Өзі – теміржол саласының ардагері. Алғашқы сапарын 2017 жылы бастаған велошабандоз ата бұл дәстүрінен биыл да айнымаған. Кейіпкеріміздің айтуынша, биылғы велосаяхаты Абай Құнанбайұлының 180 жылдығына және Қазақстан халқы Ассамблеясының 30 жылдығына арналады.
Зейнет жасындағы ақсақалдың жалғыз өзі мыңдаған шақырымды артқа тастап келе жатқанын қызық көретіндер де, оған алаңдап қарайтындар да бар. Біз де Жұмабай атаның жағдайын біліп, сапары туралы қызықты есту үшін хабарласқанымызда, қазір Семей қаласында екенін айтты. Ақтөбеден басталған велошеру бір айға жалғасып, ақсақал аялдаған қарт Семей қаласында мәреге жетті.
– Бұл жолғы велошеруім 30 маусымда басталды. Ақтөбеден шыққаннан кейін алдымдағы киелі жерлердің көбіне аялдадым. Ырғыз қаласының негізі қаланғанына да 180 жыл толады. Ырғыз, Торғай сияқты өңірлерден аттап өте алмадым. Өйткені ол жерлер – Ыбырай Алтынсариннің табаны тиген жер. Одан Амангелді ауылы, Арқалыққа аялдап, пойызбен Қостанайға жетіп алдым. Петропавлда, Сергеевка қаласында болдым. Кейін Көкшетау мен Астана халқының қошеметіне бөленіп, олардың қолдауымен Қарағандыға жеттім, – деді Жұмабай ата.
Жезқазған, Ұлытау, Сәтбаев қалаларында болып, Павлодар маңына бағыт алған ақсақал Курчатов арқылы Семейге жеткенін айтты. Осылайша, 3 тамызда Өскеменге Қал-батау арқылы екінші күні жеткен. Мұнда облыстық Ардагерлер кеңесімен жолығып, Жақсылық Үшкемпіров атындағы Семей облыстық спорт басқармасында болғанын марқая айтып берді. Сөйтіп, 8 шілде күні Абай ауданындағы Қарауылға келіп, ұлы ақынның 180 жылдығына арналған мерейтойлардың куәсі болады.
Зейнеткер велошабандоздың серігі – 49 мың теңгеге сатып алған қарапайым велосипеді. Алғашқы сапары Шалқардан Ақтөбеге дейінгі бағытты қамтып, 4-5 күнге созылған екен. Содан бері әр сапары – жастарға үлгі, елге өнеге. Жұмабай ата сапарын жыл сайын кәнігі спортшылар сияқты еліміздегі айтулы шараларға арнап отырады. Мәселен, өткен жылдардағы жетістіктері – Бейбарыс сұлтанның 800 жылдығына, Астана қаласының 25 жылдығына, Шу –Мойынты шойын жолының 70 жылдығына арналған велосапар болса, былтыр Орынбор – Ташкент теміржолының 120 жылдығы мен Хромтау – Алтынсарин теміржолының 20 жылдығы, Әйтеке бидің 380 жылдығы мен Ақтөбе қаласының 155 жылдық мерейтойына арнап сапарға шыққан болатын. Ол Ақтөбе вокзалынан шығып, Хромтау, Әйтеке би, Бершүгір стансаларынан өтіп, Шалқар арқылы Қызылордаға бет алды. Әрі қарай Түркістан, Сарыағаш стансаларымен Өзбекстанға жетті. Одан кейін биыл мамыр айында Ұлы жеңістің 80 жылдығына арналған велошеруін орындады.
Жұмабай Отарғалиев теміржол саласында 40 жылдан аса еңбек етіп, жылдар бойы спорттан қол үзбеген. Зейнетке шыққан соң да белсенділігін жоғалтпай, волейбол ойнап, велосипед мініп, бұрынғы армандарын жүзеге асыра бастаған.
– Қазақстан теміржолында 1936 жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан «Локомотив» деген ұйым бар. Келесі жылы 90 жылдығы болады. Соған орай тағы бірқатар жоба жүзеге асырылмақ. Егер орындалып жатса, оған да шығамын. Жалпы, осындай саяхатшыларымыз көп болса екен деп тілеймін. Өйткені ұлан-ғайыр даламыздың әсем табиғатын осылай танып-білуге мүмкіндік көп. Ел аралап, жер көру – бала күнгі арманым еді. Әсіресе, велосипедпен аралап, әр өңірге аялдап, көркем жерлерді көзбен көргім келді. Саяхатқа шығу үшін көп дайындалған жоқпын. Онсыз да күн сайын велосипедпен жүремін. Ауа райы әрдайым қалыпты бола бермейді, бірақ бұл менің сапарымның қуанышын бұзбайды, керісінше шынықтырады. Әрқашан ардагерлер кеңесінің мүшелерімен байланыста отырамын, – дейді ақсақал.
Қол қусырып, құс жастыққа бас қойып тынығуды құптамайтын ақсақал зейнетке шыққан шақта сергек жүру үшін көне қиялына ерік беріп, велосипед сатып алады. Алғашқы сапары сәтті өткен соң елдің түкпір-түкпірін аралауға біржола бел буады. Содан бері велосипедпен саяхаттауды өмірінің бір бөлшегіне айналдырды.
– Үйде құр отыру менің табиғатыма жат. Бір жерге жол тартып, жаңа әсер алуға, тың нәрселерді тануға құмармын. Спорт – өмірімнің ажырамас бөлігі, ол күш-қуат беріп қана қоймай, ғұмырды да ұзартатынына сенемін. Жастау кезімде волейбол ойнап, теміржолшылар командасымен республикалық додаларда бақ сынадым. Енді, міне саяхатқа қызығып жүрмін. Шын мәнінде, қадірін білгенге бұл да бір керемет спорт қой, – деп сөзін түйді Жұмабай ата.
Айтпақшы, бұл сапар – велошабандоздың Абай Құнанбайұлының 180 жылдық мерейтойына арнаған алғашқы сапары емес. Яғни, Жұмабай ата жыл басында сәуір айында Абай ауылына велошеру ұйымдастырған. Мақсаты – Семей қаласынан ақын туралы құнды естелік болған кітапты Ақтөбе облысының Абай ауылы тұрғындарына табыстап, ақынның рухына тағзым етіп, оның өшпес мұрасын дәріптеу болды. Мәреге жеткен кезде Жұмабай ақсақал сол ауылдағы Абай Құнанбайұлы ескерткішінің жанында оқушылармен кездесіп, кітапты мектеп ұжымына табыстады. Оқушыларға табандылығымен үлгі болған саяхатшы мамандық таңдау жөнінде де кәсіби бағдар берді.
Алдағы уақытта Жұмабай ата Қазақстанның өзге де өңірлерін аралауды көздеп отыр. Айтуынша, әр сапар оған елдің тарихы мен мәдениетін тереңірек тануға мүмкіндік беріп, өз кезегінде жастарға өнеге көрсетуді мақсат етеді.
Сымбат БАУЫРЖАНҚЫЗЫ