Соңғы жылдары Қазақстан халықаралық аренада жауапты, сындарлы әрі сенімді әріптес ретінде танылып келеді, – деп хабарлайды Aikyn.kz сайты.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың көпвекторлы сыртқы саясаты, жаһандық диалогты қолдауға бағытталған бастамалары мен ішкі реформалары елдің халықаралық беделін жаңа деңгейге көтерді. Әлемдік геосаяси тұрақсыздық пен экономикалық трансформация жағдайында Қазақстан Шығыс пен Батыс арасындағы сенімді көпір, бейтарап диалог алаңы ретінде айқын көрініп отыр. Осы сұхбатта Media Hub International компаниясының бас директоры Абдулрахим Абдулвахид Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылға қарай жүзеге асырған бастамаларына, реформалардың мәніне және Қазақстанның Орталық Азия мен әлемдегі стратегиялық рөліне жан-жақты баға береді.
- 2025 жылдың соңына қарай Қазақстанның жаһандық аренадағы орнын қалай бағалайсыз? Елдің халықаралық беделі қандай бағыттарда өсті?
- 2025 жылдың соңына қарай Қазақстан халықаралық деңгейде өз орнын нық бекіткен, беделі артып келе жатқан орта держава ретінде танылды. Ел тек аймақтық ойыншы ғана емес, дамыған және дамушы экономикалар, Шығыс пен Батыс арасындағы сенімді көпір ретінде қабылдана бастады. Қазақстанның теңгерімді сыртқы саясаты, диалогқа адалдығы және көпжақтылықты дәйекті түрде қолдауы оның халықаралық сенімін күшейтті. Дипломатия, экономикалық ынтымақтастық және қауіпсіздік саласындағы бейтарап алаң ретіндегі рөлі елдің жаһандық беделін айтарлықтай арттырды. Президент Тоқаевтың ең өзекті бастамаларына жаһандық басқару институттарын реформалау, азық-түлік және энергетикалық қауіпсіздікті нығайту, сондай-ақ цифрлық трансформацияны жауапкершілікпен дамыту жатады. Оның халықаралық жүйені инклюзивті әрі өкілді ету жөніндегі үндеулері, әсіресе дамушы және орта табысты елдер арасында кең қолдау тапты. Қазіргі жаһандық бытыраңқылық жағдайында Қазақстанның диалог пен прагматикалық ынтымақтастыққа негізделген ұстанымы ерекше маңызға ие.
- Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың басшылығымен жүзеге асқан қандай реформаларды орнықты даму мен ашықтық тұрғысынан ең маңызды деп санайсыз?
- Ең маңызды реформалар – саяси жаңғыртуға, ашықтықты арттыруға және экономиканы әртараптандыруға бағытталған қадамдар. Қоғамдық есептілікті күшейту, инвестициялық ахуалды жақсарту және орнықты экономикалық өсуді қамтамасыз ету шаралары елдің ұзақ мерзімді тұрақтылығының негізін қалады. Сонымен қатар азаматтық қатысуды кеңейту мен институттардың ашықтығын арттыру Қазақстанның біртіндеп, бірақ жүйелі демократиялық дамуға бейілді екенін көрсетеді.
- Президент Жолдауында Қазақстан жасанды интеллект пен цифрлық трансформация дәуіріне қадам басатынын айтты. Бұл қадамдардың ел мен өңір болашағы үшін маңызын қалай бағалайсыз?
- Бұл қадамдардың стратегиялық маңызы зор. Жасанды интеллект пен цифрлық трансформацияны басымдыққа алу арқылы Қазақстан Орталық Азиядағы технологиялық көшбасшы ретінде қалыптасуға мүмкіндік алады. Цифрлық басқару, AI-негізіндегі мемлекеттік қызметтер мен инновацияға қолайлы саясат еңбек өнімділігін арттырып, қызмет көрсету сапасын жақсартады және жоғары технологиялы инвестицияларды тартады. Аймақтық тұрғыда Қазақстан цифрлық құзыреттердің орталығына айнала алады.
