Кеңесте Маңғыстау, Батыс Қазақстан және Ақтөбе облыстарының кәсіпкерлері вице-министрлер мен «Атамекен» ҰКП өкіліне сұрақтарын онлайн түрде қойып отырды. Отырысқа Энергетика вице-министрі Әлібек Жамауов, Қаржы вице-министрі Дәурен Темірбеков, Сауда және интеграция министрі Қайрат Балықбаев, Ауыл шаруашылығы вице-министрі Әбілхайыр Тамабек, Экология және табиғи ресурстар бірінші вице-министрі Нұркен Шәрбиев және комитет басшылары, сондай-ақ Парламент Мәжілісінің депутаттары Снежанна Имашева, Ғалымжан Елеуов пен Қазыбек Әлішев қатысты.
Кеңесті жүргізіп отырған «AMANAT» партиясының Хатшысы Эльдар Жұмағазиев партияда трансформация жүзеге асырылып жатқанын айтты.
«Кеңестердің жұмысы өзгеріп, саннан сапаға көшу болып жатыр. Партия аясында мыңнан астам кеңес жұмыс істеді. Қазір олардың саны үш есеге дейін азайды. Кеңестерді нақты мәселе шешетін партияның органына айналдыру жүзеге асырылып жатыр. Бүгінгі жиын сияқты кәсіпкерлер келіп, өз мәселелерін айта алады. Атырау облысында осындай ашық форматтағы кеңес алғаш рет өткізілді. Өңірлердегі кәсіпкерлер министрлік өкілдеріне тікелей сұрақ қойып, жауап алу мүмкіндігіне ие болды. Қатысушылар өз мәселесін ашық айтып, оған жауап алғанына ризашылықтарын білдірді. Алайда бірден шешілмейтін мәселе де аз емес. Күзде партияның басшысына ұсыныс береміз. Осындай кеңестерде шешілмеген мәселелерді сол кеңесте қайта көтереміз», – деді Э.Жұмағазиев.
Жиында алғашқылардың бірі болып мәселе көтерген Батыс Қазақстан облысының кәсіпкерлері киіктің көбеюіне қандай әрекеттер атқарылып жатқанын сұрап, шаруасы шатқаяқтап тұрған шаруалардың қазіргі күйі күрделі екенін жеткізді.
«Облыстың оңтүстік аумақтарындағы киіктерден зардап шегіп отырған шаруалардың қазіргі жағдайы мәз емес. Оның үстіне, жанар-жағармайдың қымбаттауы, малмен күнін көріп отырған шаруалардың қалтасын қағып, мал азығын дайындауға кедергі жасауда. Қазір оны Батыс Қазақстан облысындағы үлкен төтенше жағдай деп айтуға болады. Аудандармен түзілген актілерге сәйкес жалпы облыс бойынша 1 243 шаруашылықтың 1 317 838 гектар жайылым, 23 339,5 гектар шабындық, 2 976 гектар егістік, 8 гектар бау-бақша жерлерін киіктер таптаған.
Облыстың шаруа қожалықтары биылғы киік санының күрт артуы және шөп өнімділігінің төмендігіне орай, 15.03.2019 жылы №108 Ауыл шаруашылығы министрі бұйрығымен бекітілген Асылтұқымды мал шаруашылығын дамытуды, мал шаруашылығының өнімділігін және өнім сапасын арттыруды субсидиялау қағидаларына сәйкес ауыл шаруашылығы жануарларының аналық басының азығына жұмсалған шығындар құнын арзандатуды сұрап отыр», – деді Батыс Қазақстан облыстық мәслихат төрағасы Мұрат Мұқаев.
Сонымен қатар Мұрат Рахметұлы киіктерді корал әдісімен аулап, етін мал сою кешендері арқылы өңдеу мәселесін де көтерді. «Қазір Орал киіктер популяциясының саны 2 млн-нан асып кетті. Киіктер осыған дейін 500 шақырым жерде мекендейтін. Қазір олар Орал қаласынан 50-60 шақырым жердегі ауылдарға келді. Олардың саны мекендеу аймағын кеңейтіп отыр. Нәтижесінде, Ақжайық, Тасқала, Қазталов, Бәйтерек ауылдары алқаптарының зақымдалуына әсер етіп отыр. Киік санын реттеуде оларды аулап, өндіріске жіберу үшін көп кеңес өткізілді. Облыс орталығында киік союға мүмкіндігі бар жалпы қуаттылығы әртүрлі 3 ет өңдеу кәсіпорны бар. Бірақ әлі де киіктердің санын реттеуге қатысты ешқандай тетік жоқ. Қазірден бастап біз онымен айналысуымыз керек», – деді ол.
