Қазақ журналистикасының қара шаңырағы Egemen Qazaqstan газетінің 100 жылдық мерейтойы елордамызда салтанатты түрде аталып өтті. Ұлт руханиятына өлшеусіз үлес қосқан газет ұжымының төрт көзі түгел осы жиында болды. Біздің назарымыз ә дегеннен газеттің ғасырлық шежіресінен сыр шертетін көрмеге ауды. Басылым қызметкерлері 1975-1990 жылға дейін пайдаланған «Ятрань» жазу машинкасы, «Зенит» пен «Фед» фотоаппараттары, таспалы диктофон, Шерхан Мұртазаның көзілдірігі, Әбіш Кекілбайұлының қаламы мен қолжазбасы, сондай-ақ басылым тарихына арналған фотосуреттер бейнебір алыс жылдарға алып барғандай әсер береді.
Осыдан бір ғасыр бұрын Орынборда жарық көрген басылымның өткені мен бүгіні туралы бейнефильм де ұсынылды. «Ұшқыннан» бастау алған жүз жылдық жылнаманы кинокадрдан көрудің әсері мүлде бөлек. Газеттің әр кездегі бас редакторларының жарқын бейнесі, шекпенінен талай шәкірт өрген Шерағаның саңқылдаған дауысы қалғи бастаған сананы селк еткізеді...
«Осыдан бір ғасырдан астам уақыт бұрын Ахмет Байтұрсынұлының «Газет – халықтың көзі, құлағы һәм тілі» деген сөзі бүгінгі ақпарат заманында да өзектілігін жоймай келеді. Алғаш рет 1919 жылы Орынбар қаласында жарыққа шыққан ата басылым бүгінде еліміздің ғасырлық жылнамасына айналды», – деді алғаш болып сөз алған Мемлекеттік хатшы Қырымбек Көшербаев. Ол Egemen Qazaqstan газеті қай дәуірде, қандай фармацияда қызмет етсе де, ұлт мүддесінің жоқтаушысы, қазақ руханиятының іздеушісі, төл мәдениетіміздің жанашыры болып келе жатқанын атап өтті. Мемлекеттік хатшы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев пен Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Egemen Qazaqstan газетінің мерейтойына орай жолдаған құттықтауларын оқып берді.
«Бір ғасыр бұрын «Ұшқын» деген атпен шыға бастап, уақыт өте ұлттық басылымға айналған тәуелсіз Қазақстанның аға газеті өз парақтарында тарих тағылымын дәуір үнімен, уақыт сынымен бейнелеп, кешегі мен бүгіннің арасын жалғап келеді. Жаңалықты жұртшылыққа жедел әрі шынайы түрде жеткізіп, егемен еліміздің мемлекеттік саясатын қалың оқырман арасында байыпты насихаттап, ел шежіресін қағазға хаттаған байырғы басылымның беделі әрайым биік», – деген Елбасы басылым алдағы уақытта да халқымыздың мұрат-мақсаты мен қоғам дамуына лайықты үлесін қоса беретініне сенім білдірген.
«Egemen Qazaqstan әуел бастан ұлттық мүддені, елдік мұратты және рухани құндылығымызды дәріптеп, қазақ баспасөзінің қара шаңырағына айналды. 100 жасаған газеттің егеменді ел болу жолында жасаған жұмысы ұшан-теңіз. Смағұл Сәдуақасов, Жүсіпбек Аймауытов, Мұхтар Әуезов, Бейімбет Майлин, Сәкен Сейфуллин, Тұрар Рысқұлов сияқты Алаш арыстары басқарған басылым әрдайым қазақтың рухын биік ұстады... Egemen Qazaqstan тәуелсіздіктің елең-алаңында да Шерхан Мұртаза мен Әбіш Кекілбаевтай біртуар азаматтардың басшылығымен мемлекет іргесін биіктетуге атсалысты. Қазақстанның шежіресі бас басылымның тарихымен қатар өрбіді», – деген Президент ғұмыры ғасырмен өлшенетін газеттің торқалы тойына құтты болсын айтыпты.
Мемлекеттік хатшы салтанатты шарада Egemen Qazaqstan газетінің басқарма төрағасы Дархан Қыдырәлі, басқарма төрағасының орынбасары Ерболат Қамен, бас редактордың орынбасары Талғат Батырхан, саясат бөлімінің меңгерушісі Жолдыбай Базар және басылымның аға редакторы Забира Төлешоваға Президент Қ.Тоқаевтың алғысхатын табыс етті.
