Цифрлық дүңгіршектердің қаншалықты қауіпті екенін Quartz сайты хабарлады. Олардың зиянды жақтары туралы Aikyn.kz америкалық сайтқа сілтеме жасап түсіндіреді.
Soofa-ның цифрлық дүңгіршектері бір қарағанда зиянсыз болып көрінуі мүмкін. Мұндай цифрлық таблолар жарнамамен бірге пайдалы ақпаратпен де қамтамасыз етеді. Бірақ Америка Құрама Штаттарында жылдам көбейіп жатқан бұл дүңгіршектер олардың қасынан өткенде телефондағы ақпарат пен орналасқан жері туралы деректерді жинайды. NBC Boston ақпаратына сәйкес, дүңгіршектерден жиналған «деректер кейін жергілікті үкіметтер мен жарнама берушілерге сатылады», – дейді.
Дүңгіршектерді жасаушы Soofa компаниясының веб-сайтында «Soofa-да жаяу жүргіншілер қозғалысын нақты уақыт режимінде дәл өлшейтін бірінші сенсор орнатылғаны» айтылған. Бұл сенсордың көмегімен «Soofa жарнама берушілері өздерінің науқандарының тиімділігіне бағалау үшін кез келген уақытта аналитикалық бақылау тақтасын тексере алады».
Деректерді бақылау желіде қарапайым болғанымен, ол нақты әлемде барған сайын кең таралуда. Soofa дүңгіршегі жанынан өткен сайын ол телефонның бірегей идентификаторы (MAC-адрес), өндіруші мен сигнал күші сияқты деректерді жинайды. Бұл оған дүңгіршекке жақындаған, жанынан өткен кез келген адамды бақылауға мүмкіндік береді.
Содан кейін компания жарнама берушілермен және жергілікті үкіметтермен бөлісуге болатын бақылау тақтасын жасайды және оның билбордтарының жанынан қанша адам жүріп өткенін және оған жақындағаны туралы аналитиканы көрсетеді.
Бұл қала билігіне адамдардың қоғамдық кеңістіктерді қалай пайдаланатынын және осы цифрлық дүңгіршектерде жарияланған хабарландыруларды қанша адам оқитынын дәл анықтауға мүмкіндік береді. Осылайша, жергілікті билік адамдардың қоғамдық кеңістікте қалай қозғалатыны туралы толық ақпарат алады. Сонымен, билік бұл деректерді тағы қандай мақсатта қолданатыны туралы көптеген сұрақ туындайды.
АҚШ штаттарындағы азаматтық құқық қорғау топтары мұндай деректерді сатуға қарсылық білдіруде. Массачусетс штатындағы Азаматтық бостандықтардың америкалық одағы бұл деректер теріс пиғылды адамдардың қолына түсуі мүмкін екенін ескертеді және адамдардың түсік жасату клиникалары немесе билікке наразылық сияқты сезімтал орындарға қашан жақындағанын анықтауға көмектеседі.
«Бүгінгі күні деректер брокерлеріне бұл ақпаратты сатып алуға, оны қайта өңдеуге, содан кейін несие картасы бар кез келген адамға сатуға рұқсат етілген. Бұл тәжірибеге тыйым салатын штат немесе федералды заңдар жоқ», – делінген одақтың блог жазбасында.
Soofa өкілі өздерінің жауабында деректерді үшінші тараптармен бөліспейтінін және тек дүңгіршекті сатып алған ұйымға бақылау тақтасын ұсынатынын айтқан. Компания сонымен қатар жарнама берушілер мен жергілікті үкіметтерге адамдардың MAC-адресі анонимді түрде ғана ұсынылатынын ескерткен.
Дегенмен Soofa өз веб-сайтында жарнама берушілерге адамдардың орналасқан жері туралы деректерді қалай тиімді пайдалануға болатынын да жазады. Онда жарнама берушілер билбордтың немесе цифрлық дүңгіршектің жанында қанша адам, кімдер болғанын бақылай алатыны да атап өтілген. Болашақта жарнама берушілер адамдарға көбірек цифрлық жарнама жіберу үшін олардың cookie файлдарын пайдалана алады.
Деректерді бақылау практикасы әлемдік жарнамада барған сайын кең таралуда және олардың көпшілігі Soofa-ның әдісінен әлдеқайда нашар. Цифрлық билбордтардың олардың жанынан өтіп бара жатқан адамдар тобын бақылайтыны бұрыннан белгілі. Бұл жарнаманың қаншалықты тиімді екенін түсіну үшін жарнама берушілерге өте қажет ақпарат. Мұндай бақылау құралдарын енді жергілікті билік органдары да қолдана бастағанға ұқсайды. Сондықтан азаматтарға өздерінің жеке деректеріне мұқият болуға кеңес береміз.