«Мен де сен сияқты қорыққанмын»: Әлімхан Ермековтің шәкірті ұстазы жайлы айтты

Зиялы қауымның тағдыры ел тағдырынан әсте тыс қалған емес. Саяси қуғын-сүргіннің аяусыз құрбандары болған ұлт зиялыларының тұлғасы әрқашан биік тұрары сөзсіз. Озық ойлы қазақ зиялылары сауаттылықтан басқа саяси көзқарас қалыптастыруға, отаршыл үкіметтің шешімдеріне қарсы тұруға мәжбүр болды. Солардың бірі – мемлекет және қоғам қайраткері, қазақтан шыққан тұңғыш математика профессоры Әлімхан Ермеков еді. Алаш арысы ұстаздық еткен жолда талай шәкірт тәлім-тәрбиесін көрді.

Оның бірі ғалым Савет Сағынтайұлы  Aiqyn газетінің тілшісіне берген сұхбатында  өз естелігін айтты берді.

Әлімхан Ермековтің есімін алғаш рет студент кезімде естідім. Жалпы, өзім математика тарихына қызығатынмын, қазақтың көрнек­ті математиктері туралы көп оқи­тын­мын. Сол кезде оның есімі жиі кез­десетін. Университет бітірген­нен кейін жас мамандарды түрлі орынға жұмысқа жіберетін. Бір күні деканымыз Тұрлыбек Кел­тенов кабинетіне шақырды. Бар­сам, жанында бір кісі бар екен.

Сә­лем бергеннен кейін: «Міне, мына кісі – қазақ халқының тұң­ғыш математигі, бірнеше кітаптың авторы Әлімхан Ермеков», – деп таныстырды. Сөйтсем, мені ұстаз­бен таныстыру үшін шақырыпты. Сосын: «Сағынтаев, сен техника­лық университетке мұғалім болып барасың», – деді. Деканымыз өте тік мінезді, сөзін қысқа, бұйрық райда айтатын адам еді. Мен сасып қалдым. Жасым небәрі 22-де, пси­хо­ло­гиялық жағынан да дайын емес едім. «Бара алмаймын», – де­дім. Себебі ол жақтағы талаптың жоғары екенін, білімді студенттер­дің көп екенін еститінбіз. Содан болар, бойымда қорқыныш болды. Сол кезде жанында отырған Ер­меков: «Савет, қорықпа. Қазір сырт­қа шығып сөйлесеміз», – деді. 

Осылай мен Әлімхан Ермеков­пен алғаш рет таныстым. Сыртқа шыққан соң, ол кісі мені үйіне ал­ып кетті. Ленин көшесімен жүр­іп бара жатып, маған жылы сөздер айтты. «Мен де алғаш Ташкенттегі Жоғары педагогикалық институт­қа мұғалім болып барған кезде дәл сен сияқты қорыққанмын. Уайым­дама. Сен кездейсоқ таңдалып тұр­ған жоқ­сың – факультеттің деканы мен мем­ле­кеттік емтихан комиссиясы­ның төрағаларының ұсынысы», – деді.

Сосын үйіне бар­ып, шай іш­тік. Кейін өзі жетек­теп жүріп, политех­ни­калық инс­ти­тутқа ертіп барды. Кафедрадағы жауапты адамдармен таныстырып, жұмысқа орналас­тырып кетті. Сол кездесу­ден кейін ол кісіні көп көре алма­дым. Сол кез­де ойлап қара­сам, Ер­меков аға­мыздың жасы 71-де екен.

Сұхбатты  мына сілтемеден толық оқи аласыз.