Бұл мәселеге қатысты Экология және табиғи ресурстар бірінші вице-министрі Нұркен Шәрбиев жауап берді.
«Біз биологиялық негізді күтіп отырмыз. Механизмдер мен мерзімге келетін болсақ, спорттық-әуесқойлық аң аулау мәселесі қарастырылды, бірақ заңнамаға сәйкес алдымен аңшылық шаруашылықтарды тіркеу қажет. Ал тіркеу осы күзде жүреді. Сәйкесінше, бұл істі биыл спорттық-әуесқойлық аң аулау бойынша жүзеге асыру мүмкін емес. Осы жыл барлық аңшылық шаруашылықтар 15 қыркүйектен 1 желтоқсанға дейін тіркеуден өтуі тиіс. Содан соң институттар киіктерді аулаудың жаратылыстану-ғылыми негіздемесін әзірлейді», – деді ол.
Кеңесте өңірлерден қойылған сұрақ пен ұсыныс өте көп болды. Мәселен, Маңғыстау облысының кәсіпкерлері тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу мәселесін көтеріп, осы бағытта өңірлерді қосып жұмыс тобын қарастыруды ұсынды. Сонымен қатар шағын және орта бизнес субъектілерін тексеруге жарияланған мораторий және табыс салығынан босату уақытын созуды сұрады. Сондай-ақ «Жер аманаты» комиссиясының мүшесі Бауыржан Атауов жер мәселесін көтерді.
Аймақтағы шаруаларды жанар-жағармай бағасының шарықтауы алаңдатып отыр. Олар арзандатылып берілетін жанар-жағармай бағасының арзан болмай тұрғанын айтты. Жиында Ауыл шаруашылығы вице-министрі Әбілқайыр Тамабек бұл мәселенің негізінен Энергетика министрлігіне қатысты екенін алға тартты.
«Ал арзандатылған жанар-жағармайдың көлеміне қатысты мәселе жоқ. Көлем толық бекітілді – 426 мың тонна. Батыс Қазақстан облысына бекітілген көлем былтырғымен салыстырғанда 2 есе көп. Тек бекітілген көлемді ешқандай облыс алмай отыр. Себеп – баға қымбат. Қазір жанар-жағармайдың нарықтағы бағасы 295 теңге болса, арзандатылған жанармайды Қостанай облысының шаруалары – 283, Ақмола облысы – 275, СҚО 276 теңгеден алып отыр. Көршілес Ресейдің ЖЖҚС-да 257-260 теңгеден сатылып жатыр. Яғни, біздегі жеңілдетілген жанар-жағармай Ресейдегі ЖЖҚС-дағы бағадан қымбат. Біз өз тарапымыздан бұл мәселені көтердік. Энергетика министрлігі түбегейлі бас тартты. Содан кейін Премьер-Министрдің атына хат жолдадық», – деді вице-министр.
Өз кезегінде партия Хатшысы Эльдар Жұмағазиев күзгі орақ науқаны мен мал азығын дайындау үшін арзандатылған бағамен берілетін жанар-жағармайдың бағасына қатысты шаруалардың жанайқайын арнайы хат арқылы Энергетика министрлігіне жеткізетінін айтты.
Жалпы, бұл кездесу «AMANAT» партиясының жанынан шағын және орта бизнесті дамытудың өзекті мәселелерін талқылау және шешу, салалық бизнес-қауымдастықтар мен мемлекеттік органдар арасындағы кері байланысты күшейту, өткір тұрған түйінді мәселелерді жедел шешу бойынша арнайы алаң құруға бағытталды. Жиын соңында партия Хатшысы Э.Жұмағазиев кеңестердің осындай жаңа форматтағы отырысы аймақтарда да ұйымдастырылатынын атап өтті.
Наурызбек САРША