Соңғы уақытта елімізде болған балалар суицидтері бүкіл қоғамды дүр сілкіндіріп, ата-аналар мен педагогтар арасында үлкен алаңдаушылық тудырды. Бұл қайғылы жайттар, әсіресе әлеуметтік желілер мен мессенджерлердің баланың психологиялық денсаулығына тигізіп отырған зиянды әсерін ескерсек, мәселені шешу кезек күттірмейді.
Парламент бүгінгі таңда заңнамалық шаралар қабылдағанына қарамастан, мысалы суицид туралы Қылмыстық кодексте арнайы жаңа құрамда 2 бап қабылданды, сонымен қатар суицидті насихаттауды болдырмауға Масс-медиа туралы заңда нақты реттеу механизмі енгізілді, бұдан бөлек буллингке және кибербуллингке арнайы әкімшілік құқықбұзушылық жауапкершілігі енгізілді, білім басқармаларының жанынан психологиялық орталықтарды құру, психологиялық қызметті жетілдіруге байланысты нормалар қабылданғанына қарамастан, аталған нормаларды орындау деңгейі әлі де әлсіз.
Әлеуметтік желілердегі қауіпті ойындар, квесттер және зорлық-зомбылықты насихаттайтын контент жасөспірімдердің санасын улап, оларды қауіпті әрекеттерге итермелеуде. Осындай контенттің таралуына бақылауды күшейту – кезек күттірмейтін мәселе деп санаймыз.
Әлеуметтік желілердегі және мессенджерлердегі негативті әсерлерге көз жұму – ұрпақ болашағына немқұрайдылық танытумен тең. Заңнамалық қабылданған шараларды орындауды күштік органдар, әсіресе мессенджерлердің жасөспірімдер контентінде гигиена шараларын қатаңдатуын талап ететін уақыт келді.
Президент тапсырмасымен Парламент қабылдаған заңнамалық шешімдерді орындауды мемлекеттік органдар қатаң бақылауға алуы тиіс. Әрбір ата-ана балалардың интернеттегі уақытын қатаң бақылап, зиянды контенттерден қорғалғанына көз жеткізуі тиіс. Әлеуметтік желілерде емес, шынайы өмірде қарым-қатынас пен жетістікке жетуге үйретуі қажет.
Суицидке апаратын 15 мың сайт және сілтемелер көзі жойылғанын Бас прокурор Берік Асылов күні кеше X парақшасында мәлімдеді.
Осыған байланысты Ақпарат және мәдениет министрлігі, Бас прокуратура және Цифрлық даму министрлігі балалар үшін қауіпті контентті анықтап, зерделеуде ведомствоаралық жауапкершілікті одан әрі күшейтуі қажет деп білеміз.
1. Қауіпті контентті анықтау және мониторинг жасау бойынша автоматтандырылған жүйелерді енгізу: Балаларымыз үшін зиянды контентті автоматты түрде анықтай алатын және бұғаттай алатын жаңа технологиялық шешімдер әзірлеп, қолдану қажет. Мұндай жүйелер интернеттегі қауіпті материалдарды жедел бақылап, оларды бірден жою механизмдерін қамтамасыз етуі шарт. Әлеуметтік желілер мен мессенджерлердің әкімшілері осы заңнамалық міндеттемелерді орындауы туралы талап ететін уақыт жетті. Әлемдік тәжірибе әлеуметтік платформалардың иелері қауіпті контенттің таралуын оның пайда болу сатысында-ақ тоқтата алатынын дәлелдейді. Сондықтан еліміздің заңнамалық міндеттемелердің сақталуын талап етуіміз орынды.
2. Ата-аналарды зиянды контенттің қаупі туралы ақпараттандыру үшін сапалы ақпараттық бейнероликтер әзірленуі қажет. Бұл бейнематериалдар қауіпті контентті қалай тануға болатынын көрнекі түрде көрсетіп қана қоймай, қауіп төнген жағдайда жедел әрекет етуге, сондай-ақ балалардың онлайн белсенділігін бақылаудың тиімді тәсілдеріне үйретуі тиіс. Мұндай роликтер ата-аналардың жауапкершілігін арттырудың және оларды балалардың цифрлық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үдерісіне тартудың маңызды құралы болады. Нәтижесінде, ата-аналар интернет қауіптерінен балаларды қорғауға және қауіпсіз ортада дамытуға дайын болады деп санаймыз.
3. Оқу бағдарламаларына оқушылар арасында зиянды контентті зерделеуге бағытталған цифрлық сауаттылықты дамыту компоненттерін арнайы оқу пәндерінің мазмұнында ғана емес, барлық негізгі пәндердің бағдарламасына енгізіп, ата-аналарға көмек болатындай тәрбие жұмысының маңызды бөлігіне айналдыру шарт.
«AMANAT» партиясы
фракциясының мүшелері