Жаңартылған білім мазмұнына сәйкес, 2017 жылдан бері жалпы білім беретін мектептерде «Бейнелеу өнері» мен «Технология» пәндері біріктіріліп, «Көркем еңбек» пәні «дүниеге келді». Аталған пән 1,2,5,7-сыныптарда сынақтан өтті. Ал қазір бұл пән республика бойынша барлық мектептің сабақ кестесінде көрсетілген. Байқағаныңыздай, бүгінде мектеп бағдарламасында «Бейнелеу өнері», «Сызу», «Технология» пәні жоқ. Демек, бірқатар мұғалім сағатсыз қалып, жұмыстан босатылды деген сөз. Өйткені бұрын 1-6-сынып арасында «Бейнелеу өнері», 9-сыныпта «Сызу» пәні оқытылатын. Осыған сай кейбір мектепке бір ғана «Сызу» пәні мұғалімі жететін-ді. Қазіргі жайды ескерсек, ауылды жерлерде аталған пән мұғалімі жұмыссыз қалғаны белгілі. Ал «Көркем еңбек» пәнінен кім сабақ береді? «Технология» әлде «Бейнелеу өнері» пәні мұғалімі ме? «Көркем еңбек» пәні мұғалімдері неге Білім министрлігіне ашықхат жазуға мәжбүр болды?
Хат жаздым қалам алып...
Үш пән тағдырын, екі пәннің мазмұнын «бойына сіңірген» жаңа «Көркем еңбек» пәнін сынағандар көп. Шымкенттегі ОҚМПУ Кәсіптік-шығармашылық факультетінің деканы Медеубек Тәңірбергенов «Көркем еңбек» пәні ертеңіне алаңдаушылардың бірі. Профессор БАҚ бетінде кітаптағы олқылықтарды, мәселе мен сағат бөлінісі жайлы бірнеше рет жазған-ды. Айта кетерлігі, педагогика ғылымдарының докторы «Көркем еңбек» пәні кітабындағы Бейнелеу өнері бөліміндегі кемшіліктерді жіпке тізгендей көрсеткен. 5-сыныпқа арналған кітаптағы сөйлем, сурет түрлерінің берілуіндегі қатені, кітапта 19 өзге ұлт және 5 қазақ суретшісі жайында мәлімет барын атап көрсеткен. Содан кейін аталған пәннен нақты қай пәннің оқытушысы сабақ берерін нақтылауды сұраған еді. Пәндік курстар мен мұғалімді даярлауды қолға алуды ұсынды. Осыдан кейін сала басшылары «Көркем еңбекке» көңіл бөлгендей болған. Алайда биыл тағы да жік шықты. Бұл жолы мұғалімдер әдістемелік нұсқаухаттағы тармаққа наразылық білдірді. Нұр-Сұлтан қаласындағы №82 «Дарын» мамандандырылған лицейі мұғалімі Роза Шәріпқызы мен Түркістан қаласындағы №27 IT мектеп-лицейі оқытушысы Бауыржан Айтжанұлы министрлікке ашық хат жазды. Хат мазмұнында көрсетілгендей, жаңа оқу жылынан бастап «Көркем еңбек» пәнінде оқушы санына байланысты ұл, қыз деп бөліп оқытпайды. Яғни, сыныптағы бала 24-ке толса (ауыл мектебінде 20), пәнді бөліп оқытуға болады. Мұғалімдердің айтуынша, бұл тосын шешім. Нұсқау хаттағы топқа бөлу мәселесі БҒМ-ның 2020 жылғы №182 бұйрығы, 57-тармағына сай өзгертілген. Бұрын 2018 жылғы 31 қазандағы №604 бұйрығына сай жүзеге асырылған-ды. Айта кетер тұсы, «министрлік өзгеріс енгізер алдында мұғалімнен, оқушы мен ата-анадан сауалнама алмаған». Мұғалімдер осылай деп жауапты органның ісіне реніш білдірді.«Ұл мен қызды бірге оқытқанда толыққанды білім алу мүмкін емес. Оның үстіне, мектептердегі технология кабинеті толық сыныпқа арналып жабдықталмаған. Ұлдар мен қыздарға арналған кабинет 12-15 балаға лайықталған. Ұзақ жылдан бері қалалық жерде сабақ беріп келе жатқан мұғалім ретінде бұлай істеу жөнсіз деп есептеймін. Жалпы, стандартқа өзгеріс енгізу үшін алдымен дайындық керек. Ал «Көркем еңбек» пәнін интеграциялап оқыту үшін жаңа бағдарлама мен жаңа оқулық қажет», – дейді Бауыржан Айтжанұлы.Нұр-Сұлтан қаласы Білім беруді жаңғырту орталығының басшысы Әлия Мақышова да ұстаз пікірімен келіседі. Ол мемлекеттен қаржы бөлініп, жаңартылған бағдарлама бойынша пән мұғалімдерінің курстан өткенін, жаңа оқулық шыққанын растап отыр.
