Өткен жылдың 30 қарашасынан елдегі ақша айырбастау пункттерінде алтын құймаларды сатуға рұқсат етілгелі бері бұл металға қызығушылық бұрынғыдан да арта түскендей. Елдегі экономикалық тұрақтылық адамдардың қор жинауына мүмкіндік берді. Рас, күні кешеге дейін банктерде депозит ашып, валюта сатып алып, жылжымайтын мүлікке ақша құйса, енді өз жинақтарын инвестициялаудың тағы бір мүмкіндігі туды. Ол – алтын құймалар сатып алу.
Алтын құймаларды сатып алуда не мән бар? Мұның ең басты ерекшелігі – алтын құнының ешқашан жойылмайтындығында. Мысалы, сол алтын құймалар айырбастау пункттерінде сатылымға шыққан өткен жылдың 30 қарашасында Ұлттық банктің бағамы бойынша алтынның бір грамының бағасы 14 640 теңге болса, осы жылдың 30 шілдесінде 17 569 теңгеге көтерілген. Айналасы тоғыз айдың ішінде 20 пайызға өскен. Дегенмен бұл ұзақмерзімді қор жинағысы келетіндерге қолайлы нұсқа екенін айтқымыз келеді. Бүгін алтын құйманы сатып алып, араға аз ғана уақыт салып қайта сататындар бұл жерде ауыз толтырып айтарлықтай пайда көреді дей алмаймыз. Сондықтан алтын құймалар ұзақмерзімді жинақ үшін ыңғайлы тәсіл екенін ескеру қажет.
Жасы 14-ке толған кез келген тұтынушы, тіпті өзге мемлекеттің азаматтары да алтын құймаларды сатып алуға мүмкіндігі бар. Кейбір айырбастау пункттерінде тек 2 миллион теңгеден артық сомаға алтын құйма сатып алғанда ғана жеке басын куәландыратын құжат талап етіледі екен.
Қазіргі таңда 5, 10, 20, 50 және 100 грамдық алтын құймалар сатылымда. Сынамасы – 999,9. Алтын құймалар қорғаныш қаптамада. Қорғаныш қаптамасының бүлінбеуі құймалардың сапа сертификатын білдіреді. Ұлттық банктің мәліметіне қарағанда, 5 және 10 грамдық алтын құймалар сатылымда көш бастап тұр. Мұндай құймалардың әрқайсысы барлық сатылған алтын құймалардың 25 пайыздан астамына тең. Яғни сатылған құймалардың жартысынан астамы осы екі түрге тиесілі. Осы жылдың 1 шілдесіндегі мәлімет бойынша ақша айырбастау пункттерінен 1,7 мың дана алтын құйма сатылған. Жалпы салмағы – 48,7 келі. Ал сатылымға түскен 2017 жылдың мамырынан бері жалпы салмағы 222,3 келі 6 мың құйма иесіне жол тартқан. Әрине, адам баласы әр нәрсеге сақтықпен, арты қалай болар екен деген байыппен қарайды. Алтын құймалар сатылымға түсті екен деп, бұқара халық жаппай құйма сатып алған жоқ. Ақша айырбастау пункттеріне сатылымға түскен өткен жылдың 30 қарашасынан жыл соңына дейін бар болғаны жалпы салмағы 810 грамм болатын 37 алтын құйма ғана сатып алушылардың иелігіне өткен. Бірінен бірі естіп, біліп, бірте-бірте алтын құйма сатып алу қарқын ала бастады. Ақша айырбастау пункттерінің бәрі бірдей алтын құйма сатуға бет бұрған жоқ. Қазіргі таңда жалпы ақша айырбастау пункттерінің 11 пайызы ғана бұл сауда түріне ден қойды. Қалғаны әлі де әліптің артын бағып отыр.
Әйтсе де елдің алтын құймаларға қарай аңсары аууына да белгілі себептер бар. Ұлттық валюта бағамының үнемі құбылып тұруы елді осы салаға қарай назар аударуға итермелеп отыр.
Алтын құймалар сатылымға шыққалы сарапшылардың пікірі де қақ жарылды. Бірі – құп көрсе, екіншісі – пайдасы шамалы екенін алға тартады. Әлі де «Валюта – ең қолайлы инвестиция» деп табан тіреп отырғандар көп. Олардың уәжі – валютаны кез келген ақша айырбастау пунктіне барып сатып алуға және сатуға болады. Ал алтын құймаларды сату үшін міндетті түрде бағалау комиссиясының рұқсаты керек. Бұл қосымша уақытты талап етеді. Оның үстіне алтын құймаларды банкте немесе үйде ұстаған жағдайда арнайы сейфтерде сақтау қажет. Банкте сақтау қосымша қаражатты қажет етсе, сейф те кез келгеннің үйінде бола бермейтін бағалы зат. Сейфі болған күннің өзінде оның қауіпсіздігіне ешкім жауап бере алмайды. Алтын құймаларды үйде сақтауға тек сейф қана емес, дабылқаққыш құралдар да қажет. Бұл әрине қосымша шығын. Бұл шығын да бағалы тауарды сақтау үшін орнатылатын болғандықтан алтынның бағасына қосымша әсер етеді. Мұндай қосымша шығынды ақтау үшін көп көлемде алтын сатып алу керек. Ал бұған екінің бірінің шамасы келмейтіні айдан анық. Бағалы зат үйде қаншалықты көп сақталса соншалықты ұрлық-қарлық әрекеттерінің тәуекелі басым болады.
Әйтсе де елдің алтын құймаларға қарай аңсары аууына да белгілі себептер бар. Ұлттық валюта бағамының үнемі құбылып тұруы елді осы салаға қарай назар аударуға итермелеп отыр. Ұл-қызының болашағын ойлаған материалдық жағдайы жақсы ата-аналар алтын құймаларды мұра ретінде қалдыра алады. Бұл – ұрпағының жақсы білім алып, болашағы жарқын болуына үлкен кепілдік.
Алтын құймалардың бағасын Лондон биржасының бағамымен сәйкестендіріп Ұлттық банк белгілейді. Сондықтан оның бағасы әр жерде әртүрлі болмайды. Белгіленген бағаға негізделеді. Мұндай жағдайда үстеме бағамен сатып отыр екен деген күмән болмауға тиіс. Ең қызығы – қазіргі таңда алтын құймаларды мерекелерде, туған күндерде, басқа да айтулы күндері бір-біріне сыйлық ретінде ұсынатындар қатары көбейіп келеді. Өйткені сапасы сенімді, құны жоғары, сондай-ақ бүгін пайдаланып, ертең қолданыстан шығып қалатын зат емес. Сәннен шығып қалады деп те қауіп жасауға негіз жоқ. Демек ақша жасауды білетін, тек бүгінді ғана емес, ертеңін, ұрпағының болашағын ойлайтын адам үнем жасап, алтын құймалар сатып алуға болады.