Мемлекет басшысы отандық туризм секторындағы жобаларды тиімді қолдау шаралары мен оларды орындау мерзімдерін нақты айқындау аса қажеттігін атап өтті.
Отандық туризмнің ерекше тұстары жайлы сөз қозғағанда, Маңғыстау өлкесіне тән тұмса табиғаттың теңдессіз көрінісіне айрықша назар аудару – заңды құбылыс. Өңірде туристік әлеуетті дамытуда классикалық, экотуризм, этнотуризм және биотуризм сынды бағыттар ұсынылған. Маңғыстау облысына жыл басынан бері 250 мыңға жуық турист келген. Маңғаз өлкеге қызығушылық танытқандардың қатары былтырмен салыстырғанда 20-30%-ға артқан.
– 2022 жылмен салыстырғанда, биыл Маңғыстауға Батыс Еуропадан, атап айтқанда Италия, Германия, Англия, Франция елдерінен келген туристер көбейді. Сондай-ақ біздің өлкеге Жапония мен Оңтүстік Корея туристері де көптеп қызығушылық танытады. Маңғыстау облыстық Туризм басқармасы әртүрлі ақпараттық турлар ұйымдастырып отырады. Жыл басынан бері Ұлыбритания, Италия және Франция мемлекеттерінің туристеріне ақпараттық тур өткіздік. Турлардың мақсаты – Маңғыстау облысында орналасқан табиғи және өлкетану ескерткіштерін кеңінен насихаттау. Себебі бүгінде Маңғыстау туризмі десе, көз алдымызға тек Каспий теңізі көлбеңдейді. Алайда киелі өлке өзге де табиғат таңғажайыптарына кенде емес, соның ішінде көне сәулет өнерінің үздік туындылары, археологиялық тарихи мәдени ескерткіштер – тарихи тамыры тереңге бойлаған түбек жайлы толымды мағлұмат береді. Туризм саласындағы ең басты дүние – сапалы қызмет көрсету. Осы ретте шілде айында Маңғыстау облысындағы экскурсоводтар мен гидтарға оқыту ұйымдастырылды. Семинар соңында арнайы сертификаттар табысталды. Қазір аймақта сертификаттаудан өткен 45 гид бар. Бұдан бөлек, тарихи орындарға қажетті ақпараттық тақтайшалар орнатылды. Тақтайша сол орын немесе табиғи нысан жайлы ақпарат береді, қажетті нұсқаулық пен ескертулер де бар. Туроператорлармен тығыз қарым-қатынас орнатылды, жаңа маршруттар жоспарлануда. Себебі Маңғыстау облысында 13 мыңнан астам тарихи-өлкетану ескерткіштері бар. Сол ескерткіштер әлі де танылмаған. Мұндай жұмыстар әлеуметтік желі арқылы жасалатыны белгілі. Танымал тұлғалалар, блогерлерді тарту арқылы да тарихи орындарды насихаттау жолға қойылды. National Geographic Qazaqstan журналында жыл аяғына дейін үш тілде 30-дан астам тарихи-мәдени орын жайлы мақалалар жарияланбақ, – дейді Маңғыстау облысы туризм басқармасының басшысы Мәулен Ғабдулқалиев.
Айта кетейік, 6 маусым күні Ақтауда National Geographic Qazaqstan журналы редакциясының ұйымдастыруымен «Марс пейзаждары» экспедициясы өткен еді. Алты күнге жоспарланған фотосапар Ақтау қаласы әкімдігінің қолдауымен жүзеге асты. Сапар нәтижесінде Ақтау қаласында «Марс пейзаждары» тақырыбында фотокөрме ұйымдастырылды. Бұл жоба аясында National Geographic Qazaqstan редакциясы таңдаған үздік 25 жұмыс көрмеге қойылып, көпшілікке ұсынылды. Экспедициялық топ құрамында National Geographic Qazaqstan журналының өкілдері, отандық кәсіби фотографтар мен видеографтар, сондай-ақ саяхатшы блогерлер де бар.
Ал жуырда DJ Аzi Ray лақап атымен танымал Азиза өзінің жаңа туындысын Маңғыстаудағы Бозжыра шатқалында орындаған. Әлеуметтік желі қолданушылары музыкалық туындымен қатар, бейнероликтегі әсем табиғатты тамашалауға мүмкіндік алды.
