Бірінші қауесетке орай, ресми орындар «Құстардың дезинфекция жасау салдарынан өлгені туралы ақпарат ақиқатқа сай емес» деп жауап берді. Таяуда алматылық адвокат Жангелді Сүлейменов вирусқа қарсы шашылған дәрі-дәрмектен ондаған мың қазақстандық зардап шегіп жатқанын айтып, қаладағы дезинфекция жұмысына жауаптыларды сотқа беретінін жариялады.
Оның айтуынша, тұрғын үйлерді залалсыздандыратын глюзамин сұйықтығы мен тез еритін акма-хлор дәрісі адамдарға аса қауіпті. «Күніне 8 мың подъезд және 1 300 аулаға себілетін препаратты қолдану барып тұрған қастандық. Сұйықтықты жасау ережесінде мұқият болу керек екені белгілі. Қолғап, бетперде киюді де міндеттейді. Демек, бұл адам үшін қауіпті. Ал бізде бұл заттармен подъезд, аула мен балалар ойнайтын жерлерде дезинфекция жасап жүр. Әсіресе, аллергиясы бар, тыныс алуы қиын адамдарға қастандық жасалды деп ойлаймын, – деді құқық қорғаушы.
Жалпы, кейінгі кездері осындай пікірді кейбір қала тұрғындары да білдіріп, коронавирус инфекциясының таралуын болдырмау мақсатында қала аумағын залалсыздандыратын дезинфекциялаушы қоспалардың денсаулық үшін зиянды, ол жаппай пневмонияның таралуына себеп болуда деп қауіптенуде. Алайда алматылық дәрігерлер дезинфекция пневмонияның себебі болуы мүмкін деген ақпаратты жоққа шығарды.
«Біз ауруханаларда инфекция болмауы үшін міндетті түрде дезинфекциялық құралды пайдаланамыз. Еденді жуатын – санитарлар. Жұмыс режимі аяқталғаннан кейін кабинеттерді дезинфекциялайтын – медбикелер. Персоналдың барлығы бірдей пневмониямен ауырмайды ғой. Осы дезинфекциялық құралды 20 жылдан бері пайдаланып келеміз. Хлорды да. Егер персонал пневмониямен ауырса, оның кейін осы жұмысты істеуге келісуі екіталай», – деді Алматы онкологиялық орталығының директоры Нұрсұлтан Ізмағамбетов. Ол подъездер, лифттер, жабық ғимараттарға дезинфекция жасау керегін айтты. Себебі сөйлесу, түшкіру кезінде бөлінетін вирус баспалдақ тұтқаларында, қабырғаларда, лифт батырмаларында қалуы мүмкін.
Дәрігер-инфекционист, вирусолог, биоқауіпсіздік бойынша маман Қарлығаш Әбдиева барлық препараттың тиісті тексеруден өткенін айтады.
«Дезинфекцияның пневмония тудыруы мүмкін емес, себебі дезинфекцияға арналған барлық препараттар қаншалықты улы болатыны тексеріліп, тест жасалады. COVID-19 вирусы беткі қабатта ұзақ сақталады. Канадалық Pathogen Safety Data Sheets (PSDSs) зерттеулеріне сәйкес, коронавирус белгілі бір ылғалдылық пен температурада 7-9 тәулік сақталуы мүмкін. Сол себепті үстіңгі қабатты тиісті препаратпен дезинфекциялау вирустың таралуының алдын алуда қажет», – деді ол.
Қарлығаш Әбдиеваның айтуынша, COVID-19 вирусы күрделі, сөйлесу кезінде науқас адамның сілекейінен вирусы бар микротамшылар бөлінеді және олар беткі қабатта шамамен 30 минут бойы сақталады. Сондықтан елде коронавирус инфекциясын жұқтыру жағдайы көбейген кезде дезинфекция қажет.
Бүгінде Алматыда көпшілік пайдаланатын орындарға дезинфекция жүргізудің 28-кезеңі жүргізілуде. Кіреберістер мен аулаларға дезинфекциялық өңдеу жүргізу үшін глюзамин және акма-хлор сынды екі түрлі дезинфекциялық құрал қолданылады. Бұлар отандық өндірістегі тексеруден өткен, еліміздің және Кедендік одақтың санитарлық-гигиеналық талаптарына сәйкес келетін препараттар. Олар өндірілуіне, жүзеге асырылуы мен пайдаланылуына рұқсат етілген препараттар реестріне тіркелген. Аталған құралдар бактериялар, вирустар, қышымаларға қарсы тиімді, қауіптілігі төмен 3-топқа және қауіптілігі аз заттардың 4-тобына жатады. Тітіркендіру әрекеті жоқ және адамдар, жануарлар мен құстар үшін зияны жоқ. Осы жұмыстарға қолданылатын қоспаларды аталған ұйымдардың арнайы дайындықтан өткен және куәлігі бар жауапты дезинфекторлары дайындайды. Тұрғын үйлердің кіреберістерін, ойын алаңдарын, көпшілік пайдаланатын басқа орындарды дезинфекциялау адамдар жоқ кезде, дезинфекциялау уақытын ескертумен және қауіпсіздік шараларын сақтау туралы түсіндіру арқылы жүргізіледі. Қала тұрғындарына өңдеу жасалғаннан кейінгі 5 сағат көлемінде аталған орындарға бармау керегі ескертіледі.
Акма-хлордың өзіне тән иісі бар екенін, ал глюзаминнің иісі жоқ екенін атап өткен жөн. Сол себепті акма-хлор ерітіндісін пайдаланып нысандарға өңдеу жүргізілген кезде адамдар препараттың иісін сезуі мүмкін, ал глюзамин дезинфекциялық ерітіндісін пайдалану кезінде иісін сезбейді. Иісі жоқ ерітіндіге қатысты Шымкентте де шу шыққан еді.
Қалай дегенде де адамдардың қоғамда, өз айналасында болып жатқан жайтқа бейжай қарамағаны қуантады. Осы ретте билік өкілдерінің ашық болғаны, неғұрлым жағдайды халыққа дұрыс түсіндіріп, жеткізу жайына мән бергені жөн-ау деген ой келеді.
Гүлнар ТӘЖИЕВА,
Алматы қаласы