Басылымның әр саны, әр мақаласы халқымыздың тыныс-тіршілігін айқын көрсетіп, мемлекеттік бағдарламалар мен реформалардың маңызын қалың көпшілікке дер кезінде әрі сапалы жеткізуге атсалысып келеді. Ғасырлық шежіресі бар газетті ойы тұшымды, қаламы қарымды, жазғаны жалынды журналистердің ордасы деуге болады. Себебі сіздер билік пен бұқара арасындағы алтын көпір болып, тынымсыз еңбектің арқасында оқырманның оң бағасын алып келесіздер.
Ал Премьер-министр Асқар Маминнің құттықтауын орынбасары Бердібек Сапарбаев, Мәжіліс депутаты Қуаныш Сұлтанов Мәжіліс төрағасы Нұрлан Нығматулиннің құттықтауын, Сенат төрағасы Дариға Назарбаеваның құттықтауын Сенат депутаты Нұртөре Жүсіп оқып берді.
«Басылымның әр саны, әр мақаласы халқымыздың тыныс-тіршілігін айқын көрсетіп, мемлекеттік бағдарламалар мен реформалардың маңызын қалың көпшілікке дер кезінде әрі сапалы жеткізуге атсалысып келеді. Ғасырлық шежіресі бар газетті ойы тұшымды, қаламы қарымды, жазғаны жалынды журналистердің ордасы деуге болады. Себебі сіздер билік пен бұқара арасындағы алтын көпір болып, тынымсыз еңбектің арқасында оқырманның оң бағасын алып келесіздер», – делінген Сенат спикерінің хатында.
Egemen Qazaqstan газетінде 1990-1996 жылдары Экономика бөлімінің меңгерушісі, Бас редактордың орынбасары болып қызмет еткен Нұртөре Жүсіп бас газеттің мерейтойын қазақ журналистикасының тойы деп бағалады. «Газет шығару ісінде күнделікті көз майын тауысып жұмыс істейтін секретариат қызметкерлері, корректорлар, беттеушілер, алыс шетте жүрген тілші қауым – журналистерді, сонымен бірге осы газеттің шаңырағын шайқалтпай, уығын берік ұстаған біздің ардагер ағаларымызды құттықтаймын. Дүниеден өткен барлық егеменқазақстандықтың рухына Алла тағала шапағатшы болсын», – деген лебізін білдірді.
Egemen Qazaqstan Жастар жылына орай жариялаған жас журналистер байқауының жеңімпаздарын марапаттады. Бұл байқаудың бірінші жүлдесіне басылымның Петропавл қаласындағы тілшісі Арайлым Бейсенбаева, екінші орынға қызылордалық журналист Ерасыл Жәнібек, үшінші орынға қарағандылық Дулат Аманжол ие болды. Жеңімпаздардың марапатын Ақпарат және қоғамдық даму министрі Дәурен Абаев тапсырды.
«Ұшқын» газетінің баспаханасының ең алғашқы құйма қаріптері кезінде Қазаннан алдырылған «Қазақ» газетінің қаріптері болған екен. Бұл мені қатты ойға қалдырды. Расында да, Ахмет пен Әлиханның қолының табы қалған сол қаріптер арқылы «Қазақ» газетінің рухы біздің бүгінгі Egemen Qazaqstan-ға, сол кездегі «Ұшқынға» дарыған сияқты. Сол рух ең бір қиын кездерде, кешегі өткен ХХ ғасырдағы түрлі зобалаңдарда газеттің өн бойында жүріп отырған сияқты», – деп сөз бастаған Сауытбек Абдрахманұлы Egemen Qazaqstan қазақша шығатын газет қана емес, қазақы газет екенін қадап айтты. «Қазақтың сөзін ұстаған, қазақтың өзіне ұқсаған газет. Соның арқасында ең бір қиын жылдарда, Тәуелсіздіктің алғашқы табалдырығында егемен елдің газеті ретінде елдің сөзін айта алды. Алда да айта берсін деймін. Жүз жылдық жылнама мыңжылдық жылнамаға ұлассын», – деді ол.
Egemen Qazaqstan газеті ғасыр тойы қарсаңында «Ең қысқа әңгіме» байқауын да жариялаған-ды. Байқауда топ жарған Жандос Жүсіпбектің сыйлығын белгілі публицист, бірнеше жыл қатарынан Egemen Qazaqstan газетінің президенті болған Мәжіліс депутаты Сауытбек Абдрахманов тапсырды. Салтанатты жиында газетте қызмет еткен қазақ руханиятының қаймағы саналған тұлғалардың бірі Ақселеу Сейдімбектің «Сарыарқасын» әнші Аллажар Қайбар орындады. Айтыскер ақын Аманжол Әлтаев бас газетке арнауын жолдады. Қалибек Қуанышбаев атындағы академиялық драма театр артистері сахналық қойылым ұсынды. Ал ақын, композитор Елена Әбдіхалық «Ұлтымның үнпарағы» атты әнімен салтанатты шараның шымылдығын жапты.
Халима БҰҚАРҚЫЗЫ