Кез келген мемлекеттік бағдарлама бірінші кезекте елде қордаланып қалған мәселелерді реттеуге, халықтың әл-ауқатын жақсартуға қызмет етуі тиіс. Бір өкініштісі, осындай ел мүддесіне негізделген бағдарламаларды жұртқа жете түсіндіруде кемшін қалып жатамыз. Сонымен бірге, адамдардың құқықтық сауаты да керемет болып тұрған жоқ. Мәселен, басты мақсаты халықты қолжетімді баспанамен қамтамасыз ету болып саналатын бағдарламалар бірінен соң бірі жарияланып жатқанымен, солардың ешқайсысы нақты нәтижеге жеткен жоқ. Қазіргі кезде ел құлағын елеңдетіп отырған «7 – 20 – 25» мемлекеттік бағдарламасы бойынша да шығандап алға шыға қойған жоқпыз.
Осыған байланысты Алматы облысы орталығындағы көрікті ғимараттардың бірі – көрме кешенінде «7 – 20 – 25» мемлекеттік бағдарламасының жылжымайтын мүлік жәрмеңкесі ұйымдастырылды. Басты мақсаты – баспаналы болғысы келетіндерге аталған бағдарламаның басқалардан артықшылығы мен халыққа аса қолайлылығын түсіндіріп, жұрттың сенімін арттыру болған шараға өңірдегі екінші деңгейлі банктер, тұрғын үй құрылысын салушы ұйымдар және тағы басқа да тиісті салалардың жауапты тұлғалары мен өкілдері қатысып, жан-жақты мәлімет берді.
Бұл бағдарламаның басқалардан артықшылығы – несие бойынша пайыздық мөлшерлемесінің 7 пайыз екені мен оны өтеу мерзімінің 25 жылды құрайтыны. Әзірге кібіртіктеп тұрған бағдарлама бойынша үйлі болғысы келетіндер қатары алға жылжыған күндермен бірге артып келеді. Дегенмен бастапқыда белгіленген межеге жеткен жоқ. Қазіргі кезде Жетісу жеріндегі Талғар, Қарасай, Іле аудандары мен Талдықорған, Қапшағай қалаларында осы бағдарлама бойынша 16 тұрғын үй кешені салынып жатыр. Неге аталған үш аудан мен екі қала дегенге келер болсақ, дәл бүгінгі күні Алматы қаласы маңындағы аудандар мен Талдықорған және Қапшағай қаласын қоныстанушылар қатары басқаларға қарағанда анағұрлым артық.
Еліміз көлемінде «7 – 20 – 25» бағдарламасын орындауда басқалардан көш ілгері тұрған «Центр кредит банкі» АҚ Талдықорған қалалық филиалының директоры Манат Байғонысованың айтуынша, «Центр кредит банкі» АҚ дәл бүгінге дейін республика бойынша аталған бағдарламамен берілген несиенің 91 пайызын рәсімдепті. Бұған банктің Талдықорған қаласындағы өкілдігі де өзіндік үлесін қосып отырғанға ұқсайды. Қала көлемінде қазірге дейін жалпы сомасы 300 миллион теңге болатын 18 ипотекалық несие беріліпті.
Әріптесінің сөзін жалғастырған «Қазақстан Ұлттық банкі» АҚ Алматы облыстық филиалы директорының орынбасары Алма Сакенова да «7 – 20 – 25» бағдарламасының тиімді тұстарын тарқата түсіндірді.
«Баспана» ипотекалық ұйымының серіктес банктермен жұмыс жөніндегі департаментінің директоры Қанат Әбдраимов берген мәліметке сәйкес, «7 – 20 – 25» мемлекеттік бағдарламасы бойынша ипотекалық несие алуға 13 мың өтінім қабылданып, оның 7 633-і мақұлданса, Алматы облысы аумағында 191 несие рәсімделген. Еліміз бойынша осы бағдарламаның талаптарына сәйкес келетін
1 800-ге жуық пәтер сатылуға қойылыпты.
«Нұрлы жер» бойынша салынған тұрғын үйлерді өткізу қағидаларына енгізілген өзгерістерге сәйкес, осы мемлекеттік бағдарлама бойынша салынған баспаналар «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің» салымшылары мен жалпы кезекте тұрғандарға және «7 – 20 – 25» бағдарламасы арқылы үй алу тізіміндегілерге беріледі. Жергілікті атқарушы органдар «7 – 20 – 25» бағдарламасының қатысушыларына 5 мыңға жуық пәтер беруге дайын тұрған көрінеді. Алматы облысының әкімдігі де 130-ға жуық пәтер ұсынып отыр. Қазіргі кезде бағдарламаны кеңейту мақсатында «Қазақстан Ұлттық банкі» АҚ қарыз алушыға тұрғын үй қарызының 20 пайызынан асатын бастапқы жарна енгізу мәселесін пысықтауда екен.
Өз кезегінде «Жаңа Генерация» ЖШС-нің өкілі Әлия Рахметова Алматы қаласының маңында салынып жатқан екі ірі тұрғын үй кешені туралы жан-жақты айтса, «Аспан Сити» құрылыс компаниясының директоры Заида Асқарова Талғар ауданында салынып жатқан тұрғын үй кешенінен алғашқы жарна құюсыз-ақ қалай пәтер алуға болатындығы туралы баяндады. «Қазақстан Халық банкі» Алматы облыстық филиалы директорының орынбасары Ернар Айтжанов банктің халыққа ұсынатын тиімді шарттарын тарқата түсіндірді.
Баспаналы болуды армандағандар шара барысында «7 – 20 – 25» бағдарламасымен тұрғызылып жатқан нысандардың жай-жапсарымен, оны жүргізіп жатқан құрылыс компаниялары өкілдерімен танысып, банк қызметкерлерінен ипотекалық несиеге қалай қол жеткізуге болатыны туралы егжей-тегжейлі білді, өздерін толғандырған сауалдарға жауап та алды.
Болат АБАҒАН,
Алматы облысы