Соңғы мәліметтерге қарасақ, елімізде COVID жұқтырушылар саны 641 885-ке жетіпті. Қазір вирус жұқтыру шарықтау шегінде тұрған сыңайлы. Өздеріңізге белгілі, күн сайын бірнеше адам өмірмен қош айтысып жатыр. Біріміздің туысымыз, біріміздің көршіміз, енді біріміздің көзтанысымыз аты жаман аурудың тырнағына ілігіп, айықпастан ана өмірге аттанып кетуде. Халық қауіп құшағында.
Дәл осындай жағдай өткен жылдың шілде айында болған. Мұндай сұмдықты көрмеген адамдар былтыр абдырап қалды. Медицина саласында да дайындықтың жоқтығы қатты білінді. Оттегі жетпей, қаншама адамнан көз жазып қалдық. Дәрі тапшылығы сезіліп, сенделген жұрттың есебі болмады. Дәріханалардың алдындағы ұзын сонар кезектің де куәсі болдық. Одан бөлек, провизорлық орталықтарда науқастардың көптігінен адам сыймай жатты. Амал таппаған жұрт кім қандай ем түрін айтса соны істеп, ауруды асқынтып алғандар қаншама! Биыл да жағдай мәз емес. Алматы қаласының бас санитар дәрігері тамыздың 10-12-сіне ауру жұқтырудың кезекті толқыны шарықтау шегіне жетуі ықтимал деген болатын. Айтса айтқандай, дәл қазір еліміздің барлық аумағында эпидахуал күрделі. Шымкентте бір күнде КВИ-дің 500-ден аса жағдайы тіркеліп жатыр. Кеше ғана тіркелген 565 науқастың 269-ы инфекциялық стационарға жатқызылса, 296-ы үй бақылауына алынған. Шымкент қалалық психикалық денсаулық орталығының (бүгінде инфекциялық стационар) бас дәрігері Серік Мыңбаев орталыққа негізінен ауруын асқындырғандар түсетінін айтады. Ал бастапқы ауру белгісі барлар үйінде емделіп жатыр. «Бізде өкпе қабынуының 50 пайыздан астамы мен сатурациясының мөлшерден әлдеқайда төмендері ем қабылдап жатыр. Жансақтау бөлімінде негізінен егде жастағы кісілер. Науқастардың саны артып, тестте оң нәтиже көрсетушілер көбейген. Алайда оң нәтиже көрсеткенімен, аурудың жеңіл түрі көбейіп тұрғаны қуантады. Емханаларда емдеу қуаттылығы жоғары. Шілде айында біздің орталық Денсаулық сақтау басқармасы басшысының бұйрығымен 100 төсек-орындық инфекциялық стационар болып ашылды. Қазір мұнда 52 науқас ем алып жатыр. Науқастардың түсуі әр күні әрқалай. Кеше 2 адам түсті. Алайда аурудың өршуіне бірнеше себеп болып тұр. Тұрғындар «Құдай сақтасын!» деген ойды әбден миына сіңіріп алған. Осы сөзді іштей айтады да, той-томалаққа, құдалыққа барғаны былай тұрсын, бетпердесіз, эпидемиялық сақтану шараларын орындамай жүре береді. Одан кейін маңызды жағдай – ақпан айынан бері жүргізіліп жатқан вакцинациялау шараларына мән бермеу. Адамдар антиваксерлердің, кейбір блогерлердің «чип қояды», «бедеу болып қаласың» деген сөздеріне сеніп, вакцина салудан бойын аулақ ұстап отыр. Дегенмен қазір ауруханаға түсіп жатқан науқастардың арасында вакцина алғандардың мөлшері 1 пайызды ғана құрап отыр. Оның үстіне олардың ауыр не болмаса қатерлі жағдайға тап болғанын көрген жоқпыз. Вакцинаның бірінші мақсаты алдын алу және ауырған күнде де жеңіл өтетіні тәжірибеде дәлелденіп отыр», – дейді бас дәрігер. Сондай-ақ Серік Ибрагимұлы жансақтау бөлімінің толып қала беруі адамдардың ем шараларды өздігінше жасауынан болғанын айтады. «Қазір барлық адам дәрігер болып кетті. Емдеу хаттамасын алады да, сонымен дәріханалар