Ұлтты ұйыстырған құрылтай

Ұлыстың ұлы күні қар­саңындағы дәстүрлі жиын бұл жолы Бура­байдың баурайында ұйымдастырылды. 

Ерлан ҚОШАНОВ,

Парламент Мәжілісінің Төрағасы:

Естеріңізде болса, осыдан тура үш жыл бұ­рын Мемлекет басшысы халыққа тарихи Жол­дауын жариялап, елімізде түбегейлі жаң­ғыру, ауқымды реформалар басталған бо­латын. Бұл елдің еңсесін, халықтың ру­хын көтерген ерекше Жолдау болғаны есі­міз­де. Бұл жолғы сөзін Президент осы ке­зең­де ат­қарылған іргелі істерді қоры­т­ын­дылаудан бас­тады. Мемлекет басшысы елдің бола­ша­ғына қатысты сүбелі ойларын ортаға салып, ме­м­лекетіміз үшін ең өзекті, ең түйткілді мә­селелер бойынша көзқарасын білдірді. 

Қазір қоғамда қызу талқыланып жатқан ең маңызды мәселенің бірі – салық ре­фор­масы. Бұл тақырыптың төңірегінде әртүрлі пі­кір айтылып жүр. Әсіресе, қосымша құн са­лығына қатысты сан алуан көзқарас бар еке­ні жасырын емес. 

Үкімет салық реформасына қатысты бір­аз ұсыныс берді. Қазір Мәжілісте жаңа Са­лық кодексінің жобасы қаралуда. Соның ая­сында 200-ге жуық адамнан құралған жұ­мыс тобы үлкен шаруа атқарып жатыр деп айта аламын. Оның құрамында кәсіп­кер­лер, сарапшылар мен қаржыгерлер, мүд­делі мемлекеттік органдардың өкілдері мен ең білікті депутаттарымыз бар. 

Басты міндет – қолға алынып жатқан бас­тамалардың мән-маңызын халыққа дұ­рыс жеткізу, түсіндіру. Президент кұрыл­тай­да мұны дөп басып айтты. Салық кодек­сін қарау кезінде осыған ерекше мән бе­рі­леді.

Біз бизнестің бөлшектелуіне, салықтан жал­­таруына жол бермеуге тиіспіз. Ол үшін әділ, ашық әрі тиімді салық жүйесін қа­лып­тастырамыз. Мемлекет басшысының бү­гін­гі берілген тапсырмаларына сәйкес, Үкі­мет­пен бірлесіп, осы бағыттағы жұмысты барынша күшейтетін боламыз.

Қасым-Жомарт Тоқаев бірыңғай уақыт бел­деуі мәселесіне де жеке тоқталды. Үкі­мет пен Парламент бұл түйткілмен был­тыр­дан бері айналысып келеді. Мәселенің мән-жайын жетік зерделеу үшін арнайы мо­ниторинг жүргізілді. Үш ай бойы Үкімет ай­мақтардағы ахуалды, уақыт белдеуінің әсе­рін мұқият зерттеді.  Оның қоры­тын­ды­сын осы аптада Мәжілістегі «AMANAT» фракциясының отырысында таныстырды. 

Мамандар бұл жайтқа өте жауап­кер­ші­лік­пен қарады деп айта аламыз. Олар бірың­ғай уақыт белдеуінің пайдасы мен тиім­ді тұс­тары туралы дәйекті тұжырымдар кел­тір­ді. Әр өңірдегі жағдай жеке-жеке сара­лан­ды. Барлық фактор ескерілді. Бүгін Мем­лекет басшысы бірыңғай уақыт бел­деуін енгізудің маңыздылығын айтып, ма­ман­дардың уәжін қолдады. Осылайша, бұл мәселенің нүктесі қойылып отыр.

Жалпы, Ұлттық құрылтайда қоғамдағы ең өзекті мәселелер көтерілді. Әдепке, діни ахуалға, интернет алаяқтыққа, жалған пси­хологтер мен коучтарға қатысты да түрлі пі­кір айтылды. Президент осы салалардағы заң­наманы жетілдіру мәселесіне мән берді. 

Сонымен қатар Мемлекет басшысы ұлт­тық идеологияның пәрменді құралы са­на­латын отандық кинемотографияның ке­лешегіне арнайы тоқталды. Жасыратыны жоқ, қазір киноның сапасы мен мазмұнына қатысты сыни пікір аз емес. Әрине, олар­дың денін жеке компаниялар түсіріп жатыр. Былтырдың өзінде 94 картина жарыққа шық­қан екен. Президент олардың сапасына жауапкершілікпен қарауға шақырды. Жап­пай көрсетілімге шығармас бұрын, алдын ала сүзгіден өткізіп, әр туындының маз­мұны мен тәрбиелік мәнін таразылауды тап­сырды. Оған қоса, отандық анимацияны дамытуға да ерекше мән берді. Өскелең ұр­пақты ұлттық нақышта тәрбиелеу үшін біз осыған ден қоюға тиіспіз. 

Тағы бір маңызды мәселе – әйелдер ко­лониясындағы ахуал. Бас бостандығынан айырылған жандардың тағдыры назардан тыс қалмауы керек. Біз әрдайым адам­гер­ші­лік құндылықтарды, заң мен тәртіп қағи­дат­тарын басшылыққа алуымыз қажет. Әсі­ресе, осындай жағдайға тап болған кә­мелетке толмаған баласы бар әйелдер заң­мен қорғалуға тиіс. Мемлекет басшысы осы­ны алға тартып, мәселені байыпты зерт­теуді тапсырды. Бұл бағытта құқық қор­ғау органдары мен депутаттар бірлесіп жұ­мыс істейтін боламыз. 

