді. Пайдалы, МЕМСТ-ке сәйкес келетін тауарлардың орнына халық табиғи емес ингредиенттер мен консерванттардың көп мөлшері бар төмен сортты өнімдерді тұтынуға мәжбүр, бұл адамдардың денсаулығына теріс әсер етеді. Сонымен қатар, қазіргі қиын геосаяси жағдайларда импорттық азық-түліктің анық асып түсуі – біздің азаматтарымыздың экономикалық және әлеуметтік әл-ауқаты үшін нақты қауіп факторы болып табылады. Қазақстандық өндірушілер бұл мәселелер туралы көптен бері айтып келеді және олардың үні билікке жетті, үкімет «Қазақстанда жасалған» бағдарламасына бастамашылық жасады. Салалық одақтар осы бағдарламаны әзірлеу идеясын құптайды, оны қажет және уақтылы деп санайды. Өндірушілер бағдарламаның мәні мен мәтінін әзірлеу кезінде өз мүдделерін белсенді қорғауға ниетті. Алайда, салалық одақтар бағдарламаны әзірлеушілер өндірушілердің пікірлерін тек ресми түрде ескеруге дайын екенін көреді. Бағдарламаның өзі, кездесуге қатысушылардың пікірінше, өндірушілерге қол жеткізусіз және кеңінен талқылаусыз мемлекеттік органдардың ішінде, соларды қолдау мақсатында бағдарлама әзірленуі тиіс, кулуарлық түрде әзірленеді. Салалық одақтардың өкілдері «AMANAT» партиясы да өндірушілерді жақтап сөз сөйлейді және мемлекет осы проблемалардың барлық кешеніне назар аударуы үшін қажеттінің бәрін жасайды деп сенім білдірді.
- Біз үкіметтегі бағдарламаны әзірлеушілерге құжатты асығыс жасамауға, оны сапалы пысықтауға уақыт беруге және біздің мүдделерімізді толық ескеруге шақырамыз, әйтпесе бағдарлама жұмыс істемейтін болады. Біз азық-түлік өнімдерін өндірушілердің басқа одақтарының өкілдерімен бірге «Қазақстанда жасалған» бағдарламасын дайындау және одан әрі іске асыру жөніндегі барлық жұмыс топтарына, сондай-ақ заңнамалық актілерге тиісті түзетулермен жұмыс істейтін топтарға қатысқымыз келеді. Бұл бағдарлама өміршең болады және барлық қазақстандықтардың мүддесі үшін жұмыс істей бастайды деп үміттенеміз, - деді «Қазақстан сүт одағының» директоры Владимир Кожевников.
Кездесуге қатысушылардың пікірінше, негізгі міндеттер нарықта жұмыс істеу және жергілікті өндірушілердің бөлшек саудада ұсынылуы үшін басым жағдайлар жасау болуы тиіс. Сондай-ақ, отандық азық-түлік өнімдерін қолдау және танымал ету процесіне сауда желілерін тарту. Сонымен қатар, жергілікті өнімдерді сатып алудың пайдасын түсіндіретін тұтынушылармен белсенді ақпараттық және ағартушылық жұмыс қажет. Қазақстандықтардың жергілікті өнімді сатып ала отырып, экономикамызды дамытып, мектептер, ауруханалар, жол құрылысы қаржыландырылатын, мұғалімдер мен дәрігерлерге жалақы төленетін мемлекеттік бюджеттерге түсімдерді қамтамасыз ететіндіктерін ұғынуы маңызды.
- «Қазақстанда жасалған» бағдарламасында сауда желілерінде қазақстандық өнімдер үшін басым жағдайлар жасау, сауда мен өндірушілер арасындағы қатынастарды реттеу, импорттық өнімдердің сапасын бақылау жүйесін ұйымдастыру және адал бәсекелестікті қолдау қажеттілігі көрініс табуы өте маңызды деп санаймыз, - деп мәлімдеді «Қазақстан құс шаруашылығы одағы» салалық одағының президенті Руслан Шарипов.
Кездесу соңында салалық одақтардың өкілдері «AMANAT» партиясына өздерінің жазбаша ұсыныстарын жолдады. Осы тақырып бойынша жұмысты тұрақты негізде жалғастыру туралы шешім қабылданды.