Елімізде коронавирус жұқтыру көрсеткіші ақпан айында бәсеңдегенімен, наурыздан бастап қайта күшейген секілді. Әсіресе, екі бірдей қалада, яғни Нұр-Сұлтан мен Алматыда вирус жұқтырғандар саны азаймай тұр. Бас қала тіпті локдаун енгізіп, қатаң шектеулерге қайта оралды.
Елорданың эпидемиологиялық ахуалы нашарлаған. Оған себеп – тұрғындардың карантин талаптарын сақтамауы. Вирус жұқтырушылар саны да өткен апталармен салыстырғанда күрт көбейген. Бұлай жалғаса берсе, былтырғы сценарий қайталанбай ма деген қауіп бар. Нұр-Сұлтанның бас санитар дәрігері бұған «тұрғындардың бейқамдығы мен карантин талаптарын ескермеуі себеп болып отыр», – дейді. Жағдай осылай ушыға беретін болса, қатаң карантин қайта орнауы мүмкін. Егер қалада күніне коронавирусты 500 адам жұқтыра бастаса, аурухананың бәрі әп-сәтте толып қалады. Сондықтан күніне 300 адам жұқтырған жағдайда қалада локдаун орнатылып, қатаң шектеулер енгізіледі.Вирустан сақтанудың жолы қандай?
Вирусқа қарсы вакцина салдыру әлі де маңызды. Бізде вакцинация 1 ақпаннан басталды. Алғашқы болып дәрігерлер мен ұстаздарға салынды. Басында көпшілігі «вакцинаның пайдасы жоқ, коронавирусқа қарсы күресуге дәрменсіз» деп үрейленгені рас. Алайда дерт жұқтырғандар саны артты. COVID-19-ға қарсы күресудің жолы – вакцина. Ал оны қалай салдырады? Нұр-Сұлтан қалалық жедел жәрдем стансасы диспетчерінің мәліметінше, коронавирусқа қарсы вакцинаны кез келген адам ала алады. Ол үшін тіркелген мекенжайы бойынша емханаға барып, терапевт-дәрігерге жолығуы тиіс. Оның ешқандай сырқаты болмаса, дәрігер вакцина алуына рұқсатын береді. Не бомаса 109 нөміріне хабарласып, вакцинаны қай жерден алуға болатынын білуге болады. – Вакцина екі екпеден тұрады. Бірінші екпеден кейін вакцина салдыртқан азамат жарты сағаттай дәрігердің бақылауында болады. Ыстығы көтеріліп, мазасыздығы болмаса үйіне қайтарылады. Бастысы – вакцина салынған соң екі сағаттай су ішпеу керек. Сонымен қатар үш күндей суға түспеуі тиіс. Сол күндері адам көп шоғырланған жерге бармай, үйде болғаны абзал. Арасында денесі қызып, ыстығы көтерілуі мүмкін. Бірақ ондай жағдай көбінде байқалмады. Егер де дене қызуы түспесе, парацетамол ғана ішуге болады. Кейбірінің сүйегі қақсап, сырқырап ауруы да мүмкін. Артынан 14 күннен кейін екінші екпесі салынады. Ол кезде мұндай симптом болмайды. Тек кейбірінің ыстығы көтерілуі мүмкін. Бірақ оның бәрі өткінші нәрсе, – дейді фельдшер Ботагөз Мүслімова. Денсаулық сақтау министрі Алексей Цой вакцина салдыру арқылы вирусты жеңе аламыз деген үмітте. «Ұжымдық иммунитеттің арқасында қалыпты тіршілікке қайта ораламыз», – дейді ол.Мутацияланған дерт
Гигиенист-эпидемиолог, медицина ғылымдарының докторы Арай Төлемісованың айтуынша, коронавирустың үшінші толқынының басталуы қалыпты жағдай. «Мутацияға ұшыраған коронавирус туралы жиі айтылып жатыр. Мутацияланған дегеніміз – оның қалай өзгеріп тұратынын, қандай деңгейге ұшырайтынын ешкім білмейді. Елдегі климаттық өзгерістерге байланысты вирус та өзгеріп отырады. Егер тұрғындар карантин талаптарын қатаң сақтанған жағдайда бұл дерттен де оңай өтуге болар еді. Өкінішке қарай, қазір бәрі талапты ескере бермейді. Ол үшін жаппай халық карантиннің талаптарын мықтап ұстанып, той-томалақтан, көпшілік жиі жүретін орындардан бас тартуы керек еді. Қашып-пысып, той жасап, мейрамхананың сырт жағынан кіріп, әлі күнге ойын-сауықты тоқтата алмай отырмыз. Көпшілік жиылған жерлерден кез келген адамның вирус жұқтырып алуы оңай», – дейді. Егер кез келген адам саналы түрде карантин талаптарын сақтаса, дерттің күшеюіне жол бермес еді. Дәрігер Арай Төлемісова вируспен күресу үшін адамның иммундық жүйесі күшті болуы керек дегенді айтып отыр. «Дұрыс тамақтанып, дұрыс қорғанған адам вирусты жеңіл өткереді. Вирус бір деңгейден екінші деңгейге өткен кезде аздап әлсірейді. Бірақ оның салдары қандай болмақ? Соны ойланған дұрыс», – дейді дәрігер. Әлемдік ахуалға көз тіксек, вакцинамен бірге мутациялар да қатар шықты. Дәрігерлер мұның екі жағы бар бар дейді. Біріншісі, өздігінен нейтрализация болып, жоғалып кетуі мүмкін. Екінші жағы – вирус күшейіп, адамды әрі қарай ауыртуы ғажап емес. Қазір Еуропада коронавирустың үшінші толқыны басталды. Ағылшындарда В117 мутациясы, Оңтүстік Африкада В1351, Бразилияда P1 мутациясы тарап жатыр. Эпидемиологиялық ахуал күннен-күнге нашарлап бара жатқан секілді. Италия, Франция, Венгрия, Германия, Чехия елдерінде тіптен күшейген. Францияда коронавирусқа байланысты күнделікті өсімнің 20 мыңнан түспей тұрғанына жарты айдай болған. Сол себепті билік эпидемиологиялық ахуалы нашар өңірлерде коменданттық сағат енгізіп, шектеу шараларын күшейтті. Әсіресе, ел астанасы Париждегі ахуал да күрделі. Дәрігерлер биліктен қайтадан жалпыұлттық локдаун енгізуді сұрап отыр. Қазақстанда да өткен тәулікте 1 100 адамнан коронавирус инфекциясы анықталған. Аймақтар бойынша: Нұр-Сұлтан қаласы – 185, Алматы қаласы – 330, Шымкент – 35, Ақмола облысы –50, Ақтөбе облысы – 54, Алматы облысы –108, Атырау облысы –82, Шығыс Қазақстан облысы – 19, Жамбыл облысы –12, Батыс Қазақстан облысы – 48, Қарағанды облысы – 98, Қостанай облысы – 40, Павлодар облысы – 28, Түркістан облысы – 2. Осылай көбейе берсе, карантинді қатаңдатуға тура келеді. Сол себепті бетперде тағып, басқа да сақтық шараларын сақтамасақ, коронавирус инфекциясын жұқтыру қаупі жоғары. Сақтанбасақ, ғалымдар бұл індеттің үшінші-төртінші және бесінші толқынға жалғаса беретінін айтып отыр.Айым БЕКТҰР