Маңғыстау облысының туризм басқармасы саяхатшыларды тәртіпті сақтауға шақыра отырып, демалуға баруға Маңғыстау облысындағы ТОП-5 тарихи-мәдени орынды, олар жайлы мағлұмат ұсынды.
Бозжыра тауы – Үстірт қорығының көркем үзілуі, борлы тауларымен және қалдықтардың шығу тегісімен безендірілген әсем жартас. Бұл – керемет ақ жартасты сүйектер. Әктас шыңдары аспанға созылып, екі шоқтың пішініне ұқсайды. Ақ таңғажайып пейзаждармен қоршалған сіз табиғаттың керемет көрінісін көре аласыз.
Тұзбайыр соры – табиғаттың дүлей күштерінің ұлы туындысы. Бұл жерде Үстірт жазығының шыңы (жарқабақ) астында жергілікті өлкеде сор деп аталатын ұланғайыр сортаң алқап орналасқан сазды-әктас және ақбор тік құлама жарлармен бөлінген. Ақ борлы жарлар құламасы ғажайып бағаналардан шексіз қатарлар жасай отырып, көптеген шұңқырлар және терең арналармен ойылып-ойылып қалған. Шың жиегінің табанында желмен мүжіліп жасалған алып табиғи жартылай арка бар. Қар ерігенде немесе қатты жауын-шашын кезеңдерінде сорлы алқап сумен толып, аспан мен ақбор бағаналар шағылып көрінетін алып тұзды айнаға айналады.
Бекет ата жерасты мешіті – Үстірт ойпатының Оғланды шатқалында орналасқан. Мешіт табиғаты көркем Оғыланды жеріндегі ақ бор тасты тау шатқалының терең орта қабатынан ойып жасалған. Мешітке кірер жерде кішкене алаңша бар. Бірінші бөлме – жоғарғы ортасынан жарық түсетін күмбез тәрізді бөлме ауыз үй. Оның батыс жағында михрабы оңтүстікке қаратылған намаз оқитын, ал оңтүстік-шығысында екі бөлме, оның біреуінде Бекет атаның өзі жерленген. Бекет ата жерасты мешіті – оның дарынды сәулеткерлігінің, биік талғамының куәсі, халық құрмет тұтатын, әулиелік орын деп саналады. Жерасты ғимараты маңында кезінде Бекет ата пайдаланған бұлақтар, құдықтар бар.
Қарақия ойпаты – кейбір нұсқаларда Қарақия ойпаты «Қара құлама» деп аударылады. Қарақияның ең терең нүктесі – оңтүстік бөлігінде, дүниежүзілік мұхит деңгейінен 132 метр төмен орналасқан, әлемдегі ең терең ойпаттардың бірі саналады. Ойпат түбінің бұл жерін Батыр деп аталатын үлкен сор басқан. Бұл ойпаттың қалай пайда болғаны туралы бірнеше болжамдар бар. Олардың кейбіреулері бойынша бұл – жойқын елге мүжілу салдарының нәтижесінде болса, енді біреулеріне сүйенсек орасан сейсмикалық құлау делінеді. Алайда барлық маңғыстаулық ойпаттардың шығу тегі, ежелгі Каспийдің шегіну сәтіндегі алып толқындардың сазды және жартасты жыныстардың шайып кету себебімен байланысты.
Айрақты-Шоманай тауы. Бұл шағын тау шоқылары жергілікті тұрғындар арасында Айрақты-Шоманай деген атпен белгілі. Айрақты таулары сүйір қадалы, мұнаралы, бағандары және бекініс қабырғаларымен ертегідей қорғандар сияқты көрінеді. Таулардың бірінен шығатын тағылау жылқылар салған жабайы айналмалы соқпақ кішкентай алаңқайға жеткізеді. Осы жерден алыстағы Ақтау таулары мен барлық айрақтылық қорғандарына тамаша көрініс ашылады. Айрақты тауының баурайларында зерттеушілер «Дала симфониясы» деп атаған ақбор жынысты тастарда шимайланған суреттерді көруге болады.
Голрох ЖЕМЕНЕЙ