Аталмыш жарысқа әлемдік жұлдыздар мен Олимпиада жүлдегерлері қатысатыны анық. Былтырғы жылды еске алсақ, құрамамыз сәтсіз өнер көрсеткен еді. Биыл соның есесін қайтару керек. Ал Қазақстан құрамасының атынан кімдер бақ сынайды? Ұлттық құраманың қазіргі дайындығы қалай өтіп жатыр? Осы сияқты сұрақтардың жауабын талдап көрейік.
Нақты болжау қиын
Дзюдодан 2025 жылғы Азия чемпионаты 25-27 сәуір аралығында Тайландтың Бангкок қаласында өтеді деп жоспарланған. Құрлықтық додада 30 мемлекеттен 295 спортшы жүлде үшін күресетін болады. Ұлттық құрама Тайланд астанасына негізгі көшбасшыларсыз аттанды. Алдағы Азия чемпионатында Елдос Сметов, Әбиба Әбужақынова, Камила Берліқаш, Абылайхан Жұбаназар, Жанарыс Рахметқали, Мағжан Шамшадин және Ғұсман Қырғызбаев татамиге шықпайды. Бапкерлер штабы бұл жолы жас спортшыларға және жұлдызы әлі жанбаған дзюдошыларға өздерін көрсетуге мүмкіндік беріп отыр.
Сондықтан медальға болжам жасау қиын. Тек ұлттық құраманың негізгі тобынан Бангкокта өнер көрсететін кейбір дзюдошылар ғана жүлдеге үміткер саналады. Олар: Ерасыл Қажыбаев, Ғалия Тынбаева, Эсмигүл Куюлова, Назгүл Маратова, Бақыт Құсақбаева және Шерзод Давлатов.
«Нақты болжам айту қиын. Себебі дзюдо – бұл тек физикалық дайындықты ғана емес, сонымен қатар мықты психологиялық тұрақтылықты, тактикалық сауаттылықты талап ететін өте күрделі спорт түрі. Мұнда кімнің жеңетіні тек бір ғана сәттік шешімге немесе кішігірім қателікке байланысты өзгеруі мүмкін. Сондықтан нақты нәтиже жайлы айту ерте.
Дегенмен спортшыларымызға деген сеніміміз жоғары. Команда барын салып дайындалып жатыр. Жоспарымыз бойынша, Азия чемпионатында кем дегенде бір алтын медаль жеңіп аламыз деген үміт бар. Сонымен қатар жүлделі орындардан да көрінеді деп сенемін», – деп атап өтті құрама жаттықтырушы-кеңесшісі Роберт Мшвидобадзе.
2025 жылдың бастапқы бөлігін ескерсек, ұлттық құраманың нәтижелері көңіл қоншытпайды. Қазақстандық балуандар Баку (Әзербайжан) және Ташкентте (Өзбекстан) өткен Grand Slam турниріне, сондай-ақ Аустрияда өткен Гран-приге қатысқан болатын.
Отандастарымыз бұл турнирлерде айтарлықтай жетістікке жете алмады. Бакуде Ерасыл Қажыбаев (100 келіден жоғары) үшінші орын алып, жалғыз медальды ұлттық құрама қоржынына салды. Ташкенттегі «Үлкен дулыға» турнирінде Абылайхан Жұбаназар (81 келіден жоғары) қола медаль жеңіп алды. Дей тұрғанмен, барлығы нашар деп айтуға келмес. Себебі Аустриядағы Гран-при кезеңінде Әбиба Әбужақынова көзге түскен еді. Ол 48 келіге дейін салмақта алтын жүлдегер атанған болатын.
Алда өтетін Азия чемпионатына Қазақстан сапынан 17 балуан тізімге тіркелген. Олардың ішінде ерлерден Нұраділ Әлжан (60 келі), Шерзод Давлатов (60 келі), Ержан Еренқайыпов (66 келі), Есет Қуанов (73 келі), Мади Амангелді (81 келі), Азат Күмісбай (81 келі), Ермахан Ануарбеков (90 келі), Максим Мейірлан (90 келі), Ерасыл Қажыбаев (+100 келі) өнер көрсетсе, әйелдердің тізімінде Ғалия Тынбаева (48 келі), Диана Буркеева (48 келі), Толғанай Әбеуова (52 келі), Бақыт Құсқабаева (57 келі), Эсмигүл Куюлова (63 келі), Кристина Сотникова (70 келі), Назгүл Маратова (+78 келі), Ақерке Рамазанова (+78 келі) бар. Қосалқы құрамда Талғат Орынбасар (-60 келі), Ердәулет Бозша (66 келі), Бақытжан Әбдурахманов (73 келі), Марат Байқамұровтың (100 келі) есімдері тіркелген.
