Қазан айында еліміздің барлық өңірінде жылыту мерзімі басталды. Осы кезден бастап төтенше жағдайлар қызметі үшін жауапты кезең. Себебі дәл осы кезеңде жеке сектордағы тұрғын үйлерде өрт оқиғасы көбейеді. Соған байланысты төтенше жағдайлар қызметі халыққа түсіндіру жұмыстарын бастады. Ол туралы сәл кейінірек. Әуелі жыл басынан бері тіркелген өрт оқиғалары туралы бірер сөз. Төтенше жағдайлар комитетінің баспасөз қызметінің дерегіне сүйенсек, осы жылдың алғашқы жартысында табиғи және техногендік сипаттағы 6 810 төтенше жағдай мен оқиға тіркелді. Салдарынан 1 437 адам зардап шегіп, соның ішінде 331 адам көз жұмды. Материалдық шығын 1 218,2 млн теңгені құрады.
Жарты жылдың ішінде ғана «112» шұғыл қызмет телефонына 3 миллионнан астам қоңырау түскен. Төтенше оқиғаларды жою үшін өрт сөндіру қызметі, ТЖ-ның жедел-құтқару және өзге де бөлімшелері 33 654 шығуды жүзеге асырды.
6 026 адам құтқарылды, төтенше жағдай аймағынан 11 345 адам көшіріліп, 1 960 адамға алғашқы медициналық көмек көрсетілген. Бір қарағанда, мұның барлығы жай цифр болып көрінгенімен, оның астарында қаншама еңбек, сала қызметкерлерінің ерік-жігері мен жауапкершілігі бар.
Адам өмірін аман алып қалу үшін жанып жатқан нысанның ортасына қойып кететін, кәсібіне адал мамандар бар. Солардың бірі – ақтөбелік өрт сөндіруші Мұңалбек Құлымбай. Ол қызметтен бос уақытында жеке шаруасымен жолда келе жатып, Прохоров көшесіндегі 5 қабатты үйдің балкон терезесінен түтін шығып жатқанын көреді, көре сала үйге қарай жүгіреді. Қарсы алдынан қолындағы баласымен үрейленіп тұрған жас әйел шыға келеді. Әйел кішкентай қызын қолында ұстап тұратын жағдайда болмай, Мұңалбекке табыстайды. Мұңалбек оларға таза ауаға шығуға көмектесіп, қайта үйге кіріп, тұрғындарға: «Өрт, аулаға шығыңыздар!» деп хабарлайды. Сонда байқағаны, өрт екінші қабатта шыққан екен. Кейін белгілі болғандай, сегіз жастағы бала өрттен қорқып, есікті жаппай қашып кеткен. Мұңалбек пәтерге кіргенде қорқып қалған дәрменсіз әжейді көреді. Әжейді арқасына салып, аулаға шығарады. Сол аралықта 1-МӨСБ екі өрт сөндіру бөлімі мен ӨСКҚ жедел кезекшісінің орынбасары, азаматтық қорғау майоры Қалихан Бақытжанов келіп жетеді. Мұңалбек осылай өзінің кәсіби міндетін демалыста жүрсе де адал атқара білді. Тілсіз жаудан жасқанбайтын жастар арамызда баршылық. Олар өрт сөндірушісі болмаса да, жалынның ортасында қалғандарға қол ұшын созуды парызы санайды. Мұндай ерлік жасаушылар арасында мектеп оқушылары жиі кездеседі. Бір ғана мысал айтсақ, осы жылдың 22 ақпанында Батыс Қазақстан облысының Ақжайық ауданы Тайпақ ауылындағы 11-сынып оқушысы Мирас Жүнісов көршісінің үйі жағынан түтін иісін байқайды. Бір сәтте ойланбастан көршілерге жағдайды хабарлай сала, жанып жатқан үйге кіріп кетеді. Үйге кіре салысымен ересек ер адамды сыртқа шығарады. Үйге қайта кіріп тың тыңдайды. Бірнеше уақыттан кейін баланың дауысын естиді. Түтінге толған үйден 8 жасар баланы құтқарады. Облыстық төтенше жағдайлар департаментінің дерегіне сүйенсек, сол күні сағат 17.56-да бірыңғай диспетчерлік-кезекшілік қызмет басқармасының «112» нөміріне Ақжайық ауданы Тайпақ ауылындағы Ә.Молдағұлова көшесі, 13-үй, 1-пәтердегі өрт туралы хабарлама түседі. Оқиға орнына жеке құрамнан 8 адам мен 2 техника барып, өртті 18.59 сағатта оқшаулап, 19.52 сағатта толықтай сөндірді.
