Жалпы, бұл жолғы жиын бұрынғысына қарағанда өзгеше өрнекте өрбіді деп айтуға толық негіз бар. Көкше төрінде өткен келелі кеңесте Президент Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев білім саласындағы тәрбие, білім беру мен ұлттық құндылықтарға негізделген «Біртұтас тәрбие» бағдарламасының мән-маңызына баса тоқталып өткені мәлім. Соның ішінде кәсіптік және техникалық білім беру саласын жаңғырту қажеттігін ерекше атап өтті. Мұның бастамасы ретінде биылғы жыл «Жұмысшы мамандықтар жылы» болып жарияланғанын мәлімдеді. Бұл тұрғыда Сыр өңірінің білім саласындағы серпіліс қандай?
Кейінгі жылдары аймақтың білім саласында көпті алаңдатарлық мәселелер бой көрсетіп қалып жүр. Жетістіктер де жоқ емес. Дейтұрғанмен, әлі де атқарылуы тиісті жоспарлы жұмыстардың ауқымдылығы көз қуантады.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев «Әділетті Қазақстан: заң мен тәртіп, экономикалық өсім, қоғамдық оптимизм» атты Жолдауында «Еліміздің кадрлық әлеуетін біртіндеп арттыру өте маңызды» екендігіне тоқталған еді. Соның негізінде Сыр аймағында кәсіптік білім беру саласын дамытуға үлкен мүмкіндік беріліп отырғанына мамандар сенімі зор.
Қызылорда облыстық Білім басқармасының мәліметіне сәйкес, бүгінде өңірде 28 колледж жұмыс жасайды. Оны ішінде 19 колледжде 45 мамандық 49 біліктілік бойынша жұмысшы кадрлар даярлауды жүзеге асырып келеді. Соның аясында аймақта оқып жатқан 20 341 студенттің 4 890-і жұмысшы мамандығы бойынша білім алып жүр.
«Нақты кезеңде «Жұмысшы мамандықтар жылын» өткізу бойынша облыстық іс-шаралар жоспары бекітіліп, аймақтағы кәсіптік білім беру саласын трансформациялаудың жол картасы қабылданды. Биыл техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында даярланатын мамандықтарға профилизациялау жұмыстары жүргізіліп, бірнеше оқу орындарында қатар даярланатын мамандықтар мен біліктіліктер бойынша мемлекеттік лицензиялар кері қайтаралатын болады. Осы орайда мәлімет ретінде айтар болсам, өткен 2023-2024 оқу жылында 9 колледждің 38 мамандығы бойынша 52 біліктілік лицензия қосымшалары қайтарылды. Мұндай жұмыстар биылғы оқу жылында да өз жемісін береді деген сенімдемін», – дейді бұл жайында Қызылорда облыстық Білім басқармасының басшысы Асқарбек Есжанов.
Қазір Сыр өрендері Қызылорда қаласы мен аудандардағы колледждерде білімін шыңдауда. Атап айтқанда, «тігін өндірісі және киімдерді үлгілеу», «тігінші», «техник-технолог» біліктілігі, «Ғимараттар мен құрылыстарды салу және пайдалану», «Шаштараз ісі», «Тігін ісі», «Автокөліктерді жөндеу және қызмет көрсету» сынды көптеген мамандықтар бойынша оқып жүр.
Басқарма басшысы биыл облыстағы 8 колледждің мамандық даярлау бағытына сәйкес келмейтін 21 мамандықтың 31 біліктілігі нақтыланып, лицензия қосымшалары кері қайтарылатынын тілге тиек етті. Сонымен бірге колледждегі білім сапасына байланысты оқу орындарының рейтингі қалыптастырылып, жыл сайын бағалау жұмыстарын жүргізетінін жеткізді. Бұл бірінші кезекте оқу орындарының бәсекеге қабілетті кадрлар даярлаудағы әлеуетін айқындайтынын айтып отыр.
