Павлодар жұртшылығын коммуналдық қызметтердің тариф мәселесі титықтатып келеді. Биыл қаланың қоқысын шығаратын кәсіпорын өз қызметінің құнын екі есеге көтерді. Алдағы жылдың басынан судың да «сұрауы» артуы мүмкін. Бұл мәселе тиісті деңгейде қаралуда. Енді, міне қоғамдық көлікте жүріп-тұру құны да қымбаттауы ықтимал. Себебі павлодарлық автобус жүргізушілері наразылыққа шықты. Әдетте монополистердің мысына шыдамай, ырқына көне салатын жергілікті биліктің қолынан келері шамалы болып тұр. Түбінде сорлайтын халық.
Жүргізушілер наразы
Павлодар қаласындағы №1 автобус паркіне қарасты бірнеше қоғамдық көліктің жүргізушілері жолаушы тасымалдаудан бас тартты. Олар жеңілдікпен тасымалданатын тұрғындардың жолақысын субсидиялау көлемін арттыруды, автобустарды жалға алу құнын төмендетуді талап еткен. Бұл автобус паркі Павлодар қалалық әкімдігінің коммуналдық меншігіне қарайды. Әкімдік таратқан ресми мәліметке сүйенсек, автобус паркіне тиесілі №10, 21, 22 бағытында қатынайтын 25 қоғамдық көліктің жүргізушісі арыз-шағымдарын тиісті құлаққа жеткізу үшін жұмысқа шықпай қойған. Салдарынан тұрғындар аязды күні аялдамада сағаттап тұрып қалған. Бірден әкімдікке шағым түсірген. Ал жүргізушілер болса, бұл уақытта мәселелерін тыңдауға арнайы келген облыс әкімінің бірінші орынбасары Сұңғат Есімхановпен, шаһар басшысы Ержан Имансляммен жүздесіп, талаптарын айтып жатты. Автопарк жұмысшылары пандемияға байланысты жолаушылар саны азайып кеткенін, сәйкесінше табыстары да күрт төмендегенін алға тартып отыр. Олардың сөзінше, бар гәп жеңілдікпен тасымалданатын жолаушыларда болып отыр. Дәлірек айтсақ, қоғамдық көліктерде жолақының жартысын ғана төлейтін және тегін қатынайтын 17 топқа жататын азаматтар бар. Алайда әкімдік тек 7-еуі үшін ғана шығындарды субсидиялайтын көрінеді. Шенділер мәселені тиісті деңгейде қарастыратынына уәде берді. Нәтижесінде, келесі күні наразы жүргізушілердің басым көпшілігі жұмыстарына қайта оралды. Дей тұрғанмен, мәселе мұнымен аяқтала қояр ма екен? Себебі Павлодар қаласындағы жолаушы тасымалына қатысты бұл проблема алғаш көтеріліп тұрған жоқ. Биылғы жылдың наурыз айында №1 автопаркі мен «Павлодарлық автокомбинат» ЖШС жүргізушілері тағы ереуілге шыққан болатын. Талап та сол тектес. «Бюджеттен төленетін тиісті субсидияға қол жеткізе алмай отырмыз» деген еді. Ол кезде мәселе оң шешілді. Павлодар қалалық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі басшысының міндетін атқарушы Игорь Рыбас наразы топтың өтініші ресми қағаз бетіне түскен соң ғана қарастырылатынын айтты. – Автобустарды жалға беру құны бұған дейін екі рет төмендетілген болатын. Жүргізушілерден өтініш түскен бойда мәселені қайта қарастырамыз. Қалалық әкімдік жеңілдікпен қатынайтын тұрғындар үшін субсидия төлеп келеді. Алайда пандемияға байланысты қоғамдық көлікпен жүретін адам саны азайғаны белгілі. Демалыс күндері автобус қызметі тоқтатылған. Осыған байланысты субсидия көлемі де біршама қысқарды, – дейді Игорь Рыбас.«Гәп автопарк басшыларында»