Құрылтайда әлеуметтік, мәдени-гу­ма­ни­тарлық мәселелермен бірге ел эко­но­ми­касына қатысты да кесек-кесек ойлар ор­та­­ға салынды. Қазір әлемдік ахуал күрделі. Жаһан­дық экономиканың өзі біраз қиын­дықты бастан кешіп отыр. Оның салқыны біз­ге де сезілуде. Осы жағдайда отандық эко­­­номиканы дамыту, өңірлерді өркендету – не­гізгі міндеттің бірі. Президент биыл эко­но­ми­каның нақты секторына жұмсалатын қар­жы көлемі екі есеге жуық артып, 8 трил­лион теңгеге дейін жететінін айтты. 

Мемлекет басшысы әрдайым аймақ­тар­ды дамытуға ерекше мән беріп келеді. Қуат­ты өңірлер – қуатты елге айналудың кепілі. Әсіресе, шекара маңындағы аудандар мен ауылдардың қаңырап бос қалмауы маңыз­ды. Керісінше, өсіп-өркендеуі қажет. Мұны мемлекеттік саясаттың басым бір бағыты дер едім. 

Бұл орайда «AMANAT» партиясы ше­кара маңындағы аудандарды дамытуға қа­тыс­ты жаңа заң қабылдауды ұсынған бо­ла­тын. Президент осы бастаманы қолдап, мә­се­лені Үкімет пен депутаттарға бірлесіп мұ­қият қарастыруды тапсырды.

Сонымен қатар Қазақстанда эконо­ми­каның жаңа салаларын дамытуға ерекше көңіл бөлінуде. Мемлекет басшысының бас­тамасымен, әсіресе IT саласы, жасанды ин­теллект, цифрландыру бағытында ке­шен­­ді жұмыс қолға алынуда. Бұл – бола­шақ­тың технологиясы, келешектің эко­но­микасы. Сондықтан қайткенде де заман кө­шінен қалмауымыз керек. 

Президент айтқандай, Қазақстанның ке­мінде төрт салада орасан зор мүмкін­дік­тері бар. Ол – цифрландыру ісі мен жасанды ин­теллект, көлік тасымалы, энергетика, аг­роөнеркәсіп кешені және адам капиталы.

Қазір Мәжіліс қабырғасында жасанды ин­теллект туралы заң жобасы қаралып жа­тыр. Алдағы уақытта жаңа Цифрлық кодекс ке­ліп түседі. Осы заң жобаларымен жұмыс барысында біз Президенттің алға қойған барлық тапсырмасын басшылыққа аламыз. 

Экономиканың қарыштап алға басуы ғы­лымға тікелей байланысты. Мемлекет бас­шысы отандық ғылымды дамыту туралы үне­мі айтып жүр. Тіпті, Ұлттық ғылым ака­де­миясының мемлекеттік мәртебесін қай­тарды. Былтыр біз Ғылым мен тех­но­ло­гия­лық саясат туралы заң қабылдадық. Көп шаруа атқарылуда. Бірақ әлі де жұмысты ши­ратамыз. Ол туралы Президент тағы да айтты. 

Келесі мәселе – ерекше қажеттілігі бар ба­лаларды қолдау. Өкінішке қарай, елімізде мұн­дай балалардың саны азаятын емес. Мем­лекет басшысы әрбір облыс орталы­ғын­да ерекше қажеттілігі бар, соның ішінде ау­тизмге шалдыққан балаларды оңалту ж­әне дамыту орталықтарын құруды тап­сырды. Ал Парламент өз тарапынан жыл­дың соңына дейін осындай балаларға жан-жақты қолдау көрсету ісін реттейтін жаңа заң әзірлейді. 

Бұдан бөлек, құрылтайда ономастика са­ласын, мемлекеттік және мекемелік марапаттар жүйесін жетілдіру, жасампаздық құндылықтарын дәріптеу, әлеуметтік кеселдерді жою, азаматтық қоғамды дамыту мәселелері көтерілді. 

Жалпы, биылғы құрылтай мазмұнды өтті. Барлық мәселе жан-жақты қамтылды. Ең бастысы – елдің бірлігі, мемлекеттің тұ­рақ­тылығы, экономиканың дамуы, ха­лық­тың әл-ауқатының артуы. Бүгін осы сұ­рақ­тарға Мемлекет басшысы нақты жауап бер­ді.

Былтырғы Атырауда өткен құрылтайдың қорытындысы бойынша Парламент 9 заң қабылдаған еді. Олардың қай-қайсысы да өзекті, елге қажетті, маңызды заңдар. Бұл қар­қынды біз биыл да жалғастырамыз.

Ойымды Мемлекет басшысының мына бір сөзімен аяқтағым келіп отыр: «Біздің ұл­тымыздың арман-мұраты Әділетті, Қауіп­сіз, Таза, Қуатты Қазақстанды құру идея­сы­нан бастау алады». Ендеше осы жол­да бәрі­міз Президентіміздің жанынан табы­лып, ұлт мүддесіне аянбай қызмет ете бе­рейік!