Емханаға аймақ басшысы Ербол Қарашөкеевтің өзі барып, арнайы құрылған комиссия да жұмысын бастаған. Ал құқық қорғау органдары қылмыстық іс қозғап, күдіктілерді тергеуге алған. Осы оқиғадан кейін білім саласына жауаптылар етек-жеңін жинап, бір сабасына түседі деп күткенбіз. Алайда күні кеше оқушылар жаппай уланған мектептің директоры қылмыстық іс бойынша тергеліп жатқан жеке кәсіпкермен қайта келісімшартқа отырыпты.
Жалпы, Байзақ ауданындағы оқиғаға қайта бір оралсақ, былтырғы 7 қараша күні 33 оқушы мен екі ұстаз орталық ауруханаға улану белгілерімен түседі. Оларға «тамақтан улану, жіті ішек инфекциялары» деген диагноз қойылады. Сол күні мобильді бригадалар ұйымдастырылып, дәрігерлер мен учаскелік медбикелер үй-үйді аралап, аталған мектепте оқитын оқушылардың барлығын тексеріп шығады. Нәтижесінде, үй жағдайында тексерілген 350 баланың 11-нен тамақтан улану белгілері анықталып, олар да амбулаториялық емге жатқызылады. Осылайша, астан уланған оқушылардың саны 44 балаға жетеді.
Білім саласына жетекшілік ететін Байзақ ауданы әкімінің орынбасары Талғат Жамалов аталған мектепті ыстық тамақпен қамтамасыз ететін «Тоқсейітов» жеке кәсіпкері аудандағы тағы 12 мектепке қызмет көрсететінін айтқан. Алайда балалардың өзін жайсыз сезінуі тек осы мектепте болған. Сондай-ақ сол күні мектеп асханасынан 463 бала тамақтанған болса, соның 44-нен ғана улану белгілері анықталып отыр.
Негізі, Байзақтағы оқушылардың улануына байланысты түрлі болжам айтылды. Әсіресе, тамақтанған 463 баланың тек 44-і ғана өзін жайсыз сезінуі көптің көкейіне күдік пен сұрақ ұялатты. Желіде желдей ескен болжамның бірі – «мектеп оқушылары асхана асынан уланбаған» деген болды. Осы салада жүрген мамандардың айтуынша, егер астан улану болса, сол күні тамақтанған барлық баладан белгілері байқалуы керек екен. Оған қоса, өзге мектеп директорлары ұстаздар балаларға арналған тамақты ішпейтінін айтады. Оларға ондай мүмкіндік қарастырылмаған. Сондықтан мұғалімдердің улануы тіптен түсініксіз. Десе де, директорлардың бірі балалар сол күні мектепке асты сырттан әкелуі мүмкін деген болжамды алға тартады. Оқушылардың бірінің туған күні болып, қуаныш иесі пицца, торт сияқты тәтті тағамдар әкеліп, сыныпта отырыс ұйымдастыруы мүмкін көрінеді. Міне, сол астан мұғалімдер де ауыз тиіп, оқушылармен бірге улануы ғажап емес. Бұл әзірге санаға сыятын әрі шындыққа жанасатын болжам болып тұр. Алайда бұны құзырлы органдар не растаған жоқ, не жоққа шығармады. Тек ҚР ҚК 304-бабы, 1-бөлігі («Адамдардың жаппай ауруға шалдығуына немесе улануына әкеліп соққан санитарлық ережелерді немесе гигиеналық нормативтерді бұзу») бойынша сотқа дейінгі тергеу амалдары басталғанын хабардар етті. Қазір тергеу амалдары жалғасуда. Ал күдікті ретінде тергеліп жатқан жеке кәсіпкермен мектеп байланысын үзіп, өзара әріптестіктерін тоқтатқанын айтқан болатын. Алайда күні кеше Н.Киікбаев атындағы мектептің басшылығы «Тоқсейітов» жеке кәсіпкерлігімен 76 миллион теңгеге қайта келісімшарт жасағаны туралы ақпар тарап, сананы сан саққа жүгіртті. Сонда оқушылардың улануына тікелей күдікті ретінде тергеліп жатқан кәсіпкермен мектеп директоры қалай келісімшарт жасасып отыр? Әлде бүкіл облыста мектепке ас жеткізетін басқа серіктестік жоқ па? Ертең «Тоқсейітовтің» тамағынан балалар қайта уланып жатса елге не бетімізді айтамыз? Жауапкершілікті кім мойнына алады?
Жауапкершілік демекші, Н.Киікбаев атындағы мектеп-гимназиясының директоры Гулбахрам Ермекова аудандық мәслихат депутаты ретінде дәл осы балаларды ыстық тамақпен қамту мәселесін қарайтын комиссияға жетекшілік етеді екен. Алайда өзгені жарылқайды деген халық қалаулысы өзі басқаратын мектепте балалар қауіпсіздігін қамтамасыз ете алмай еріксіз бас шайқатуда. Егер мектеп директоры аудандық мәслихаттың депутаты ретінде ыстық тамақ мәселесін тікелей өзі қарап отырса, «Тоқсейітовке» де ешкімнің тісі батпай отырғаны содан ба деген де ой келеді. Енді оны құзырлы органдар анықтай жатар. Бірақ Байзақтағы оқиғадан кейін не аудандық білім бөлімі басшысының, не мектеп директорының қылы қисаймағаны таңғалдырады. Есесіне елді шулатқан оқушылардың жаппай улану фактісінен кейін облыстық Білім басқармасының басшысы Мейірхан Азатұлы былғары орындығын босатты. Оның артынан өзге де басшылар қызметінен кете ме, әлде жоқ па – әзірге белгісіз. Алайда бір анығы, қылмыстық іс бойынша тергеліп жатқан жеке кәсіпкермен қайта келісімшарт жасасу ешбір санаға сыймайды.
Бұл жағдайға байланысты облыстық Білім басқармасына сауал жолдағанымызда олардан екіұшты жауап келді.
«Байзақ ауданындағы жағдайға байланысты облыстық Білім басқармасы тарапынан 5 жұмыс тобы құрылып, 37 мектеп тексерістен өтті. Нәтижесінде, 20 мектептің директоры мен аудандық білім бөлімінің мамандары тәртіптік жауапкершілікке тартылды. Ал балалардың улануына тікелей күдікті ретінде танылған өзге азаматтарға қатысты Байзақ аудандық прокуратурасы тергеу жұмыстарын жалғастыруда. Осы ретте министрлік бекіткен ережеге сай әрі балаларды ыстық тамақпен қамтуды үзбеу мақсатында «Тоқсейітов» жеке кәсіпкерімен келісімшарт уақыты ұзартылды. Сот шешімі шыққанға дейін аталған серіктестік мектепті тамақпен қамтамасыз ететін болады», – дейді облыстық Білім басқармасының мамандары.
Иә, білім саласына жауаптылар осылайша «қасқырға қайта қой баққызып» отыр. Енді оның арты не боларын уақыт көрсетеді. Әйтеуір, мектеп оқушылары асхана мәзірінен тағы уланып, бармақ тістеп жүрмесек болғаны.
Саятхан САТЫЛҒАН,
Жамбыл облысы