Кәсіподақтар федерациясының төрағасы Ералы Тоғжанов Маңғыстау облысына жұмыс сапарымен барып, облыс әкімі Серікбай Тұрымовпен кездесті.
Кездесу барысында төраға шетелдік компаниялардағы жұмыс берушілер тарапынан орын алған еңбек заңнамаларын бұзу, еңбек даулары мен жанжалдарды болдырмау, қарызды еңбекті пайдалану және жұмыскерлердің әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғау жайында сөз қозғалды.
«Кәсіптік одақтар федерациясы Үкімет назарын бірнеше рет шетелдік капиталмен жұмыс істейтін кәсіпорындар елде шетелдік жұмыс күшін енгізу ережелерін үнемі сақтай бермейтінін, қазақстандық жұмыскерлердің еңбегіне құрметпен қарамай, заңнамаларды әдейі немесе жасырын түрде елемейтінін жеткізді. Мұның бәрі – әлеуметтік кикілжіңнің тууына әкеледі. Ал әлеуметтік шиеленістерді азайту үшін жұмыс берушілердің жергілікті атқарушы билік органдарымен және кәсіподақтармен өзара белсенді әрекет етуі қажет. Құқықтық сауаттандыруды ұйымдастыру, жұмыстан босайтын жұмыскерлерді қайта оқытып, жұмысқа орналастырудың нұсқаларын алдын ала дайындау керек», – деді Кәсіподақтар федерациясының төрағасы Ералы Тоғжанов.
Оның айтуынша, Маңғыстау облысының көптеген ірі кәсіпорындарында кәсіподақ ұйымдары жұмыс істейді. Оған қоса, облыстағы 80 мыңнан аса жұмысшы – кәсіподақ мүшесі. Қыркүйек-қазан айларында еңбек дауы өршіп кетті. Биыл алғашқы жартыжылда республикада 3 еңбек дауы ресми тіркелген. Ал кәсіпорындарда 17 әлеуметтік еңбек дауы орын алған. Оның алтауы Маңғыстау облысында тіркелген. Қазіргі күні Маңғыстау облысындағы жұмыс істейтін 10 200 кәсіпорынның 1 488-інде ұжымдық шарт жасалған. Соның ішінде даудың он бірі мұнай-газ саласына қатысты туындаған.
Талқылау барысында тараптар әлеуметтік еңбек мәселелерін шешуде бірлесе тиімді әріптестік орнату үшін өзара ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойды. Құжатта Кәсіптік одақтар федерациясы мен Маңғыстау облыстық әкімдігі арасындағы әріптестікті дамытуда өңірдегі еңбек жағдайларын жақсарту, өндірістік жарақаттануды болдырмау және еңбеккерлер құқығының сақталуы үшін шешуші бағыттар айқындалды. Осындай жазатайым жағдайлардың алдын алу үшін жұмысшылардың қауіпсіздік және еңбекті қорғау бойынша жұмыс белсендігін арттыруда. Ералы Тоғжановтың хабарлауынша, өндірістік жарақаттануды төмендету мақсатында кәсіпорындарда өндірістік кеңестер құрылуда. Меморандум аясында студенттерді уақытша жұмысқа тарту және жастардың еңбек қозғалыстарын дамыту жайлы бірлескен іс-шаралар қабылданады.
Осы сапарда ҚРКФ төрағасы Ералы Тоғжанов Жетібай мұнай-кен орнындағы Oil Services Company ЖШС және CASPI BITUM БК ірі кәсіпорынның еңбек ұжымымен кездесті. Әр кәсіпорында үш мыңдай жұмысшы еңбек етеді екен. Кездесу барысында федерация төрағасы қауіпсіз жұмыс орындарын қамтамасыз ету және лайықты еңбек шарттары мәселелері жөнінде сөз қозғады. Ол өндірістегі өлімге апаратын жазатайым оқиғаларға алаңдаушылық білдірді. «2019 жылдың 1 қазанына дейін Маңғыстау облысында 40 жұмысшы өндірістік жарақат алып, 2 адам қаза болды. Ал 2 адам жазатайым оқиғалардан зардап шекті» деді Ералы Тоғжанов. Оның хабарлауынша, адам ресурстарын сақтаудың басты факторы ішкі бақылау механизмдерін жетілдіру және жұмысшылардың ғана емес, жұмыс берушілердің жауапкершілігін арттыру екенін жеткізді. Сондай-ақ Ералы Тоғжанов жұмысшылардың құқығы мен мүдделерін қорғауда кәсіптік одақтың рөлі маңызды екенін атап өтті.
– Кәсіптік одақтар жұмыс істейтін кәсіпорындарда қауіпсіз еңбек жағдайлары, әлеуметтік тұрақтылық сақталған. Жұмыс беруші кәсіптік одақтармен өзара әріптестік орната отырып, жұмысшылардың әлеуметтік және жеке мәселелерін, еңбек даулары шешілуі мен еңбек заңнамаларының сақталуы ісінде сенімді қолдауға ие болады, – деді төраға.
Кәсіподақ ұйымдары мұнай компанияларында ғана емес, олардың мердігерлік ұйымдарда да болуы тиіс екенін атады. Жиыннан кейін төраға кәсіподақтар қозғалысының ардагері Имамади Айналиевтің шаңырағында болып, оған «Кәсіподақ ардагері» төсбелгісін тақты. Ол 40 жыл бойы мемлекеттік мекемелер қызметкерлерінің Кәсіптік одақтар облыстық комитетінің төрағасы және Маңғыстау облыстық Кәсіптік одақтар кеңесінің төрағасы болған.
Гүлмира ҚАРАКӨЗОВА