ЖАҢА ҚАУЛЫНЫҢ ҚАНДАЙ ЖЕҢІЛДІГІ БАР?
Осылайша, «армениялық» нөмірмен жүрген рөлі сол жағындағы автокөліктер (машиналардың 85%-ы) 11 946 теңге төлеп, уақытша тіркеуге тұра алатыны мәлім болды. Белгілі қаржыгер, Президенттің штаттан тыс кеңесшісі Олжас Құдайбергеновтің айтуынша, бұл жеңілдік көлік иелеріне алғашқы жарнаны, баж салығын және утилизациялық алымды төлемеуге мүмкіндік береді. Ол өзінің Facebook парақшасында «Жалпы, ымыраға келген шешім!» деп жазды.
Иә, айтса айтқандай, шетелдік нөмірмен жүрген азаматтар үшін жоғарыдағы баж салығы мен утилизациялық алым көлемінің өзі көліктің өз құнына бара-бар-тын. Биыл 13 наурызда Премьер-Министр Асқар Маминнің Сенат депутаттарының сауалына қатысты жауабында көлік иелерінің тіркеуге дайын болмауын төмендегі көрсеткіштермен түсіндірген. Ол бойынша:
– бастапқы тіркеу үшін төленетін алым сомасының жоғарылығы (автокөліктің жасына байланысты 663 теңгеден 1 325 500 теңгеге дейін); – 2021 жылдың 1 наурызына дейін төленуі тиіс утилизациялық алым көлемінің жоғары болуы (қозғалтқыш көлеміне қарай 397 650 теңгеден 3 048 650 теңгеге дейін); – елге кіргізілген автокөліктерге салынатын кедендік баж салығындағы айырмашылықты төлеу қажеттігі (әр көлік үшін жеке есептеледі); – машиналардың Кедендік одақтың техникалық регламентіне сай болмауы (белсенділер шетелдік көліктердің 80 %-ның талапқа сай емесін мойындаған).
«САРЫ» НӨМІРДЕ НЕ СЫР БАР?
Алайда көлік иелерінің кейбірі өздерін «сары» нөмірмен бөлектеп тастауға келіспейді. Оның орнына барлық қазақстандықтар тағып жүрген мемлекеттік нөмірді беруін сұрап отыр. «Егер 11 946 теңге ғана төлетіп, жеңілдік жасап отырған болса, бізге не себепті «сары» нөмірді алыңдар деп міндеттеп жатыр. Бөлектемей кәдімгі нөмір берсе болмай ма? Шыны керек, осы «сары» нөмірдің соңында бір шикілік жатқандай күдіктеніп отырмыз, – дейді бізбен телефон арқылы тілдескен көлік иелері. Жалпы, елімізге ЕАЭО елдерінен кірген автомобильдерге сары түсті арнайы нөмір тағып, «18» саны жазылатыны қаңтар айының соңында айтыла бастаған. Ішкі істер министрінің орынбасары Марат Қожаев елордада өткен брифингте «Еуразиялық экономикалық одақ елдерінен, оның ішінде Армения мен Қырғыз Республикасынан әкелінген көліктер үшін жеке мемлекеттік нөмір қолданылады» деп мәлімдеген болатын. Ресми статистика Қазақстанға Армения, Ресей және Қырғыз Республикасынан 170 мың көлік кіргенін растайды. Шекарадан заңсыз кірген автокөліктердің тіркелмеуінен ел бюджеті кедендік салықтан түсетін 170 млн доллардай қаржыдан қағылып отыр. Бұл тұрғыда одақтас ел Арменияның асығы алшысынан түсті. Армяндар шетелдің 189 мың мінілген машинасын ЕАЭО мемлекеттеріне сатып, 95 млрд драм (200 млн доллар) пайда тапқан. Өйткені аталған одаққа бізден кейін қосылған Армения үшінші елдерден келетін автокөлікке салынар кеден салығына байланысты 2020 жылға дейін жеңілдік алған. Биыл бұл жеңілдік алынып тасталды. Әйтсе де, 2015 жылдан бастап оны сәтті пайдаланған армян алыпсатарлары арзанға келген көлікті одақ нарығына шығарып, мол пайдаға кенелді. Армениялық автокөлік мініп жүрген азаматтар биылша көлік салығын Арменияда төлеп қойған болса, біздегі салықтан босатылады. Яғни, қыркүйекке дейін 11 946 теңге төлеп уақытша тіркеуден өткен соң барып, «сары» нөмір таққандар 2021 жылы көлік салығын өз елімізде төлейді. – 24 қаңтар күні Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Үкіметке шетелден кіргізілген көлік иелерінің мәселесін шешуді тапсырған болатын. Аталып отырған Үкімет қаулысы сол тапсырманың нәтижесі, – дейді ішкі істер министрлігінің өкілдері. Десе де, көлік иелері өздері тарапынан айтылған уәждер ескерілмей қалғанын айтуда. «Президент Үкіметке шетелдік нөмірмен жүрген азаматтардың уәжін ескере отырып, шешім шығарыңдар деп тапсырма берді. Осыдан кейін eGov.kz порталында осы мәселе талқыланғанда көлік иелерінің 80%-ы «сары» нөмірді алмаймыз, кәдімгі нөмір берілсін деп ойымызды жаздық. Бірақ ол ескерілмей отыр», – дейді көлік иесі Данияр Бүркіт. Ресми дерек бойынша, елімізде тек армениялық нөмірмен жүрген көліктердің саны 22 мыңнан асады. Аталған Үкімет қаулысы көлік иелеріне 1 қыркүйекке дейін тіркеуге тұрып, «сары» нөмір алуды міндеттейді. Ал көлік иелері арнайы нөмірді алуға аса ынталы емес.Бауыржан БАЗАР