Жексенбінің кешінде пианино пернелері «Астана Опера» ғимаратын ғажайып әуенге тербеді. Әлемнің жиырма елінен жиналған жас таланттар классикалық музыкамен көрермен құлағының құрышын қандырды. Дәстүрге айналған Astana Piano Passion биыл бесінші рет ұйымдастырылып отыр. Өнерді қолдаудың ерен үлгісі, теңдесіз таланттар табуға үлес қосатын мұндай байқаудың баламасы жоқ деседі. Ерекшелігі мен биылғы конкурстың барысы жайлы оқырманға жеткізуді жөн көрдік.
Халықаралық классикалық музыка фестивалінің жабылу салтанаты әрі гала-концерті аншлагпен өтті. «Астана Операның» зәулім ғимаратына өнерді сүйетін, қолдайтын көрермен жиналды. Жас пианистер байқауының биылғы жүлде қоры – 60 мың АҚШ доллары. 18 жасқа дейінгі таланттар үш түрлі топта сайысқа түсті. Атап айтқанда, 10 жасқа дейінгілер – кіші топта, 11-14 жас аралығындағылар – орта топта және 15-18 жастағы пианистер үлкен топта өнер көрсетті. Әу баста белгілі музыкант, Ресейдің Халық артисі Денис Мацуев пен Accordi di Astana қоғамдық қорының бастамасымен, Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігі мен Қазақстанның Мәдениет және спорт министрлігінің қолдауымен 2013 жылы тұңғыш рет өткізілген еді. Содан бері байқау лауреаттары осы іс-шараның арқасында бірталай жетістікке жетіп үлгерді. Әлемге таныла түсті. Алғашқы байқаудың қатысушысы, екінші ретте бас жүлдеге ие болған отандасымыз Санжарәлі Көпбаев – соның айқын дәлелі. Қазіргі таңда әлемнің сандаған сахнасында сырлы әуендермен тыңдарман жүрегіне жол тауып жүр.
Бұл байқаудың бәсі бөлек. Мұнда жеңілген жан жоқ – бәрі жеңімпаз. Осы сайыстың арқасында жас талапкердің жаңа тынысы, жаңа мүмкіндіктерге жолы ашылады. Себебі, фестиваль аяқталса да, ұйымдастырушылардың қолдауы тамамдалмайды. Жүлдегерлерге әділқазылар алқасы арнайы жүлделер тағайындады. Бірі оқу ордасына шақырту алса, енді бірі атақты музыканттармен бір сахнада өнер көрсетуге мүмкіндік алды.
2019 жылы ұйымдастырушылар комитеті 20 мемлекеттен 114 өтініш қабылдаған. Оның ішінде Ресейден – 36, Қазақстаннан – 20, Қытайдан – 15, Австралиядан – 5, Белорусия, Грузия, Моңғолия және Оңтүстік Кореядан – 4, Украина мен АҚШ-тан – 3, Әзірбайжан, Болгария, Канада, Сербия, Жапония мен Израильден – 2, Коста-Рока, Румыния, Польша, Тайваньнан бір-бір өтініштен келіп түскен. Қазылар сайысты әділ бағалады. Олай дейтін себебіміз – музыкалық бәйгенің барлық кезеңі конкурстың ресми сайтында онлайн тікелей көрсетілім арқылы жүріп жатты. Яғни, күллі әлем көрермені концерт көруге мүмкіндік алды. Мәселен, былтырғы байқауды интернет кеңістікте 700 мыңнан астам адам тамашалаған. Бұл дегеніміз – классикалық музыканың кереметі, өнерсүйер қауымның жоғары бағасы. Ұйымдастырушылардың айтуынша, биыл да мыңдаған адам көріп үлгерген. Соның ішінде Қазақстан, Ресей, АҚШ, Қытай, Корея және Еуропа елдерінің көрермені аса белсенді болған екен.
Қазылар алқасының құрамы сайдың тасындай іріктелген. Төрағасы – Денис Мацуев. Ол Иркутск қаласында өтетін «Звезды на Байкале» халықаралық музыка фестиваліне жолдама үлестірді. Арнайы сыйлықты Петр Аккулов, Адриан Ромофф, Дарья Подорожнова, Захар Внутских, Даниил Немов, Федор Орлов және Синген Уан иеленді. Сонымен бірге, Сочидегі «Новые Имена» аймақаралық қайырымдылық қорының жазғы лагеріне Внутских Захар мен Корзун Агафья жолдама алды. Ресейдің Еңбек сіңірген артисі Валерий Пясецкий Мәскеудегі Орталық музыка мектебіне Расул Абдығұлов, Николай Бирюков пен Константин Цыганковты шақырды. Бүгінде жүлдегерлердің ата-аналарымен сөйлесіп те үлгерген екен. Оларға емтиханда +40 ұпай қосылады. Вербьедегі фестиваль мен академияның негізін қалаушы, белгілі музыкант Мартин Энгстрем аталған фестивальдің білім беру бағдарламасына Дарья Подорожнова мен Адриан Ромоффты шақырды. Гонконгте өтетін концертте өнер көрсетуге Синчен Уан, Петр Аккулов пен Шан-Ен-Пай мүмкіндік алды. Шақырып отырған – профессор Ли Минцян.
