Олар жер салығына миллиардтаған теңге қарыз болған. Қарыз салдарынан олардың есепшоттары бұғатталып, мемлекет тарапынан берілетін субсидиядан да қағылған.
Айта кетейік, Шымкент қаласы 2018 жылы республикалық маңызы бар қала мәртебесін алғаны белгілі. Бұдан бұрын шаруалар 1 гектар үшін небәрі 90-190 теңгенің арасында салық төлеп келген болса, мегаполис атанғаннан соң мемлекетке кіріс есебінде мың есе артық ақша аударуына тура келген. Яғни, қазір 1 гектарға 91 мың 700 теңге салық аударуға тиіс. Бүгінде мыңдаған шаруа қожалығының небәрі бесеуі ғана арзан бағадағы жанар-жағар майды, тағы оншақтысы минералды тыңайтқыш үшін берілетін субсидия қаржыны алу мүмкіндігіне ие. Қалғандары барлық жеңілдіктен қағылып, қарызға белшесінен батқан.
Осындай қиындықтарға байланысты биыл шаһарда егістік аумағы 500 гектарға кеміп, бар-жоғы 26 мың 500 гектар жер игерілмек. Енді олар жеңілдетілген бағамен не субсидия, не жанар-жағармай ала алмайды. Фискалдық органдар алдындағы қарыздар бір күнде миллиардтаған қаржыға дейін өскен.
«Біз дизельдік отын немесе тыңайтқыш сатып ала алмаймыз. Қазір техника сатып алу үшін мемлекет оның 35 пайызын субсидиялайды. Өкінішке қарай, есепшотымыз бұғаттаулы болған соң ала алмаймыз. Ашығын айтқанда, бұл жерді иелене алмай отырмыз. Біз тіпті Үкімет актілерін ресімдегіміз де келмейді. Өйткені мұндай салықты көтере алмаймыз», – дейді шаруа қожалығының жетекшісі Манасбай Бекбауов.
Жергілікті билік салық сомасын екі есе азайту туралы ұсыныспен мәслихатқа жүгінді. Бірақ шаруалардың айтуынша, мұндай шараның өзі олардың мәселесін шеше алмайды.
«Тіпті, салықты екі есе азайтқанның өзінде мұндай төлемдер шаруалар үшін қолжетімсіз. Сондықтан Үкіметке хат жаздық. Қала әкіміне мән-жайды түсіндірдік. Күзге дейін бұл мәселе шешіледі деген үміттеміз», – дейді қалалық ауыл шаруашылығы және ветеринария бөлімінің бөлім басшысы Жәнібек Тоғай.
Назгүл НАЗАРБЕК,
Шымкент қаласы