Аудит аңқитып кетті...

Орал қаласының іргесінде Серебряков деген аядай ғана кент бар. Сондағы мектептен қазір тыныштық кетіп тұр.

Аядай ауылдың білім ошағы туралы ақпарат қазір бүкіл республикаға жайылды. Мек­теп мұғалімдері бюджетке 57 млн қарыз болып шыққан. Бұл қалай болды? Біз мектеп мұғалімдерімен сөйлесіп, мән-жайды ұғынып көрдік. 

Серебряков мектебінің ұжымы үшін өткен оқу жылы сәтті аяқталмады. Мек­тепте жүргізілген аудит қоры­тын­дысын қолына алған мұғалімдер есеңгіреп қал­ғанын айтады. Мектеп ұжымы үшін 2021-2022 жылғы оқу жылына жүр­гі­зіл­ген аудиттік тексеріс ауырлау тиген. Ауыр болмағанда қайтсін, мектеп ұжы­мы­ның мойнына 57 млн теңге қарыз іліп кеткен. Мектептегі мұғалімдер, кі­ші қызметкерлер, күзетшілер – бәрі ен­ді осы қарызды Үкіметке кері қай­таруы керек. Бір ғана жалақыға өмір сү­ріп отырған мектеп ұжымы үшін бұл қа­рызды қайтару оңайға соқпайтынын айтады. 

– Соңғы аудиттік тексерістің ше­шімі бойынша  бюджетке 1 млн 300 мың теңге қарыз қайтаруым керек. Мен мұ­нымен келіспеймін. Төлемеймін. Біз­де 76 адамға осындай қарыз бар деп шы­ғарып берді. Қазір ұжым болып ақыл­дасып жатырмыз. Тәуелсіз аудит ша­қырдық. Енді соның қорытындысын күте­міз, – дейді мұғалім Анаргүл Кис­ме­това.

Ал Ғалия Жаңабаева осы Серебряков мек­тебінде орыс тілі мен әдебиеті пә­ні­нен сабақ береді. 38 жылдық еңбек өті­лі бар ұстаз үшін мемлекеттің алдын­да қарыз болу үш ұйықтаса түсіне кір­меп­ті. «Ақшамызды ай сайын алып отыр­дық, артық төлем болса көрінер еді ғой», – деп қа­паланады тәжірибелі мұ­ға­лім. 

– 2023 жылдың мамыр айын­да ау­дит­тің шешімі деп «2 млн 800 мың теңге қарызсың» деп шығарып берді. Әрине, тө­бемнен жай түскендей болды. Оны  қалай төлеймін?! Төрт балам бар, не­сием бар. Бір жалақыға өмір сүріп отыр­мын. Өз басым ай сайын жалақым­ды алып жүрдім, артық ақша төленгенін бай­қаған жоқпын. Біз ай сайын жала­қы­мыздың түбіртегін есепшіден сұрай­тынбыз, бірақ ол тек қолмен жазып бе­ріп жүрді, электронды түбіртек алған емеспін, – дейді Ғалия Жаңабаева. 

Бізбен сөйлескен мұғалімдер күнде тер­геушінің табалдырығын тоздырып жүр­генін айтты. «Альфавит бойынша тер­­геуге шақырып жатыр. Күнде бара­мыз» дейді бізбен сөйлескен мұғалім­дер. 

– Қазір біздің жағдайымыз нашар. Өте қиын десек те болады. Жұмысқа кел­генде кәдімгідей ұрысқа шығатын­дай әзірленіп келеміз. Жазғы демалысы­мыз да дұрыс өтпеді, – деп Арай­­лым Мак­позова ұжымның көңіл күйін ай­тып берді. 

Бұл мәселені БҚО Білім бас­қармасы да біліп отыр.

– Олар өндіруге міндетті. Заңға сәй­кес, олар төлейді. Бұл ақша бюджетке қайтарылатын ақша, себебі оларға өткі­зіл­меген сағаттар үшін ақша төленген, – деп жауап берді Білім басқармасы бас­шы­сының орынбасары Клара Меңді­ға­лиева. 

Серебряков мектебінің мұғалімдері ешқандай артық төлем көрмедік де­ген­нен танбай отыр. Ең сорақысы, олар өз атынан бірнеше шоттың ашыл­ғанын көрген. 

«Мұғалімдердің атынан қосалқы шот­ты кім ашуы мүмкін? Бұрынғы бас есеп­ші осындай қадамға баруы мүмкін бе?» деген сұрағымызға Білім басқар­ма­сы басшысының орынбасары былай деді: «Банк болсын, есепші болсын, бі­реу­дің атынан қосымша шот ашпайды. Шот­ты адам тек өзі қол қойып ашады. Мек­теп директоры, есепшісі мұға­лімдер аты­нан шот ашуы мүмкін емес». 

Серебряков мектебінде қазір жаңа бас­шы. Бұрынғы басшы да, бас есепші де қазір жұмыста жоқ. Сол атышулы тек­серістен кейін жұмыстан кетіпті. Ал жаңа басшы болса ештеңені білмейтінін ай­тып құтылды. 

Аудиттік тексеріс Серебряков мек­тебіне 2021-2022 жылғы оқу жылы үшін жүр­­гізілген. Осы тексерістің қорытын­ды­сы бо­йын­ша 76 адамға заңсыз ақша аударылғаны айтылған. 

Экономикалық тергеп-тексеру де­партаментінің аға тергеу­шісі Сереб­ря­ков мектебіндегі мұғалімдерге қатысты еш­қандай қылмыстық іс қозғалмағанын жеткізді. 

– Серебряков жалпы білім беретін мек­тебінің лауазымды тұлғалары мен оқы­тушыларына қатысты біздің өнді­рі­сімізде ешқандай қылмыстық іс жоқ. Бі­р­ақ осы мектептің бас есеп­шісіне қа­­­тысты қылмыстық іс тергеліп, қыр­күйек айында сот­қа жіберілді. Мек­теп­тің бас есеп­шісі 3 млн теңгеден астам қар­жыны жымқырғаны үшін тергеу жүр­гізілді. Қазір сот процесі жүріп жа­тыр, – деді БҚО бойынша Эко­но­ми­ка­лық тергеп-тексеру департаментінің аға тергеушісі Бағдат Жұмағазиев.

Енді осы 57 млн қаржыға қа­тысты іс азаматтық-құқықтық тәртіпте БҚО Бі­лім басқармасына жолданыпты. Эко­номикалық тергеп-тексеру депар­та­мен­ті­нің аға тергеушісі Бағдат Жұмаға­зиев­тің айтуынша, енді 57 млн қаржыға қа­тысты мәселені Білім басқармасы мен мұғалімдер өздері шешеді.

Жанат ҚАЙЫРҒОЖИНА,

Батыс Қазақстан облысы