- Президент заң шығару билігінің тиімділігі мен ашықтығын арттыру үшін бір палаталы парламентке көшу туралы ұсыныс айтты. Бұл саяси жүйенің дамуына қалай әсер етуі мүмкін?
- Бір палаталы парламентке көшу заң шығару үдерісінің тиімділігін, ашықтығын және қоғамдық сенімді арттыруы мүмкін. Шешім қабылдаудың жеделдеуі әлеуметтік және экономикалық сын-қатерлерге уақытылы жауап беруге жол ашады. Егер бұл реформа инклюзивті түрде жүзеге асса, парламенттік есептілік нығайып, халық пен заң шығарушылар арасындағы байланыс күшейеді.
- Президент ұлттық жобаларды іске асыруда мемлекет пен бизнес серіктестігінің маңызын атап өтті. Бұл бағыттағы Қазақстанның әлеуетін қалай бағалайсыз?
- Қазақстанда мемлекеттік-жекешелік әріптестікті дамытуға әлеует жоғары. Тұрақты макроэкономикалық жағдай, тиімді географиялық орналасу және реформаларға бағытталған басшылық бизнес пен мемлекет ынтымақтастығына қолайлы орта қалыптастырады. Ұлттық басымдықтарды жеке сектордың тәжірибесі мен инвестициясымен ұштастыру инфрақұрылымды, инновацияны және жұмыспен қамтуды жеделдетуге мүмкіндік береді.
- Президент Тоқаев БҰҰ Бас Ассамблеясында ұйымды реформалау жөнінде бастамалар көтеретінін мәлімдеді. Қазақстан әділетті әлемдік тәртіпті нығайтуда қандай рөл атқара алады?
- Қазақстан сындарлы делдал әрі әділ жаһандық басқарудың жақтаушысы бола алады. Бейтараптық пен диалог тәжірибесіне сүйене отырып, ел орта және дамушы мемлекеттердің үнін халықаралық деңгейде күшейте алады. Оның бастамалары көпжақтылықты, қақтығыстардың алдын алуды және институттық реформаларды қолдайды.
- 2025 жылы Президент Тоқаевтың қай бастамаларын ең маңызды деп санайсыз? Олар жаһандық үрдістерге қаншалықты сай?
- Ең маңызды бастамаларға цифрлық трансформация, климат пен орнықты даму саясаты, сондай-ақ сыртқы саясатты әртараптандыру жатады. Бұл бағыттар технологиялық жаңғыру, жасыл көшу және тұрақты жеткізу тізбектерін қалыптастыру сияқты жаһандық үрдістермен толық үйлеседі.
- Соңғы бір жылда Президенттің қандай реформалары немесе сыртқы саяси қадамдары елдің халықаралық беделін күшейтті?
- Негізгі қадамдар – ірі жаһандық және өңірлік әріптестермен байланыстарды тереңдету, экономикалық дипломатияны кеңейту және теңгерімді сыртқы саясатты сақтау. Бейбіт диалогты қолдауы Қазақстанның халықаралық беделін арттырды.
- Бүгінде Қазақстан Республикасының Орталық Азия өңірі үшін стратегиялық маңызы қандай?
- Қазақстан Орталық Азияда тұрақтандырушы әрі біріктіруші рөл атқарады. Өңірдегі ең ірі экономика әрі маңызды транзиттік хаб ретінде ол аймақтық байланыс пен қауіпсіздікті нығайтады.
- Әлем көшбасшыларының Қазақстанға сапарлары елдің халықаралық беделі туралы нені көрсетеді?
Бұл сапарлар Қазақстанға деген сенімнің артқанын және оның бейтарап әрі сенімді әріптес ретіндегі беделін көрсетеді. Ел күрделі геосаяси жағдайда да диалог алаңы бола алатын мемлекетке айналды.
-Қазақстанның халықаралық орнын нығайту үшін қандай ынтымақтастық бағыттары ұзақ мерзімде маңызды?
- Технология және инновация, энергетикалық көшу, көлік пен логистика, білім беру және инвестициялық ынтымақтастық – Қазақстанның орнықты дамуын қамтамасыз ететін негізгі бағыттар.