Талдықорғанның қазіргі келбеті мен тазалығы тым аянышты. Соңғы екі жылда жасыл қала бұрынғы сыры мен сымбатын жоғалта бастады. Тұрғындар арасында: «қазір қалада іскер қожайын жоқ» деген пікір қалыптасқан.
Саябақтардың сұрқы қашып, субұрқақтар суалып, арықтар қаңсып, жаяу соқпақтардың жиектері қопарылып, декоративтік бұталар дер кезінде оталмағандықтан жүргіншілерге кедергі келтіретін жағдайға жеткен-ді. Арықтардан су сылдырамағанына да бірнеше жыл болды. Шырайлы шаһардың көркі болған саябақтар мен гүлзарларды тамшылата суару жүйесіне қоса алмағанды да осынан көрдік. Жыл сайын қопарып, пластик құбырлар төселіп жатқанда, қуанып қалғанымызбен, уақыт өте келе барлығының сол бұрынғы таз қалпына келгенін көріп қынжыласың. Заманында орталық саябақ меншікке өтіп кетіп, осыдан жеті-сегіз жыл бұрын сол кездегі облыс әкімінің ықпалымен жартысы коммуналдық меншікке қайтарылған болатын. Қазір толықтай қалаға қарайды. Бірақ бүгінде саябақтың күйі әбден кеткен, балаларға арналған ойын алаңдарының тозығы жеткен. Аты дардай «Ардагерлер» саябағының жағдайы да жаншошырлық. Оның біраз бөлігі де сатылып кеткен еді. Жақында заңсыздықтар анықталып, кері қайтарылатын болды. Ұзақ жылдар қараусыз қалып, ит тұмсығы батпайтын жынысқа, жынойнаққа айналған «Жастар» саябағын қалпына келтіруге қатысты жұмыстар облыс тізгінін Баталов ұстаған 2014 жылы қарқын алып, сол кездегі алып Алматы облысының жұмыла күш жұмсауы нәтижесінде азғана уақытта көз тойғысыз келбетке ие болған еді. Қалаға кіреберістегі саябақтың облыс орталығындағы көпшіліктің көзайымына айналуы жолындағы игілікті іске облыстағы барлық сала, басқарма-департамент, аудан мен қала өз үлестерін қосқан. Журналистер атынан біздер де көшеттерімізді отырғызғанымыз есте. Далалық сахна, сазды-түрлі түсті субұрқақ, түрлі сәулеттік үлгідегі күркеше, шатыр мен дамылдайтын орын, гүлзар мен саяжол бәрі рет-ретімен, өзіндік кескін-келбетімен орналасқан еді. Амал қанша қазіргі жағдайына қарап, жылағың келеді. Кейінгі екі жылда саябақта бір шеге қағылған жоқ десек, ешкім артық кеттің дей қоймас. Үйдің қасында болғандықтан, таңғы серуенге шыққан сайын кері кетудің куәсі боламын.
Мұндағы субұрқақ Ұлыстың ұлы күні шалажансар қосылып, облыс әкімі мен қала басшысы көпшілікті құттықтағанша көз алдап тұрды. Бүгін жаяу соқпақтардың төсеніш тастары үгітіліп жатыр. Кейбір жерлері ойылып кеткен. Ой-шұңқырлардан аяқ алып жүре алмайсың. Адамдардың демалуына, әңгімелесіп отыруларына арналған түрлі көлемдегі, сан қилы сәулет үлгісіндегі үлкенді-кішілі күркелердің де ажары қашқан. Едендері қопарылып, қоршауларының тақтайлары опырылып, шатырлары жалбырап тұр. Гүлзарлардың дені бірнеше жыл жаңартылмағандықтан арамшөптің ордасына айналған. Қайта биыл жаңбырдың арқасында ағаштар мүлде солып қалудан аман.