Сыйлық легі мұнымен таусылған жоқ. «Астана Опера» дирекциясы осындағы камералық залда өтетін концертке қатысуға Әлия Асанова, үлкен залда симфониялық оркестрмен өтетін концертте өнер көрсетуге Петр Аккуловқа сертификат табысталды. «Фестивальдегі жаңа тыныс» аталымын Әлия Асанова мен Корзун Агафья алды. Бұл сыйлықты ұйымдастырушылар тағайындады. Сонымен бірге, Қазақстан композиторларының шығармасын ең үздік орындаушы деп Кэвин Чен мен Петр Аккулов танылды.
Бұл аталғандар – сыйлық қана. Байқау болған соң, жүлдегерлердің болуы заңдылық. Кіші топта бірінші орында – Шан-Ен-Пей (Тайвань), екінші орынды ресейлік Захар Внутских пен қытайлық Ли Цихань бөлісті. Үшінші орын ең жас қатысушы, ресейлік Агафье Корзунге бұйырды. Орта топта бас жүлде екі қатысушыға берілді. Адриан Ромофф (АҚШ) пен Петр Аккулов (Ресей) осы сайыста бірінші орнын иемденді. Екінші орынға Федор Орлов (Ресей) лайық деп танылды. Үшінші орын үш қатысушыға бұйырды: Кэвин Чен (Канада), Юнсео Ю (Корея) және Анна Небаба (Украина). Бір қызығы, үлкендер тобында бірінші орын ешкімге берілмеді. Екінші орынды қытайлық Синчен Уан мен ресейлік Даниил Немов алса, үшінші орынды ресейлік Дарья Подорожнова мен қазақстандық Әлия Асанова бөлісті.
«Жас әріптестермен тілдескеннен керемет әсерге бөлендік. Олар құдды тәжірибелі музыканттар секілді. Көзді жұмып тыңдасаңыз, үлкен адам ойнап отыр екен деп қаласыз. Қатысушылардың ешқайсын бөле жаруға болмайды. Өйткені әрқайсының өзіне ғана тән ерекшелігі бар. Бірінші орынды үлкен топта ешкімге бермеу туралы шешім бірауыздан қабылданды. Қазылар алқасы солай шешті. Бәрі болашағынан мол үміт күттіреді. Бұл байқаудың айрықша тұсы сол – бәрі жеңімпаз. Өмірде орын алудан да маңызды дүниелер бар. Әлемге танылуға, өнерін көрсетуге мүмкіндік алды. Бұған ұқсайтын байқау бүкіл жер-жаһанда жоқ. Олай дейтін себебіміз, әдетте ата-аналар баласын мұндай фестивальге қатыстыру үшін мол қаржы жинайды. Мұнда бәрі ұйымдастырушылар тарапынан төленеді. Міне, өнерге деген құрмет пен қолдаудың көрінісі. Әлі есімде, алғаш бұл идеяны Иманғали Тасмағамбетов ұсынған болатын. Әлемнің жер-жерінен таланттар жинайтын пианистер байқауын ұйымдастырайық деді. Фестиваль жұмыстарымен таныс болғаныммен, байқауды бұрын-соңды жасап көрмеген едім. Бұл мен үшін жаңалық боп көрінді. Ойдағыдай өткізе алам ба екен деп күмәндандым. Дегенмен күткен нәтижеге қол жеткізе алдық. Бүгінде бүкіл ғалам білетін байқауға айналды. Қатысам деушілер жыл сайын артып келеді», – деді қазылар төрағасы Денис Мацуев.
Ақтық кезеңнің нәтижесі алдын ала белгілі болғанымен, тосын сыйлар таусылмады. Конкурс ұйымдастырушылары кеш соңында Grand Prix иегерінің анықталатынын айтқан еді. Яғни, гала-концертте өнер көрсеткен жүлдегерлердің қанжығасын тағы бір жүлдемен майлауға мүмкіндігі туған еді. Гран-при иегеріне 1 миллион теңге берілетіні де айтылды. Соңында бас жүлде қос бірдей пианиске бұйырды. Бұл фестиваль тарихында бұрын-соңды болмаған еді. Бөліп-жармастан Адриан Ромофф пен Петр Акуловты үздік деп тапты. Барлық шығынды көтеріп, оған қоса сайыстан кейін де түрлі халықаралық концерттерге шақырту үлестіретін бұл байқау өміршең болса деп тілейді ата-аналар. Өнерлі жастардың қанатын қатайтатын конкурсқа қатысты біздің тілек те сондай.