ҰБТ: бір сынақ, екі мүмкіндік

ҰБТ: бір сынақ, екі мүмкіндік

Биыл

Face-ID қауіпсіздікті қорғай ала ма?

Бұл сұрақ көптің көкейінде жүр. Өйткені тестілеу кезінде түлектен қулық аспайтынына көзіміз жетті. Былтыр ҰБТ-ны камера арқылы күллі Қазақстан бақылап отырғанда да оқыс қимылды байқап қалғанымыз бар. Сол үшін электрон форматтың қаншалықты әділ тестілеу өткізерін сұрастырдық. Мысалы, оқушыға екі рет мүмкіндік берілсе, ол бірінші сынақтан кейін әлеуметтік желіде сұрақтардың жауабы жарияланбасына кім кепіл? ҰТО мәліметіне мән берсек, аймақтардағы ҰБТ орталықтармен байланысты жабық VPN-канал бар. Мұны бұзу әсте мүмкін емес екен. Оның үстіне, тестілеуге арналған арнайы компьютерлер бар. Орталық берген логин мен құпиясөзді үшінші біреу біле алмайды. Оқушыға айласын асыру үшін компьютерге USB мен флэш-карта саламын деп әуре болудың қажеті жоқ. Өйткені тестілеуге арналған компьютерге құрылғы жалған­байды. Идентификациядан өту үшін Face-ID қолданылады. Түлектердің жеке басы мемлекеттік жеке тұлғалар базасымен сәйкестендіру арқылы тексеріледі. Оқу­шы­­ның өзімен бірге артық зат әкеліп-әкел­мегенін анықтайтын прокторинг жүйесі бар. Егер артық зат табылса, түлек аудиториядан шығарылады. Ал бірінші тестілеудегі сұрақ-жауаптар желіде жария­лануына келсек, компьютер нұсқаны өзі дайындайды. Яғни, бұрын 100 мыңнан астам балаға 1 500 нұсқа әзірленсе, 120 мың тестілеушіге 120 мың нұсқа дайын. Біріне кел­ген нұсқа екіншісіне ұқсамайды.

140 балл демекші, биыл аталған көрсет­кішге Павлодар қаласындағы «Білім-Инновация» лицейінің түлегі Данияр Арманұлы қол жеткізді. Ол – Алтын белгі үміткері, жүзуден спорт шеберіне үміткер.

Ал сұрақтар санына келсек, жеке­ленген пәндерде өзгеріс бар. Мәселен, оқу сауа­тынан – 20, математикадан – 15, Қазақ­стан тарихынан – 15, екі бейіндік пәннен 35 сұрақ келеді. Сұрақтың жалпы саны – 120. Максималды ұпай – 140. Айталық, бұрын жауапты кешке қарай жария­ласа, қазір бірден жиған ұпайыңыз­ды білесіз. Егер дұрыс жауап бергеніңізге сенімді болсаңыз, 30 минут ішінде аппел­яцияға бере аласыз. 140 балл демекші, биыл аталған көрсет­кішге Павлодар қаласындағы «Білім-Инновация» лицейінің түлегі Данияр Арманұлы қол жеткізді. Ол – Алтын белгі үміткері, жүзуден спорт шеберіне үміткер. Ол алғашқы мүмкіндігінде-ақ ең жоғары ұпай жинады. Оқушымен тілдескенімізде, осы сертификатпен инженер мамандығына тапсыратынын айтты. Данияр екінші мүмкіндігін пайдаланып, тест тапсыр­майды. Әрі оған Сүлеймен Демирел уни­верситеті мемлекеттік грант тарту еткен. ҰТО орталығының мәліметінше, биыл 127 167 оқушы бірінші мүмкіндікте тест тапсыруға тіркелген. Ал 247 156 тестілеуші екінші мүмкіндікке өтініш берген.  Жалпы, елорда бойынша бірінші мүмкіндікке 8 469 оқушы тіркелсе, екіншісіне 15 476 өтініш түскен. Осы уақытқа дейін қалада 6 990 түлек тестілеуден өткен. Байқағанымыздай, бұрын ҰБТ тапсыру маусым айының соңына дейін аяқталса, биыл үш айға созылады. Мемлекеттің оқушыға тестілеуді 2 рет тапсыруға мүмкіндік бергенінің астары бары анық. Өйткені ҰБТ-дан соң өзіне-өзі қол жұмсау фактілері тіркелетіні белгілі. Министр жыл сайын тестілеу өмірдің соңы емес, одан кейін де жетістікке жетуге боларын айтып жүр. Психологтердің айтуынша, оқушыға ҰБТ күнін таңдап, бірнеше рет мүмкіндік беру сенім сыйлайды. Бірақ сенім сыйлаймыз деп жүріп, сұрақ-жауап желіде тарап кетпесіне кім кепіл? Себебі әлеумет­тік желіде «ҰБТ-да келген нұсқаны талдау» басталып кеткен екен.

Айзат АЙДАРҚЫЗЫ