Осыдан бірер жыл бұрын журналист Сандуғаш Дүйсенова дабыл қағып, қала көшелерінің бойларындағы газондардың жағдайын айтып, саябақтардағы, гүлзарлар мен клумбалардағы гүлдерді санап, қаланы көгалдандыру бойынша конкурстарды ұтып алған мердігерлердің жауапсыздығын әшкерелеген еді. Содан бері жағдай кері кетпесе, оңалған жоқ. Қазір жолдардың, жаяу соқпақтардың жиектеріндегі гүлдерге оранып тұруға тиісті жолақшалардың шаңы шығып жатыр. Бұталы өсімдіктер реттеліп, қырқылмағандықтан қорқынышты кейіпке енген. Арықтар қоқысқа толы. Сенесіздер ме төселгеніне оншақты жыл өтсе де, ылғал көрмеген арық желілері бар, қараусыздықтан тозып, жақтаулары үгітіліп жатыр. Кейбіреулерінің үстінен жол түсіп кеткен. Шағын аудандардағы көпқабатты үйлердің арасындағы аулаларды, оларда орналасқан балалардың ойын алаңдарының көбінде былтыр күзде қолға алынған жөндеу жұмыстары орта жолда қалды. Шындығын айтқанда, басталды да, тасталды. Балалар ойнауды қойып, үлкендер айналып өтетін қоқыс алаңдарына айналды.
Осылардың барлығын тізіп, көрсетіп «Талдықорған қаласының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімі» ММ-ға сауалдар жолдаған едік, ондағылар кезекті рет ұзын арқан, кең тұсауға салып жауап қайтарыпты. Оны төменде келтіреміз.
Мемлекеттік мекемедегілердің айтуынша, қала аумағында 17 субұрқақ бар, оның жетеуі жұмыс істейді, «Жастар» саябағындағыны қоса есептегенде, ол жөндеуді қажет етеді. Биылғы шілде де үш субұрқақты сенімгерлік басқаруға беру бойынша конкурстық рәсімдер аяқталып, «Айбын» ЖШС мердігерлік ұйымы жеңімпаз болып танылыпты. Қазір «Жастар» саябағының аумағындағы субұрқақта тазалау жұмыстары жүгізілуде.
Сонымен қатар биылғы мамыр айында «Жастар» саябағын тиісінше күтіп ұстау үшін KC Construction ЖШС мердігерлік ұйымымен 5 жыл мерзімге сенімгерлік басқару шарты жасалған екен. Қазір анықталған кемшіліктерді жою үшін мердігерлік ұйымға тапсырма беріліпті. Ал қала бойынша жасыл желектерді күтіп ұстау үшін «Қазақ саңырау-мылқаулар қоғамы» қоғамдық бірлестігімен мердігер ұйым ретінде шарт жасалған. Бүгінде ағаштарды кесу-реттеу ісіне 19 адамнан тұратын 3 жұмыс тобы жұмылдырылыпты. Соған сай таяу күндері барлығы ретке келтіріледі.
Арық желісін тазарту бойынша «Жақсымбет» ЖШС мердігерлік ұйымымен шарт жасалған. Мұнда да 25 адамнан тұратын 3 жұмыс тобы арықтарды аршуға кіріскен көрінеді. Ал бірқатар көпқабатты үйдің ауласын жөндеу, балалардың ойын алаңын реттеу жұмыстары бойынша былтыр «КазИнвест Story» ЖШС мердігерлік ұйымымен шарт жасалған. Алайда нысанды пайдалануға беру мерзімі сақталмауына байланысты құрылыс-монтаж жұмыстарын аяқтау міндеттемесі туралы талаппен Жетісу облысының мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотына талап арыз жолданыпты. Соттың 28.02.2024 жылғы №3313-23-00-2/2239 оң шешімі шыққан. Қазір «КазИнвест Story» ЖШС-ға сот шешімін орындау және құрылыс-монтаждау жұмыстарын аяқтау қажеттілігі туралы бірнеше рет ескертілген. Алайда мердігер ұйым тарапынан сот шешімі орындалмағандықтан, бүгінде жұмыстарды аяқтауға конкурс жариялау үшін сметалық есептеулер бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Болат АБАҒАН,
Жетісу облысы