Ғұсман оралды
Сондай-ақ Роберт Мшвидобадзе Олимпиада ойындарынан кейін командада өзгерістердің болғанын атап өтті. Маманның айтуынша, құрамаға жас буын келген. Олардың көздерінен жалындаған отты, сонымен қатар жеңіске жетуге деген құлшыныстарын байқағанын алға тартты.
Сонымен қатар ұлттық құрамаға 2024 жылғы Париж Олимпиадасының қола жүлдегері Ғұсман Қырғызбаевтың оралуы – басты жаңалықтың бірі. Балуан жазғы Олимпиада ойындарынан кейін үзіліс жасаған болатын. Қазір негізгі құраммен оқу-жаттығу жиынында дайындалуда. Алайда алдағы Азия чемпионатына қатыспайтыны белгілі болды. Осы орайда Роберт Мшвидобадзе Ғұсманның қазіргі бабы туралы өз пікірін білдірді. Кеңесшінің айтуынша, Ғұсманның қазіргі дайындығы жоғары деңгейде.
«Ғұсман соңғы төрт айдан бері ұлттық құрамамен бірге татамиде тұрақты түрде жаттығып келеді. Ол – өз ісінің нағыз шебері, кәсіби спортшы. Дайындық барысында өзін өте жоғары деңгейде көрсетіп жүр. Шынымды айтсам, Олимпиада ойындарында қола медаль жеңіп алғаннан кейін, оның бойында әлі де жеңіске деген құштарлық сақталады деп ойламап едім. Бірақ ол жеңіске жету үшін бар жігерін салуға дайын екенін дәлелдеп жүр», – жаттықтырушы-кеңесші.
Азулы қарсыластар
Қазақстан құрамасының басты қарсыластары жайлы айтсақ. Негізінен, Тайландта өтетін Азия чемпионатында жастарға жол берілмек. Бірқатар команда жарыс тізіміне жас спортшыларды қосқан. Алайда бұл қатарға Жапония және Оңтүстік Корея мемлекеттерін қоса алмаймыз.
Жапония құрамасынан Юхэи Ойно 81 келіге дейінгі салмақта басты фавориттердің бірі саналады. Сондай-ақ 100 келіден жоғары салмақ дәрежесінде Юта Накамура үздік екенін дәлелдеуге тырысады. Ал оған басты қарсылас ретінде Ерасыл Қажыбаев күреседі.
Оңтүстік Корея құрамасының сапында бірнеше Олимпиада жүлдегері бар. Атап айтқанда, Ли Ен Хван 2024 жылғы Олимпиада ойындарының қола жүлдегері, Ким Мин Чон 2024 жылғы Олимпиаданың 100 келіден жоғары салмақтағы күміс жүлдегері. Бұл жағдайды ескерсек, аталмыш салмақтағы бақталас қызыққа толы болғалы тұр. Сондай-ақ 2024 жылғы Олимпиаданың қола жүлдегері тәжікстандық Темур Рахимовта 100 келіден жоғары салмақ дәрежесінде үздік екенін дәлелдемек. Оған қоса, Жапония спортшысы Комэи Кавабата 90 келіге дейінгі салмақта медаль үшін бақ сынайды.
Қорытындылай келе, Бангкокте өтетін құрлықтық чемпионат дзюдо жанкүйерлері үшін қызықты өтпек. Әрине, медальға қол жеткізу оңай болмасы анық. Дегенмен Қазақстан құрамасынан жүлде мен әсерлі белдесулерді күтуге болады. Себебі балуандар тек медаль ғана емес, рейтингтегі ұпай үшін күреседі.
Әсет ҚАЛИ