Алматы облысы Жаркент қаласы тұрғындары қолқаны кепкен иістен құтыла алмай жүр. БАҚ бетінде бірнеше рет мәселе көтерілгенімен, нәтиже болмай тұр. Сірне зауытынан шыққан иістен күллі аудан зардап шегіп отыр.
Шаһардағы крахмал-сірне зауытында 70 мың тонна жүгері өңделеді. Өйткені Жаркентте тек жүгері өсіретін 10 мың шаруа қожалығы бар. Зауыт иесі Закиржан Кузиев 2017 жылы Елбасы қолынан «Алтын сапа» белгісін алған-ды. Орталық Азиядағы ең ірі өндіріс орындарының бірі дегенімізбен, кейінгі бірнеше жылда зауыттан шыққан сарқынды су жұртты әбігерге салып қойды.
Көктем келіп, күн жыли бастағанда-ақ аудан тұрғындарында маза жоқ. «Жаркент қаласы, Шолақай мен Көктал ауылының арасында еркін тыныстау мүмкін емес», – дейді аудан тұрғындары. Қала тұрғыны Дана Нұрмолда иіс Жаркенттен шығатынын, әсерінен қала маңындағы елді мекендерге тарайтынын айтады. «Көктал ауылының орталығына иіс келмегенімен, ауылдың жоғарғы жағында тұратындар зардап шегіп отыр. Кішішыған ауылынан өткенде иіс қатты сезіледі. Ал Шолақай ауылы тура сасық иістің ортасында отыр», – дейді ол.
иыл иіс қала маңындағы ауылдарға тараған. Зауыттан 12 км жердегі Кішішыған ауылына дейін машинаның есік-терезесін бекітіп отырасыз. Аптап ыстықта көлік ішіндегі адамның халін елестетіп көріңіз. Аталған ауылдан өткен соң «құтылдым-ау» дегеніңізбен, жел соқса, иіс күллі ауданға тарайды.
Алматы облыстық Экология департаменті, Панфилов ауданының Қоғамдық денсаулықты сақтау басқармасы жағымсыз иістің пайда болу себебін анықтаған. «Крахмал-сірне зауытынан шыққан сарқынды мен қалалық канализация жүйесінен келген су Жаркент қаласының төменгі бөлігінде орналасқан сүзгілеу алаңына бірге құйылатындықтан, күн ысыған кезде ашып, буланып, желмен бірге жан-жаққа жағымсыз иіс тарайды» деп жазылған хабарламада.
Айзат АЙДАРҚЫЗЫ