Шараға Мәжіліс депутаттары, психологтар мен ғалымдар, мемлекеттік органдардың өкілдері, талдау орталықтары, сондай-ақ сарапшылар мен қоғам қайраткерлері қатысты.
«AMANAT» партиясының Қоғамдық саясат институтының ұйымдастыруымен өткен іс-шараның мақсаты – еліміздегі психологиялық көмек көрсетудің қазіргі жай-күйін талдау, сондай-ақ оны заңнамалық және институционалдық деңгейде жетілдіру тәсілдерін талқылау. Елімізде жыл сайын 50 жоғары оқу орнында 6,5 мыңнан астам студент бакалавр білімі бар, дипломды психологтар дайындалғанына қарамастан, қоғам әлі де білікті көмекке мұқтаж. Бұл мәселені әлеуметтік желілерде кәсіби даярлығы жоқ «Instagram-психологтардың» көбеюі қиындата түсуде.
«Психологиялық көмек – адаммен әңгімелесу ғана емес, бұл – оның ішкі жан дүниесіне араласу, яғни асқан жауапкершілік. Бүгінде құқықтық реттеудің болмауы салдарынан арнайы ілімі де, тиісті дайындығы да жоқ кез келген адам «психолог» атын жамылып жатыр. Терең білімнен, кәсіби-этикалық түсініктен мақұрым, қысқамерзімді курстан не интернеттен сатып алған сертификат иелері психологиялық қызмет ұсына береді, жекеменшік орталықтар да қаптап жатыр. Өкінішке қарай, психодиагностикаға дайындығы жоқ, әдістемелердің авторларын да білмейтін, ұғымдарды шатастыратын, тестілеулерді интернеттен ала салатын мамандар жетерлік. Осының нәтижесінде, бүтін бір саланың беделі түсіп жатыр. Халықтың психологиялық саулығы – қоғам қауіпсіздігінің негізі деп қарастыруымыз қажет. Біз қазақы таным-түсінікке сай нормалар қабылдауымыз керек», – Шолпан Таңатқызы.
Қазір елімізде 43 жоғары оқу орны педагогика мен психология, сондай-ақ осы екі бағытқа туыстас салалар бойынша маман даярлаумен айналысады. Олардың қатарында ұлттық, мемлекеттік және жекеменшік жоғары оқу орындары да бар. Ғылым және жоғары білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету комитетінің төрағасы Әділет Тойбаевтың айтуынша, бұл 43 оқу орны білім беру бағдарламаларының ресми тізілімінде тіркелген 170 бағдарламаны жүзеге асырады.
«2017 жылдан бастап күшіне енген академиялық және басқару дербестігі туралы заң аясында жоғары оқу орындары білім беру бағдарламаларын өздері әзірлеп, жүзеге асыру құқығына ие болды. Алайда бұл бағдарламаларға сараптама жасап, олардың тізілімін жүргізу уәкілетті орган – Жоғары білімді дамыту орталығының құзырында. Соңғы үш жыл ішінде осы бағдарламалардың 95%-ы жаңартылып, педагогтің кәсіби стандартына сәйкестендірілді. Сондай-ақ білім беру бағдарламаларында салалық сарапшылар мен психологтардың ұсыныстары да ескерілді. Бүгінде елімізде педагогика, психология және әлеуметтік ғылымдар саласы бойынша 9 диссертациялық кеңес жұмыс істеп тұр. 2022 жылдан бері осы бағытта 94 докторлық диссертация қорғалды. Диссертациялық кеңестердің құрамы да біршама жаңғыртылды: енді тек сол оқу орындарының профессорлары ғана емес, ғылыми-зерттеу институттарының, басқа жоғары оқу орындарының мамандары да кеңес құрамына тартылуда», – деді Әділет Жүнісұлы.
Әйтсе де, елімізде кәсіби психологтар жетіспейді. 2030 жылға дейін білім беру ұйымдары мен медициналық мекемелерге әлі де 5 мыңнан астам маман қажет. Бұған қоса, психологиялық қызметтің бірыңғай жүйесі толық қалыптаспаған. «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ кәсіби біліктіліктер жөніндегі ұлттық органның жетекшісі Ерасыл Жұманбаевтың айтуынша, бұл бағытта 13 мыңнан астам маман тіркелген, бірақ олардың кәсіби құзыреттілігі мен даярлығы әртүрлі деңгейде болып отыр.
Іс-шара барысында Қоғамдық саясат институтының азаматтардың психологиялық әл-ауқат деңгейіне арналған социологиялық зерттеу нәтижелері ұсынылды.
Айдана НҰРМҰХАН