«Бүгінде колледждердің рейтингісін анықтауға байланысты Оқу-ағарту министрлігі тарапынан арнайы әдістемелік нұсқаулық жобасы әзірленіп жатыр. Сонымен қатар алдағы оқу жылы оқу орындарының халықаралық салалық білім беру стандарттары бойынша бітірушілерді сертификаттау, жұмысқа орналастыру көрсеткішін арттыру шаралары жүргізіледі. Оның негізгі мақсаты – колледждерге енгізілген дуальды оқыту жүйесі арқылы бітірушілерді кәсіпорындар мен мекемелерге тұрақты жұмысқа орналастыру болып табылады. Негізінен, бітірушілердің жұмысқа орналасу көрсеткіші мемлекеттік зейнетақы төлеу орталығының ақпараты негізінде анықталып келеді», – дейді өз сөзінде басқарма басшысы.
Биылдан бастап бітіруші курстардың кәсіпорындар базасындағы оқу-өндірістік іс-тәжірибеден өтуі туралы ақпаратты «Еңбек KZ» электронды порталына енгізу көзделіп отыр. Бұл түлектердің практикадан өтуімен қатар тұрақты жұмысқа орналасуына өз ықпалын тигізеді деген жоспар бар. Сонымен қатар 2025 жылы колледждерді үздік бітіруші 200 түлекке тұрақты жұмысқа орналасуы үшін арнайы жолдама берілу де қарастырылған.
Мемлекеттік тапсырыс бойынша студенттердің оқуға қабылдау санын арттыру, шетелдік оқу орындары, ірі кәсіпорындармен екіжақты әріптестік байланыс орнату, жаңа технологияларды пайдалана отырып кадрлар даярлау, шәкіртақыны 50 пайызға арттыру, кәсіптік білім беру саласындағы көрсетілетін 8 мемлекеттік қызметті элек-тронды форматқа ауыстыру сынды толымды тірліктер атқарылып жатқанын мәлімдеді.
Елімізде жаңа мамандықтар ашу үшін колледждердің материалдық-техникалық базаларын қайта жабдықтау, күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу қажеттігі туындап тұрғаны жасырын емес. Соған орай басқарма тарапынан алдағы міндеттерді сұрадық.
Бұл ретте өңірдің Білім басқармасына қарасты 15 мемлекеттік колледждің төртеуіне күрделі жөндеу, 1 колледжге қосымша құрылыс жұмыстарын жүргізу қажеттілігі туындап тұрғанын жеткізді.
«Бүгінде күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілетін колледждер бойынша жоба сметалық құжаттарын әзірлеуге қажетті 36,4 млн теңге қаржыға облыстық бюджеттік комиссияға өтінім берілді. Сонымен бірге «Жас маман» жобасы аясында 2020-2021 жылдары 9 колледждің материалдық-техникалық базалары республикалық бюджеттен бөлінген 2,7 млрд теңгеге заманауи құрал-жабдықтармен қамтамасыз етілді. Осы жобаның жалғасы ретінде алдағы уақытта қалған 4 колледждің оқу-өндірістік шеберханаларын жергілікті бюджет есебінен жабдықтау жоспарлануда. Сонымен қатар мемлекеттік колледждерді ірі кәсіпкерлерге сенімгерлік басқаруға беру жұмыстары қолға алынуда», – деп түсіндірді басқарма басшысы.
Жалпы, Сыр өңірінде «Жұмысшы мамандықтар жылында» техникалық және кәсіптік білім беру саласы бойынша бірқатар ауқымды шараларды жүзеге асыру көзделіп отыр. Бұл жұмыстардың әрбірі кәсіптік білімнің көкжиегін кеңейтіп, кемел келешегіміздің кепілі болатынына зор сеніммен қарайды.
Ербақыт ЖАЛҒАСБАЙ,
Қызылорда облысы