Онда былтыр педагогтердің тамыз конференциясында «Жетісу облысында бірде-бір апатты және үш ауысымда оқытатын мектеп жоқ» деп айтылған сөздің шындыққа жанаспайтыны, өңірде үш ауысымда оқытатын, апатты жағдайдағыны айтпағанда, оқушылардың білім алуына мүлде келмейтін мектептер бар болып шыққаны, сондай білім ошақтарының бірі Сарқан ауданындағы Тасқұдық ауылында орналасқаны жазылған болатын. Шағын елді мекендегі бастауыш мектепте оқитын жеткіншектер едені шіріп, ойылған, қабырғасы қақырап, құлау алдында тұрған ғимаратта білім алуға мәжбүр екені, аумағы 100 шаршы метр болатын мектептің сыныптары да тар әрі сабақ оқуға қолайсыз екені айтылған. Мектептің сыртқы келбеті де оңып тұрмағаны, сыртына қарап мұнда балалар білім алады деудің өзі ұят екені де жазылған.
Ақыры жылдар бойы ауданнан бастап облысқа дейін арыз-армандарын жеткізген жұртшылық жаңа мектептен күдерін мүлде үзеді. Жоғарыдағы жауаптылардан қайыр болмайтынына көзі жеткен тұрғындар өз күшімен мектеп ғимаратын салуға кіріскен. Негізгі жұмыстары атқарылғаннан кейін құрылысты толық аяқтауға шамасы келмей қалады. Амалсыздан тұрғындар жергілікті билікке жүгініп, тым болмаса құрылыс жұмыстарын аяқтап беруге көмек сұраған. Балаларының өмірі мен денсаулығына алаңдаған жұрт өз күшімен мектеп салуға кіріскенде сол кездегі аудан әкімі, марқұм Талғат Қайнарбеков бұл бастамаға қолдау білдірген. Амал қанша, ол кісі былтыр қыркүйекте кенеттен қайтыс болған соң мектеп құрылысы да тоқтап қалған.
Әкімдіктегілерден: «Жаңа мектепке арнап салынған нысан орналасқан жер телімі осы ауылдағы азаматтардың біріне тұрғын үй салу үшін берілген. Кезінде мұнда тұрғызылған нысанды медициналық пункт немесе полицияның тірек бекеті ретінде пайдалану ойластырылған. Бірақ мемлекеттік сараптамадан өтпеген, тиісті құжаттары реттелмеген ғимаратты балалар оқытатын мектеп ретінде пайдалануға болмайды», – деген жауап келеді.
Ал Жетісу облыстық Білім басқармасы тасқұдықтық бүлдіршіндердің құлағалы тұрған ескі мектепте білім алып жатқанын растай келе, жаңа білім ошағын салу мәселесі жуық арада шешіле қоймайтынын мойындап жаңа оқу жылынан бастап оқушыларды көрші ауылдың мектебіне тасымалдап оқытатынын мәлімдеген. Ауыл тұрғындары болса, күнде шығын шығарып, балалардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіріп, басқа ауылға тасымалдамай, жаңа ғимараттың құжатын реттеп, оқушыларды сол жерге ауыстырудың қажет екенін шамасы жеткенше дәлелдеуге тырысқан. Ақыры олар өз дегеніне жетті, өтінішін өз күшімен орындады. Сөйтіп, биылғы қарашталған мектеп ғимаратының ашылу салтанаты өтіп, бүлдіршіндер жаңа мектептің алғашқы қоңырауын соқты. Қазір мектепте мұғалімдер мен қызметкерлерді қоса алғанда 12 адам жұмыс істесе, 1-4-сынып аралығындағы 28 оқушы білім алады.
Бақалы ауылдық округінің әкімі Әсет Таңатарұлының айтуынша, елді мекендегі ескі мектептің жағдайы жұртты ғана емес, ауыл, аудан басшыларын да толғандырып келген. Бірнеше жыл бұрын сол кездегі ауыл әкімі Арын Тұрсынханұлы деген азамат аудан әкімі Талғат Қайнарбековті шақыртып, білім ошағының жай-жапсарын айтып, жағдайын көрсетеді. Салынғанына жарты ғасыр өткен ескі, жағдайы қазіргі талапқа сай келмейтін ауыл мектебін көріп аудан әкімі ауданның қоғамдық кеңесін жинап, Жанат Мұқашев басқаратын «Бабалар рухы» қорын жұмылдырған. 2020 жылы сол «Бабалар рухы» қорының қолдауымен мектеп құрылысы басталады. Іргесі қаланып, қаңқасы тұрғызылған кезде округ әкімі де, аудан әкімі де кенеттен қайтыс болып, құрылыс жұмысы аяқталмай қалады. Қазіргі аудан әкімі демеуші табылғанша күте тұруды ұсынған. Дегенмен істің арты сиырқұйымшақтанып бара жатқан соң ауыл азаматтары жиналып, ақылдасып, осынау бітейін деп тұрған шаруаға жұмыла кетеді. Ауылдан шыққан Құсайын Хасеналин, Совет Мамырбаев сияқты азаматтар бастап әр отбасы 100 мың теңгеден жинайтын болып келіседі. Сырттан, көрші ауылдардан да көмек қолын созғандар болыпты. Сөйтіп, әркім өз шамасынша, біреу ақшалай көмек берсе, біреу қолда бар техникасын салып, әр апта сенбілік жасап, асарлатып жүріп мектепті бітірген екен.
Тасқұдықтағы шешімін күткен тағы бір проблема – осыдан бес жыл бұрын мемлекеттің 134 миллион теңгесіне тұрғызылған су мұнарасының жұмыс істемейтіні. Қыруар қаржыға салынған нысан халық игілігіне айналмай-ақ тозып кеткен. Сыртынан қарасаң, иесіз жатқандай. Айналасын қамыс-қоға басып, жанындағы қосалқы құрылыстың қабырғалары қақырап, жабдықтары тоттана бастаған. Тұрғындардың айтуынша, мұнараны тұрғызып, құбырларға қосқаннан кейін су жүрмей қалған. Содан соң Сарқаннан келген мамандар ауылдың су құбырын бұрынғы ескі су қоймасына қоса салыпты. Қазір ауыл тұрғындары ескі су қоймасынан тартылған тіршілік нәрін тұтынып отыр. Ендігі үміт – осы мәселеге назар аударып, тексеруді бастадық деген Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің облыстық департаментінде.
Болат АБАҒАН,
Жетісу облысы