Қазақстанда әйелдер мен жастардың саяси жүйедегі мәртебесі заң жүзінде күшейтіліп жатыр. Мәжілістің жалпы отырысында палата төрағасы Нұрлан Нығматулин «Саяси партиялар туралы» және «Сайлау туралы» заңнамаға түзету енгізетін заң жобаларына осындай баға берді. Бұл Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінде пысықтап барып, Парламентке енгізілген кезекті жобалар. Жалпы отырыста Мәжіліс депутаттары «Қазақстандағы сайлау туралы» конституциялық заңына толықтырулар енгізу туралы» конституциялық заң жобасын және «Саяси партиялар туралы» заңға өзгеріс пен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасын мақұлдап, Сенатқа жолдады. Жобалар Президент Қ.Тоқаевтың Ұлттық кеңестің екінші отырысында берген тапсырмаларына сәйкес әзірленді. Спикердің байламынша, өзара үндес қос құжаттың жаңа нормалары, біріншіден, әйелдер мен жас ұрпақ өкілдерінің саясатқа белсенді ден қоюын ынталандырады, екіншіден, елдің саяси жүйесін жаңғыртуға үлкен ықпал етеді. Нұрлан Зайроллаұлы осылайша Мемлекет басшысының саяси бастамалары заң жүзінде іске асырылып отырғанын айта келіп, заң жобасындағы негізгі жаңалықтарға тоқталды. Алдағы парламенттік сайлауға түсетін барлық партияның төл партиялық тізімі кем дегенде 30 пайызға әйелдер мен жастардан тұруы қажет. Егер заңмен бекітіліп отырған осы 30% квота орындалмаса, партиялық тізім қабылданбайды. Бұған қоса, саяси партияларды тіркеудегі кедергі төмендетілді: яғни, елімізде жаңа партия құру үшін бұрынғыдай 40 мың емес, енді 20 мың мүше тапса жеткілікті болады. – Бұл нормалар әйелдер мен жастардың саясатқа белсенді тартылуын ынталандырып қана қоймай, сондай-ақ Қазақстанның қолданыстағы бүкіл саяси жүйесін модернизациялауға соны серпін береді, – деп түйді Н.Нығматулин. Әділет министрі Марат Бекетаевтың түсіндіруінше, билік осы заңнамалық өзгерістер арқылы партияларды әртүрлі әлеуметтік топтармен белсендірек жұмыс істеуге және өз қызметінде олардың мүддесін ескеруге итермелейді. Сонымен қатар теңдік қағидатында көппартиялы жүйені қалыптастыру үшін, мемлекеттік шешімдерді түзуге және қабылдауға партиялардың пропорционалды қатысуына мүмкіндік беру үшін сапалы жаңа жағдай жасалмақ. Мәжіліс мемлекеттік тұрғын үй операторларының санын қысқартатын заң жобасын екінші оқылымда құптап, жоғарғы палатаға жіберді. Депутаттар пандемияға қатысты жаңа заң жобасын жұмысқа қабылдап алды. Мысалы, келіп түскен құжаттар арасында «Кейбір заңнамалық актілерге төтенше жағдай мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы» жоба бар. Ол ел Президентінің әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету шаралары туралы Жарлығына байланысты әзірленді. Дағдарысқа қарсы бұл құжат құқықтық реттеуді кеңейту арқылы әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты және ұлттық қауіпсіздікті сақтауға мүмкіндік беретін көрінеді. Жиын соңында депутаттық сауалдар жарияланды. Онда қалаулылар медицина қызметкерлерін қолдау және санэпидемиологтарды даярлау бойынша ұйымдастырушылық, ақпараттық шаралар кешенін қабылдауды; қашықтан оқытудың келешегін анықтауды; отандық өнеркәсіпті дамытуды; өңірлік әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың мүмкіндігін пайдалана отырып өнімдерді форвардтық сатып алуды ендіруді; құрылыс материалдары мен дайын құрылыс нысандарының ең жоғарғы, шекті бағаларын мемлекеттік бекітуді ұсынды.
Айхан ШӘРІП