Шабанбай би – үздік туристік ауыл

Тұмса табиғатымен турис­тер­ді тамсандырған Шабанбай би ауы­лының бұл атаққа әбден лайық екені сөзсіз. Бұл ауыл Қы­зы­ларай тауларының баурайында жатыр. Ауыл халықаралық дең­гей­де танылып, Green Destination жо­басы аясында әлемдегі ең үздік ту­ристік бағыттардың бірі ретінде ба­ғаланған. Басты табиғи көрікті же­рі – Қызылорай оазисі. Ауылға жа­қын жерде Орталық Қазақ­стан­ның ең биік нүктесі Ақсораң шыңы көк тіреп тұр. Шыңның биік­тігі – 1 565 метр. Ауылдың бір ше­тінен орманды алқап басталса, екін­ші жағында кең жазиралы да­ла керіліп жатыр. Сонымен қа­тар орман мен далада өсімдіктер мен жануарлардың алуан түрі бар. 

Ауыл маңында тарихи орын­дар да жеткілікті. Өткен ғасырда ауыл­ға жақын жерден қола дәуі­рі­не жататын Беғазы-Дәндібай мә­дениетінің ескерткіштері мен тұ­рағы анықталған. Сондай-ақ жа­қын маңдағы таулардан ғалым­дар тас дәуіріне жататын жазба­лар­ды және балбал тастарды, яғ­ни адамның бет әлпеті қашал­ған ежелгі тас бағаналарды тап­қан. Ауылдың іргесімен Тоқы­рауын өзені ағады. Кезінде Жібек жо­лының бір тармағы осы өңір­мен өткені белгілі. Сонда керуен­дер осы өзен бойына аялдап, күш жинаған.

Ауылда 2008 жылдан бастап экологиялық туризм қолға алын­ды. Алғашқылардың бірі болып «Ава­лон» туристік клубының пре­зиденті Виталий Шуптар бас­таған туристер осы жерге келіп, эко­туризмнің негізін қалады. Се­ріктерімен бірге велосипедпен кел­ген ол ауылдың ерекше таби­ғатына тәнті болып, оның атағы­ның тарауына ықпал етті.

2009 жылдан бастап ауыл хал­қы қонақтарды қабылдау бойын­ша жұмыстарды бастап кетті. Ар­найы үйлер тұрғызып, қонақ­жай мәртебесіне ие болды. Ал 2014 жылы ауылда алғашқы «Сұ­лу­тас» қонақүйі салынды. Қазір бұл қонақүйге айына 30-ға дейін ту­рист тоқтайды. Жергілікті тұр­ғын­дарды туризмге баулу мақ­са­тында жиі-жиі оқыту шаралары ұйым­дастырылып тұрады. Мә­се­лен, Еуроодақтың қолдауымен ауыл азаматтары оқудан өтті. Сон­дай-ақ қоғамдық ұйым­дар­дың Қызыларай қаумалының ау­мағы абаттандырылды. Бұдан бө­лек, туристерге арналған карта мен жол көрсеткіш шығарылып, ба­ғыттар әзірленді.

Осылайша, Шабанбай би ауы­лы жыл сайын БҰҰ Дүние­жүзі­лік туристік ұйымы өткізетін UN Tourism Best Tourism Village ха­лықаралық байқауына қаты­са­ды. Яғни, ауыл жыл сайын өтетін бай­қауда Қазақстан намысын қор­ғайды.

Жалпы, Қарағанды облысын­да көрікті мекендер жеткілікті. Бұлардың қатарында Қарқаралы өңі­рін, Балқаш көлін ерекше атап өтуге болады. Ұлттық статистика агент­тігінің мәліметіне сүйенсек, кейін­гі бес жылда туристер саны бір­неше есе артқан. Егер 2020 жы­лы бұл аймақта 39 554 адам де­малса, 2024 жылы 100 мыңнан ас­там адам тіркелген. Бұл жерде аза­маттарымыз ешкімнің көме­гі­не жүгінбей, өз еркімен дема­ла­ты­нын ескере кеткен жөн.

Қазір осы мекендерді турис­тер­ге таныту жұмыстары қарқын­ды жүріп жатыр. Мәселен, сол жо­балардың бірі – туристерге мә­лімет беретін ақпараттық ор­та­лық. VISIT QARAGANDA ор­та­лығы кәсіпкерлік басқармасы жа­нынан құрылды. Мұнда өңір­дің табиғи, мәдени және тарихи кө­рікті жерлері, сондай-ақ жер­гі­лікті операторлар ұсынатын ту­­­­­­ристік бағыттар мен қызметтер тура­лы мәліметтер алуға болады. Де­малушыларға қайда тұру, не көру, қайда бару керегі туралы ай­тып береді.

Орталықта облыстағы сая­хат­қа таптырмас жерлерді көрсету, жаңа бағыттарды таныстыру үшін ту­ристік орындардың жол көр­сет­­кіші, карта-сызбаларын әзір­леу жоспарланған. Мекеме жұ­мы­сы  туристер үшін ғана емес, жер­гілікті тұрғындар үшін де қы­­­­­­зықты болатыны сөзсіз. Ту­ризм са­ласында жұмыс істей­тін­дер­ге таптырмас көмекшіге ай­нал­мақ. Себебі туристік ақпа­рат­тық ор­та­лық туристерге қолайлы жағ­дай­лар жасауға, сервисті жақсартуға, кешенді туристік өнімдерді, жаңа туристік аумақтарды дамыту бағ­дарламалары мен тұжырым­дама­ларын жасауға жәрдемдеседі.

Әдебиет БЕЛГІБАЙҰЛЫ,

Қарағанды облысы