Сұрап, білдік. Автобустарды жалға алу құны соншалық қымбат емес. Тарқатып айтсақ, күн сайын №1 автопаркінен 66 автобус жолаушы тасымалдауға шығады. Жүргізушілер дизельдік отынмен жүретін автобустар үшін кәсіпорынға күнделікті 5-6 мың теңге көлемінде қаражат төлейді. Павлодарда жол жүру ақысы 80 теңге екенін ескерсек, бұл шамамен 60-70 адамның жолақысының құны. Электробустарды жалға алу қымбатырақ. Экологиялық таза транспортты тізгіндеген жүргізушілер кәсіпорынға күніне 18-20 мың теңге төлейді. Бұдан бөлек, автопаркке ай сайын жеңілдікпен немесе тегін тасымалданатындардың санатына жататын тұрғындар үшін қала қазынасынан 8,2 млн теңге көлемінде субсидия төленеді. Игорь Рыбастың айтуынша, пандемия уақытында автобустар санының шектеліп, жолаушылардың азаюына байланысты бюджеттен берілетін өтемақы да қысқарған. Соңғы айларда бұл көрсеткіш 4-6 млн теңгенің аралығында сақталуда. Субсидия автопаркке аударылады. Ал кәсіпорын басшылары оны жүргізушілерге үлестіруі қажет. Алайда білетіндер бар мәселе субсидияның аздығына тіреліп тұрмағанын айтады. Бұған дейін Павлодар қалалық әкімдігінде жауапты лауазымда жұмыс істеген бір азаматпен тілдестік (есімін атамауды сұрады). Ол автобус жүргізушілерін әкімдікке қарсы автопарк басшылары айдап салып отырғанын жеткізді. Өкінішке қарай, жүргізушілер автопарк басшыларының қолшоқпарына айналған. Олар кәсіпорын иелерінің айтағына еріп, талай мәрте наразылық шарасын ұйымдастырып келеді. Басты мақсаттары – қазынадан бөлінетін субсидияны көбірек алып алу. Шын мәнінде, субсидиялардың басым бөлігі автопарк басшыларының калтасында калып тұр. Бұл қитұрқылықты Павлодар қаласының бұрынғы әкімі Қайрат Нүкенов анықтап, автопарк басшыларына ескерту жасаған болатын. Мәселе оңалғандай еді. Енді қала мен облыс басшылығы ауысқан соң автопарк өкілдері өз әдеттеріне қайта басты, – дейді экс-шенеунік. Ал жергілікті билік наразылыққа шыққан жүргізушілердің назын мұқият тыңдап, мәселелерін оң шешуге уәде бергенін айттық. Тек бұл шешімдері тұрғындардың қалтасына батпаса болғаны.Екі есе қымбаттады
Еліміздің Табиғи монополияларды реттеу комитетінің төрағасы Асан Дарбаев «2021 жылы тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына қатысты тарифтердің көтерілуіне жол бермейміз» деп уәде беріп отыр. Бірақ ол Павлодарда кейбір коммуналдық қызмет биыл, жыл аяқталар тұста қымбаттап кеткенін білмейтін сияқты. Қоқыс шығару құны екі есеге, 160 теңгеден 322 теңгеге өсті. Бұл жұмысқа жауапты «Спецмашин» ЖШС өз саласында монополист болып есептеледі. Кәсіпорын басшылығы шығындардың көбеюіне байланысты өз қызметтерінің құнын жоғарылатуға мәжбүр болғанын айтуда. Алғашында жергілікті билік бұған рұқсат бермеуге тырысқан еді. Бірақ наразылық ретінде қала көшелерінен қатты және тұрмыстық қалдықтар бірнеше күн тазартылмай қалғаннан кейін бұл райларынан тез қайтты. Жаңа жылдың басынан тағы бір монополист – «Павлодар-Водоканал» ЖШС таза ауызсудың құнын 6,3 пайызға қымбаттатуды жоспарлап отыр.Данияр ЖҰМАДІЛ, Павлодар облысы