Жайылым жердің тап­шылығы – қазір қай мін­берден болмасын жиі қоз­ғалатын тақырыптың бірі. Атакәсіпті серік еткен ауыл­дағы ағайынның бас ауруына айналған бұл мәселе рет-ре­тімен шешіліп жатқанымен, қиындықтар азаяр емес. Есесіне тұтас бір ауылды жікке бөлген жер дауы бой көрсете бастады.
Өрісті кеңейтуге жұмылады
8,531
оқылды

Соңғы жылдары Қызылорда облысында да жерге қатысты мәселе толастамай тұр. Облыс­тың әр аумағынан жайылымға талас­қан халықтың бас көтеруі сөзі­мізге дәлел. 

Бұған дейін облысқа қарас­ты Жаңақорған, Қармақшы және Сырдария аудандарында жерге таласқан халықтың жа­най­қайы елді шулатқан бола­тын. Жеке тұлғаның мүддесіне берілген жайылым жерді ел игі­лігіне қай­таруды сұраған бұ­қараның тала­бы жергілікті жұртшылықтың жадынан кете қоймады. 

Негізінен, «Жер аманаты» комиссиясының араласуымен Қызылорда облысы бойынша 157 мың гектарды құрайтын 256 жер учаскесі мемлекет мен­шігіне қай­тарылды. Дей тұр­ған­мен, жайылым жерге қа­тысты мәселе ушыққан Сыр өңірінде жыл басы­нан бері атқарылған жұмыс­тың көлемі ау­қымды. Бұл жайын­да «АMANAT» партиясы жанын­дағы «Жер аманаты» республика­лық комиссия­сы­ның Сыр өңі­ріндегі Жалағаш, Сырдария аудандарында өткен көшпелі отырысында мәлім болды. 

Дерекке сәйкес, өткен жылы Жалағаш ауданында 8952,6 гектарды құрайтын 20 жер телімі, Сырдария ауданы бойынша 16631,1 гектар 25 жер учаскесі мем­лекет меншігіне қайтарыл­ған. Биылғы жоспарда 34 мың гектар жайылымды ел мүддесіне беру көзделіп отыр. 

Жалпы, биылға комиссия Қызылорда облысы бойынша 200 мың гектар жерді мемлекет мен­шігіне қайтаруды жоспар­лаған. Соның негізінде бүгінде жалпы көлемі 91,1 мың гектар болатын 109 жер учаскесі мем­лекетке қайтарылған. Нәти­жесінде, меже 45 пайызға орын­далыпты.

«Жер аманаты» республи­калық комиссиясы мүшелерінің Жалағаш ауданына қарасты Таң ауылы мен Сырдария ауданы, Ақжарма елді мекені тұрғын­дарымен кезлесуінде осындай жайттар сөз болды. Кездесуде «Жер аманаты» республикалық комиссиясы төрағасының орын­­басары, Парламент Мә­жілісіндегі «АMANAT» пар­тиясы депутаттық фракция­сының мүшелері Бақытжан Базарбек пен Мұрат Әбенов, Ауыл шаруашылығы министр­лігі, Жер ресурстарын басқару ко­митеті төрағасының орынба­сары Айдос Абдрахманов ауыл халқы мен шаруа қожалық­та­рына жобаның жүзеге асы­ры­луы мен жұмысты тиімді ұйым­дастырудың жолдарын түсіндір­ді. Сонымен қатар Жер кодек­сіне және «Жайылым жерлер туралы» заңға еніп жатқан өз­герістер төңірегінде ақпарат берді.

«Жайылымдар туралы» заң­да өзгеріс өте көп. Мысалы, «қоғам­дық жайылымдар» деген ұғым ен­гізіп отырмыз. Яғни, пай­да­ланусыз, бос жатқан жайы­лым жерлерді ақпарат­тық базада «қоғамдық жайы­лым» деп ен­гіземіз. Бұл жерлер әкім­дік тара­пынан басқа біреу­лерге беріл­мейді. Бұдан бөлек, кон­курссыз жер беру мәселесін тоқ­татуға жұ­мыс істеп, керісін­ше конкурста сол ауылда кемін­де 5 жыл тұрған азаматтар мен кооперативтерге қосымша балл берілу мүмкіндігін күшейтіп жа­тырмыз және үлес­керлер үшін арнайы заң жобасын ұсы­нып отырмыз. Алдағы уақыт­та заң жобасының авторы ретінде осы бағытта үлкен жұмыстар ат­қаратын боламыз», – деді кез­десуде «Жер аманаты» респуб­ли­калық комиссиясы төрағ­а­сының орынбасары Бақытжан Базарбек. 

Ал Парламент Мәжілісіндегі «AMANAT» партиясы фракция­сының мүшесі Мұрат Әбенов Сыр өңірінде күріш егуде, түрлі мәселе ескерілмей қалатынын тілге тиек етті. Сондықтан жер­гі­лікті халықтың мұң-мұқтажын тыңдап, оларды сараптап, жеке дара ұсыныс ретінде заң жоба­сына енгізу қажет екенін алға тартты. 

Кездесу барысында азамат­тар үлескерлердің дивидендтерін қайтару, шартты жерлерін жо­ғалтып алу, үлескерлер қатары­нан шығып қалу секілді өздерін тол­ған­дырған мәселелерді ор­таға салды.

Партияның Қызылорда об­лысы филиалы ғимаратында аза­­­маттарды шағымдары бо­йын­­ша қабылдаған комиссия мүше­лері көптеген мәселенің маңы­­зын ашып, ақыл-кеңес­терін берді. 

Бұдан өзге, партия алаңында конкурс арқылы жер алуда туын­­­дайтын кедергілер, мем­лекеттен субсидия алу мәселесі, саяжай­лық жерді нысаналы тұрғын үйге ауыстыру сияқты мәселелер кө­терілді. Сондай-ақ тұрғын үй салу және кәсіпкерлік мақсаттағы жерлердің пайда­лану мерзімін ұзарту, көлемін ұлғайту, үлестік жерді бөлудегі кемшіліктер жайында шағым­дарын жеткізді.

«Негізінен, азаматтардың басым бөлігінің мәселесі заңға келіп тіреледі. Сондықтан көп­теген заңның халыққа тиімді болуын қарастырып жатырмыз. Алдағы уақытта Жер кодексіне көптеген өзгеріс енгізілгелі отыр. Заңнамалық өзгерістер қабыл­­данса, біраз мәселе ше­шімін табатын болады», – деді Бақыт­жан Базарбек.

Қабылдауда комиссия мү­ше­лері барлық шағымды на­зарға алып, заңнамалық тұрғыда кеңес берді. Әрбір айтылған мә­селеге қатысты тиісті орган­дар­­мен жұ­мыс істейтінін жеткізді. 

Ербақыт ЖАЛҒАСБАЙ,

Қызылорда облысы