Қазақстан құрамасы алғаш рет жалпы есепте бірінші орынға шығып, әлемдік деңгейде өз күшін тағы бір мәрте дәлелдеді. Бұл жеңіс қазақ боксының тұрақты дамуы мен білікті жас таланттардың келешегінің жарқын екенін көрсетеді.
Чемпионатта Қазақстанның 25 жас боксшысы ел намысын қорғауға шықты, олардың көпшілігі жеңіс тұғырынан көрініп, ерекше нәтиже көрсетті. Нәтижесінде, қазақстандық боксшылар 6 алтын, 1 күміс және 10 қола медаль жеңіп алды. Бұл – ел тарихындағы үздік көрсеткіш. Айта кетсек, бұған дейін жоғарғы көрсеткішіміз тек 2 алтынмен шектелген еді. 2018 жылы Венгрияда және 2021 жылы Германияда өткен дүбірлі додалардан Қазақстан 2 алтынмен оралды. Жалпы есепте топ жарып, Қазақстан құрамасы Өзбекстан, Ресей, Қытай, Ирландия секілді бокстағы қарымы күшті мемлекеттерді артта қалдырды. Нәтижелік кесте де осыны айқын көрсетеді:
1. Қазақстан – 6 алтын, 1 күміс, 10 қола
2. Өзбекстан – 5 алтын, 5 күміс, 3 қола
3. Ресей – 5 алтын, 2 күміс, 1 қола
Халықаралық бокс қауымдастығы жеңімпаздар мен жүлдегерлерге ақшалай сыйақы тағайындаған еді. Нақтырақ айтқанда, бірінші орынға – 8 мың, екінші орынға – 4 мың, ал үшінші орынға 2 мың доллардан табыстады.
Бірде-бір рет жеңілмеген
Дүбірлі додада ұлттық құраманың капитаны Төрехан Сабырхан алғашқы алтынды қоржынға салып, сәттімен ұласқан жолымызды бастап берген еді. Финалдық бәсекегеде кубалық боксшыны қапы қалдырып, мерейін үстем етті.
Финалдық кездесу Төрехан үшін осы жарыстағы ең қиын жекпе-жек болды деуге болады. Өйткені кубалық Дэвид Эспиноса бірінші раунд басталғаннан-ақ шабуыл мен қарымта шабуылын үдетіп, қазақ боксшысын біраз тығырыққа тіреді. Десе де, Төрехан ерекше стилінің арқасында қорғаныста да, шабуылда да сауатты әрекет етіп, үш раунд бойы басымдықты уыстан шығарған жоқ. Нәтижесінде, 4-1 есебімен қарсыластан басым түсті. Осылайша, асқан шеберлігінің арқасында әлем чемпионатының ең үздік боксшысы атанды.
Турнир барысында Төрехан осы әлем чемпионатының финалына дейін Черногория, Ауғанстан, Өзбекстан және Қытай боксшыларын оңай жеңген болатын.
Айта кететін жайт, Төрехан Сабырхан бокстан жасөспірімдер мен жастар арасындағы тарихтағы тұңғыш төрт дүркін Азия чемпионы. Одан бөлек, Төрехан – украиналық боксшы Василий Ломаченкоға ұқсас жекпе-жек стилі үшін «қазақтың Ломаченкосы» атанып кеткен Махмуд Сабырханның інісі.
– Бұл жігіттерді қыркүйек айында қабылдап алдым. Екі айдың көлемінде толық дайындықтан өткен, боксшыларымыз бар күш-жігерін салды. Мен үшін ең жауапты сәт спортшыларымыздың нәтижесі болды. Сонымен қатар әлем чемпионаты бір жағынан сынақ болса, екінші жағынан болашақ чемпиондардың дайындығын білуде ерекше маңызды. Жарыс ойымыздан шығып, Алланың қалауымен жақсы нәтижеге қол жеткіздік. Осы уақытқа дейін жаттықтырған Қайрат Сатжанов ағаның дайындығын да атап өткім келеді. Қазір жігіттердің физикалық жағдайының жақсы болуында бас бапкерлердің үлесі бар, – деп аға бапкер Мақсат Бақтыбазаров әлем чемпионатындағы ерлер құрамасының нәтижесін қорытындылады.
