Марсқа адам қондырған Curiosity аппаратының бір күні

Қазір алыстағы Марсты америкалық бір ғана аппарат кезіп жүр. Ол қызыл планетаның топырағын зерттеп, құрамын анықтап Жерге мәліметтер мен өзі түсірген суреттер жібереді. Адам баласының қызыл планетаға қондырған ровері зерттеуін жалғастыруда.

NASA-ның Curiosity аппараты түсірген суреттерден жасалған тайм-лапста Марстағы түн мен күннің алмасуы көрсетілген. Aikyn.kz осы 10 секундтық көріністі gizmodo.com сайтына сілтеме жасап талдайды.

Фото mrg-online.ru сайтынан алынды

Жер мен Марстың арасындағы қашықтық орташа алғанда 200 млн шақырым. Олардың орбитасы әртүрлі болғандықтан ең жақын қашықтық 56 млн шақырым, ең алыс қашықтық 401 млн шақырымды болады. 

Америкалық Curiosity ровері жіберген суреттер 2023 жылғы 8 қарашада, ровердің Марстағы 4002-ші күні бір орында қозғалмай тұрғанда, әртүрлі уақытта түсірілген. NASA-ның реактивті қозғалыс зертханасының мүшелері ровердің алдыңғы және артқы Hazcams камераларынан алынған екі кескінді біріктіріп, Қызыл планетада уақыттың өтуін түсіретін бірегей видео жасаған.

Curiosity өзінің артқы жағында орналасқан Hazcams камерасымен 12 сағат бойы түсірген суретте Гейл кратерінің етегіне қарайтын көріністі, ровердің көлеңкесінің өзгеруін көруге болады.

Қысқа ғана видеода бөтен ландшафтта жарықтың қалай өзгеретіні көрсетіледі. Оны төменде көруге болады: Hazcams – Hazard Avoidance Cameras деген сөздің қысқасы – роверді тастармен, беткейлермен және басқа да кедергілері бар Марстың күрделі рельефінде жүргізу үшін пайдаланылады. Бірақ соңғы рет ровердің қозғалысы Күннің тура сәулесі Жер мен ровер арасындағы радиобайланысты бұзуы мүмкін болған кезде тоқтатылды.

Осы тыныштық кезеңді пайдаланып Curiosity миссиясын Жерден басқарушы топ екі Hazcams камерасымен 12 сағаттық суреттер топтамасын жасаған.

Осылайша 2023 жылғы 8 қарашада жергілікті уақыт бойынша таңғы сағат 5:30-дан 17:30-ға дейін Марстағы Гейл кратерінің 25 кадрлық бейне каталогының көріністерін ровер түсіріп Жерге жіберген.

Марстағы таңғажайып бейнелер туралы мына видеодан көруге болады:

Hazcams-тың алдыңғы жағында биіктігі 5490 метр Шарп тауындағы Гедиз алқабына қараса, артқы Hazcams кескіні ені 154 км кратерден шығып тұрған Шарп тауының баурайындағы Гейл кратерінің етегіне қарайды. Curiosity таудың беткейлерінен көптеген әдемі суреттерді, сондай-ақ қызықты жартас құрылымдарының бейнелерін Жерге жіберген.

Видеоның 8-секундында ғарыштық сәуле камераның сенсорына түсіп, суретте қара дақ пайда болғанын байқаймыз. Суреттердегі шағын нүктелер Curiosity планетада 11 жыл болған кезде камераның линзаларына түскен Марс шаңымен байланысты болуы мүмкін. Hazcams-тың Жерге жіберген суреттері Марсты ақ-қара түсте түсірсе де, NASA мамандары оны түрлі түсті суреттерге ауыстырады.

Curiosity NASA инженерлерінің қажырлы еңбегінің арқасында Марс бетіндегі миссиясын жалғастыруда. Осы жылдың басында ровер бағдарламалық жасақтаманың негізгі жаңартуын алды. Ғалымдар енді ровердің жылдамдығы артып, доңғалақтардың тозуы азаяды деп үміттенеді, бұл миссияны алдағы жылдарда да жалғастыруға мүмкіндік береді.

NASA-ның Марсқа жіберген үш роверінің үлгілері: Sojourner (ең кішкентайы), Spirit/Opportunity (орташа), оң жақта Curiosity (ең үлкен). Фото NASA/JPL сайтынан алынды

Қысқаша анықтама

Curiosity сөзі ағылшын тілінен қызығушы, ізденімпаз деп аударылады. NASA-ның Марстағы Гейл кратерін зерттеуге арналған үшінші буындағы ровер. Curiosity – алдыңғы Spirit және Opportunity роверлерден бірнеше есе үлкен және ауыр автономды химиялық зертхана.

Жерден 2011 жылғы 26 қарашада ұшырылып, 2012 жылдың 6 тамызында Марсқа қондырылды.

Марстағы қызмет ету мерзімі бір марс жылы (686 Жер күні) деп белгіленгенімен 2012 жылдың желтоқсанында Curiosity-дің миссиясы шексіз уақытқа ұзартылды. 2023 жылғы 7 қазандағы жағдай бойынша ровер Марс бетінде 31,05 км жүріп өтті.