Сауалнамаға қатысқандар аталмыш құрылғы жүрек қағысы нашарлағанын дәлме-дәл көрсететінін және бұған жиі алаңдайтынын айтқан. Шын мәнінде, бүгінде ақылды сағаттар уақыттан ғана хабар беріп қоймай, ауа райы, адамның қадамы, жүрек қағысы, тіпті қан қысымы жайлы нақты дерек ұсына алады. Әйтсе де, аталмыш құрылғының даму тарихы түрлі технологиялық шешімдерге толы болған.
Техносарапшылар адамзаттың салауатты өмір салтын ұстануға деген ұмтылысы ақылды сағаттардың дамуына сатылымы айтарлықтай ықпал еткенін айтады. Market Research Future дерегінше, 2023 жылы аталмыш құрылғы әлемдік нарықтағы көлемі 42,39 миллиард АҚШ доллары деп бағаланды. Былтыр бұл көрсеткіш 0,2 пайызға өсті. Canalys сарапшылары ақылды сағаттар нарығының көшбасшысы ретінде Apple мен Huawei-ді атайды. Былтырғы жартыжылдықтың қорытындысы бойынша Apple үздік болса (23,2%), жыл нәтижесінде Huawei алға шыққан (үлесі – 16,9%). Одан кейін Samsung мен Garmin – 15 және 11 пайыздан. Ал фитнес-трекерлер сегментінде ең танымал құрылғыларды өндіруші – Xiaomi болды, ол нарықтың 40 пайызына ие.
Алғашқы смарт сағат
Смарт сағаттар соңғы онжылдықтың жаңалығы болғанымен, оның тарихы сонау жетпісінші жылдардан бастау алады. Бұл гаджеттің «атасы» – Pulsar Time Computer, оны 1972 жылы Hamilton Watch Company компаниясы нарыққа ұсынды. PTC-дің дәстүрлі сағаттан ерекшелігі циферблат пен сағат тілінің орнына электронды дисплей қолданылды. Сол жылдары аталмыш инновациялық шешім көпқызметті сағаттар индустриясының алғашқы қадамы болды. Жапондық Seiko компаниясы бұл брендтің болашағына сеніп, Pulsar-ды сатып алды және технологияны дамытуға кірісті. Seiko жетекшілігімен Pulsar NL C01 сағаты жасалды, ол уақытты ғана емес, датаны көрсете алды. Кейінірек, Pulsar Data 2000 нарыққа шықты, оның ескертпе жазуға және калькулятор қолдануға мүмкіндік беретін сыртқы сымсыз пернетақтасы болды.
Теледидарлы сағат
Seiko компаниясы бұл бағыттағы тәжірибесін жалғастыра берді және жалпыға «қызықты» болатын ақылды сағаттар ұсынуды армандады. Сөйтіп, Seiko TV Watch теледидарлы сағаттар пайда болды. Бұл құрылғының мини-дисплейінен телевизиялық бағдарламаларды тікелей көруге мүмкіндік туды. Алайда сол кездегі технологияның даму кезеңі телевизиялық компоненттерді сағаттың кішкентай корпусына толығымен енгізуге мүмкіндік бермеді, сондықтан Seiko TV Watch-қа қосымша үлкен ТВ-қабылдағыш жалғауға тура келді. Сәйкесінше, бұл шешім жалпылама қолданысқа енбеді. Ойлап қарасақ, қазіргі күннің өзінде ақылды сағаттарда ешкім видео көрмейді. Seiko-ның кейінірек ұсынған RC сериясы компьютермен синхрондалып, қазіргі смарт сағаттардың нағыз бастаушысы болды. Жаңа технологиялар жарысына тағы бір сағат бренді – жапондық Casio қосылып, CMD-40 моделін шығарды. Бұл сағаттар калькулятор, мини-ойындар және тұрмыстық техниканы басқаруға арналған қашықтан басқару пультімен жабдықталды. Соңғысы қазірге дейін жетіп, Xiaomi смартфондарында сақталған.
Дербес құрылғыларға ұмтылыс
Екі онжылдық бойы смарт сағаттар Seiko мен Casio белгілеген бағыт бойынша дамыды. Алайда оңтүстіккореялық Samsung компаниясы жағдайды өз пайдасына өзгертіп, телефон қызметі бар сағаттар ұсынды. Бұл толықтай дербес құрылғы жасауға кезекті талпыныс болды, алайда Samsung сағатты телефонмен тілдестірудің маңызын жақсы түсінді. 1999 жылы Samsung таныстырған SPH-WP10 үлгісін телефон әрі смартсағат деуге болады. Компания осындай бірнеше құрылғы шығарды, бірақ олар айтарлықтай танымал болмады.
Осы кезеңде IBM компаниясы Linux Watch сағатын ұсынды. Ол Linux операциялық жүйесінде жұмыс істеп, компьютер және телефонмен тілдесе алды. Аталмыш құрылғы электронды поштаны тексеруге, ауа райы жайлы ақпарат алуға және пейджер қызметін пайдалануға мүмкіндік берді. Сондай-ақ Microsoft компаниясы SPOT (Smart Personal Objects Technology) жобасын ұсынды. Бұл идея сағаттар арқылы тұрмыстық техниканы басқаруды көздеді. Алайда ақылды сағаттар техникамен байланысуы үшін ескі технология – радиожиіліктер пайдаланылды. Сол үшін жоба сәтсіздікке ұшырап, тез арада жабылды. Дегенмен Microsoft SPOT идеясы қазіргі смартфондарда жүзеге асты. 2003 жылы Garmin Forerunner спорт сағаты шықты, ол қадам мен калорий шығынын есептей алды. Қазіргі смарт сағаттар мен фитнес-трекерлер үшін бұл қызметтер стандартқа айналды.
Смартфонның серіктесі
2010 жылдардың басында барлық смартфон өндірушілері смарт сағаттар дербес құрылғы емес, смартфонның серіктесі болуы керегін айқын түсінді. Онжылдықтың басында ақылды сағаттармен алғаш тәжірибе жасаған жапондық компаниялар болғанымен, смарт құрылғыны Samsung танымал қылды. 2013 жылы Samsung Galaxy Gear нарыққа шықты, оның алғашқы нұсқасы Android-та, кейін Tizen операциялық жүйесінде жұмыс істеді. Айта кетейік, Samsung-тің осы жетістігі Apple-ді смарт сағаттар нарығына кіруге ынталандырды, 2015 жылы алғашқы Apple Watch сатылымға шықты. Фитнес-трекерлер қолжетімді балама ретінде қатар дамыды. Бүгінде нарықта Apple, Samsung, Garmin және Huawei-дің өнімдері басым.
Асыл ТҰМАР