Қыздар да жарап тұр
Қазақстанда қыздар боксы біртіндеп дамып, жаңа деңгейге көтеріліп келеді. Елянур Турғанова (50 келі) мен Аружан Зейноллаева (81 келі) өз салмақ дәрежелерінде қарсыластарын айқын басымдықпен жеңіп, алтын медальға ие болды. Осы жетістіктер олардың Қазақстанда ғана емес, әлемдік аренада да мықты спортшылар қатарында екенін дәлелдеді. Елянур мен Аружан күрделі жекпе-жектерде қарсыластарының шабуылдарына табанды төтеп беріп, шебер тактикалық ойыны мен күшті физикалық дайындығы арқасында жеңіс тұғырынан көрінді.
– Әлем чемпионатында жеңіс тұғырынан көріну – мен үшін мәртебе және үлкен жауапкершілік. Жалпы жарыс өте тартысты әрі қызықты өтті. Бұл жеңіс тек менің емес, мені қолдаған жаттықтырушыларымның, отбасымның және барша Қазақстанның жеңісі деп білемін. Әр жекпе-жек оңай болмады, бірақ мен өз елімнің намысын қорғап, жеңіске жету үшін бар күш-жігерімді салдым, – дейді Аружан Зейноллаева.
Оның сөзінше, бұл жеңіс – алға қойған мақсатқа жету жолындағы мотивация. Аружанның алдағы асулары Азия чемпионаты мен 2028 жылғы Олимпиада ойындарында топ жару болып отыр. Чемпион қызымыздың биік шыңдарды бағындыруына және Қазақстанның абыройын асқақтататынына дәмеміз зор.
– Біздің қыздардың әлем чемпионатында көрсеткен нәтижесі – үлкен еңбектің, төзімділік пен мықты командалық жұмыстың жемісі. 73 мемлекеттің арасынан топ жарып, қоржынымыз медальға толғанына қатты қуанып жатырмыз. Жарысқа әртүрлі салмақ дәрежесінде 12 боксшы қызымыз қатысып, оның 9-ы жүлделі орындарға ие болды. 2 алтын, 1 күміс, 6 қоламен осы әлем чемпионатын керемет деңгейде өткіздік деп ойлаймын, – дейді қыздар құрамасының аға бапкері Жангелді Ахметов.
Барлығы ауызбіршіліктің арқасы
– Осы тарихи жетістікке негіз болған бірнеше фактор бар. Біз көбіне спортшылардың дайындығын айтамыз. Мамандардың біліктілігін айтамыз. Оның сыртында жасалып жатқан жағдайлар тағы бар. Ал ең негізгі фактор деп ауызбіршілікті алға тартар едім. Өйткені әлем чемпионатына әзірліктен бастап бақылап жүрмін. Жарыстың басы-қасында да болдым. Қазақ боксының тарихи жетістігіне негіз болған ең басты фактор – ауызбіршілік, – дейді спорт журналисі Аслан Қаженов.
Журналистің пікірінше, бұл жетістікте барлық қатысушының еңбегі бар. Президенттің Париж Олимпиадасынан кейін реформалар туралы тапсырмасынан бастап, спортқа жауапты министрлік, Қазақстан бокс федерациясының басшылары, бапкерлер, дәрігерлер, массажистер, диетологтар, психологтер, спортшылар мен ата-аналар – барлығы жұмыла әрекет етудің арқасында осындай тарихи нәтиже тіркелді.
«Қазақ боксы тірі. Ол әрдайым болған және бола береді. Осындай ізбасарларымыз тұрғанда әлі талай биіктерді бағындырамыз», – деді Аслан Қаженов.
Әсет ҚАЛИ