жанындағы егу бөлмелеріне барып, көк тамырға укол салдыра береді. Мәселен, ауру басталғаннан антибиотиктер мен вирусқа қарсы препараттарды тамырдан құйдырып жатады. Оған жөтелге қарсы дәрі-дәрмекті қосады. Ал қазіргі коронавирус инфекциясын емдеуде оның бәрі тыйым салынған дәрілер болып есептеледі. Бұл ғылыми түрде дәлелденген. Оның барлығы науқастың жағдайына әсер етеді. Өткен аптада өңірімізге Денсаулық сақтау министрі, оның орынбасары келіп кетті. Олардың айтуынша, еліміз бойынша жасалып жатқан тәжірибе, бастапқыда тек қабынуға қарсы және ыстықты басатын дәріні ғана қолдану керек. Күшейгенін сезсе тез арада мобильді топты шақырту қажет. Сондықтан емхананың мобильді тобын жандандыру керегіне нұсқаулық берді. Қала басшылығы тарапынан берілген тапсырмаға сай қазір бұрынғы 103 нөмірі арқылы тұрғындар өздерінің қандай емханаға, қандай дәрігерге жүгінетіні туралы ақпарат алып, телефон арқылы кеңес алуға болатыны қолға алынды», – дейді ол. Алайда әлі де болса процедуралық кабинеттер мен дәріханаларға барып ем алып жүргендердің көптігінен осындай асқыну жағдайына жетіп отырғанын атап өтті. Тіпті, кейде жансақтау бөліміне де тапшылық сезіліп қалады екен. Шымкент қаласы Денсаулық сақтау басқармасы таратқан мәліметке сүйенсек, бүгінде Шымкент қаласындағы 27 мамандандырылған инфекциялық стационарда 3 580 орын бар. Қазір ондағы 799 төсек-орны бос тұр. Инфекциялық стационарда – 2 781 науқас, жансақтау бөлімінде 381 науқас ем қабылдауда. Демек, вирус жұқтырған қала тұрғыны үшін ауруханада бос орындар бар. Әйткенмен де, өздігінше емделу дерегінің көп екені рас. Себебі адамдар арасында «мобильді топқа хабарлассақ, ауруханаға алып кетеді», «ауруханаға барған адам тірі шықпайды» не болмаса «отбасымызбен карантинге жауып тастайды» деген үрейдің басым екені рас. Сондықтан екінің бірі аурудың алғашқы белгісі басталғаннан-ақ әркімнен естіген дәрісін қабылдап, одан әрі ушықса система құйдырып жатады. Сосын әбден асқынғанда барып дәрігерлерге жүгінеді. «Кәдімгі тұмау сияқты басталатын бұл вирус қосымша созылмалы аурулары барларға қауіпті», – дейді мамандар. Ал процедуралық кабинеттердің қауіпті екені соңғы кездері қала әкімдігінің жиындарында да жиі айтылып жүр. Мұны қала әкімі тұрғындардың өз денсаулығын қорғауда білімі жеткіліксіз болғандықтан, дәріханалар жанындағы екпе егу бөлмелеріне көптеп жүгініп жатқанын айтады. Сөйтіп, сала мамандарына тұрғындар арасында ауруды асқындырып алмау үшін ақпараттық жұмыстарды күшейтуді тапсырды. Себебі дәріхана мамандары тарапынан COVID індеті бойынша ем жүргізу протоколына сай келмейтін дәрілер тағайындау жағдайы кездескен. Бұл тұрғыда Шымкент қалалық Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Айгүл Тұрымбетова да «дәріханадағы қызметкерлердің тағайындаған қағазына сенбеген дұрыс», – дейді. «Системамен су құйған сайын өкпенің ішіне су толады. Өкпеге су толғанда адамның жағдайы нашарлай бастайды», – дейді ол. Тіпті, тексеру барысында бірқатар науқастың қолында дәрігердің нұсқаулығы да болмай шыққан. Ендеше әрбір адам өздігінше ем қабылдауды тоқтатып, мамандардың кеңесіне құлақ асқан абзал-ау.Назгүл НАЗАРБЕК, Шымкент қаласы