«Бұл пәннің өмірге қажетті дағдыларды оқушы бойына қалыптастыратыны баршамызға аян. Осы уақытқа дейін бұл пән сынып толымдылығына қарамастан 5-сыныптан бастап, ұлдар мен қыздар тобына бөлініп оқытылып келді. Бұл – дұрыс. Енді министрліктің бұйрығына сай, қалалық білім беру ұйымдарында білім алушылар саны – 24 және одан артық, ауылды жерлерде 20 және одан артық болғанда ғана «Көркем еңбек» пәні бөлініп оқытылады. Айта кетерлігі, елорда бойынша мектептерде 24-тен төмен класс комплектісі жоқтың қасы. Сондықтан қалада сағат қысқару мәселесі туындап тұрған жоқ», – дейді Әлия Мақышова.
«Жұмыссыз қалдық»
Нұр-Сұлтан қаласында жағдай тұрақты болғанымен, еліміздің басқа өңірінде пән мұғалімдері «жұмыссыз қалдық» деп шағым айтып жатыр. Мұғалімдер министрлікке ашық хат жолдағасын, ұстаздар әлеуметтік желіде наразылық шеруін бастап кетті. Мәселен, Тұрсынгүл Тезекбаева өзінің 50 жасқа келгенін, 30 жылға таяу еңбек өтілі барын алға тартты. «Бейнелеу өнері» пәні, «Сызу» қысқарды. «Көркем еңбек» пәнінде ұлдар мен қыздарды біріктіргені болмады. 14 сағатпен қалдық. Жасы келген ұстаздар орта жолда жұмыссыз қалудың алдында тұр», – дейді ұстаз. Ауылда «Көркем еңбек» пәнінен сабақ беретін Сағила Упекова бір сыныпқа 15 оқушының өзі әзер сыятынын алға тартты. «20 балаға жабдықталған сынып жайы не болмақ? «Мұғалім мәртебесі» қайда қалды? Мектеп жасынан бастап баланы еңбекке баулымасақ, ұлттық өнерімізді қалай дамытамыз? Ұл мен қызды қосып алып қалай сабақ өтеміз? 10 минут тігін мәшинесін, 10 минут станокты меңгеруді үйретеміз бе? Сондықтан бөліп оқытуды талап етеміз», – дейді мұғалім.Иә, «Көркем еңбек» пәні мұғалімдері қашықтан оқыту барысында мұндай қиындыққа тап боламын деп ойламаған. Бауыржан Ниязбековтің Facebook-тегі жазбасына мән берсек, «Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы «Көркем еңбек» пәні мұғалімдеріне өздерің бағдарлама жасап, сабақ өте беріңдер деп нұсқау берген». Шамасы, оқу бағдарламасы енді түзіліп жатқан сыңайлы. Сонда мұғалімдер оқушыларға қандай негізге сүйеніп білім бермек? Еліміздегі аталған пәннен сабақ беретін барша мұғалім жаңа оқу жылында «Көркем еңбектен» оқушыға нені «шоқып» берерін білмей дал.
Айзат АЙДАРҚЫЗЫ