Бұл оқиғаның батыры Мирас Жүнісов 6 наурыз күні Төтенше жағдайлар департаментінің акт залында «Өрттегі ерлігі үшін» медалімен марапатталды. Сол күні ұлын лайықты тәрбиелегені үшін жасөспірімнің ата-анасына ІІМ министрі атынан алғысхат және баланың сынып жетекшісіне БҚО ТЖД бастығының алғысхаты табыс етілді.
Есте болса, биыл 10 қыркүйек күні Түркістан қаласындағы Royal grand hotel қонақүйі өртенді. Өрт туралы хабарлама түскен соң оқиға орнына жеткен төтенше жағдай қызметкерлері ең алдымен қонақүйдегі барлық адамды қауіпсіз жерге эвакуациялап, өрт сөндірушілер өртті сөндіруге кірісті. Өрт сөндіру кезінде қонақ үйге қарасты «Зил» маркалы газ құйылған цистерна мен оның жанындағы екінші цистерна жарылып, бірнеше қызметкер жарылыс толқынынан жан-жаққа ұшып кетеді. Жарылыс салдарынан Түркістан қаласындағы орталық ауруханаға жарақат алған 5 қызметкер жеткізілген еді. Жуырда Ішкі істер министрі, полиция генерал-лейтенанты Ерлан Тұрғымбаев Түркістан қаласына арнайы іссапармен келіп, облыстық төтенше жағдайлар департаментінің ерлік жасаған батырларын марапаттады.
Түркістан облысы полиция департаментінің ғимаратында Ішкі істер министрі, полиция генерал-лейтенанты Е.Тұрғымбаев ел Президенті Қ.Тоқаевтың 16 қыркүйектегі №153 Жарлығымен Түркістан облысы ТЖД қызметкерлері Бақдаулет Әлімқұлов, Құралбек Жұмабаев, Рүстем Сайдахметов, Бағлан Убайдиллаев «Ерлігі үшін» медалімен марапаттады.
Салтанатты жиында министр Е.Тұрғымбаев: «Біздің ішкі істер органы қатарында ерлігін көрсетіп, антына адал болып келе жатқан сіздер секілді қызметкерлер барда халықтың ұйқысы тыныш әрі қауіпсіз болатынына сенімім мол» деп алғыс білдірді.
Жиыннан соң министр Түркістан облысы ТЖД «ӨС және АҚЖҚ» ММ-і бастығының орынбасары, азаматтық қорғау подполковнигі Бақытжан Абдуғапаровтың үйіне арнайы барып, оған екінші дәрежелі «Айбын» орденін табыс етті. Өртті өшіру кезінде күш-жігерін аямай ерлік көрсеткені және адамдарды құтқарудағы батылдығы мен батырлығы үшін алғыс айтып, сауығып кетуіне тілектес екенін білдірді. Айта кетсек, Б.Абдуғапаров бұған дейін Арыс қаласында азаматтарды құтқару кезінде де қайсарлығымен көзге түсіп, «Ерлігі үшін» медалімен марапатталған болатын. Әрине, мұндай марапат өрт оқиғасы кезінде адам денсаулығына келген зардапты басыбүтін жойып жібермейді. Дегенмен ерліктің еленгені жөн, өзгелерге үлгі. Дұрысы – сондай өрт оқиғасын болдырмау, алдын алу. Бұл бағытта атқарылып жатқан жұмыс баршылық. Сөз басында айтып өткендей, өрт оқиғаларының алдын алуға жылыту маусымы басталғалы жіті көңіл бөлініп отыр. Себебі өрт біз ойламаған себептен тұтануы да мүмкін. Сондықтан бұл жұмыста ұсақ-түйекке дейін мән беру маңызды. Павлодар қалалық Төтенше жағдайлар басқармасының инженері А.Жасұлановтың айтуынша, өрттің негізгі себебі көп. Мәселен, тұрғындардың өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтамауынан, тұрмыстық электр техникасы мен электр сымдарын пайдалануынан, пеш мұржаларының ақауынан, балалардың отпен ойнауынан, сондай-ақ қасақана өртеуден өрт оқиғасы болады.
«Павлодар қаласының аумағында әрбір үшінші өрт оқиғасы пештің дұрыс жұмыс істемеуінен болады. Соның салдарынан өрттің пайда болуы, улы газбен улану, адамдардың денсаулығы мен өміріне орны толмас зиян келтіреді, материалдық шығын тағы бар. Сондықтан жыл сайын жылыту маусымында қалалық Төтенше жағдайлар басқармасының қызметкерлері әртүрлі акциялар өткізіп, аулаларды аралап, жеке сектор иелерімен кездесулер өткізеді. Жуырда «Таза мұржа» акциясы шеңберінде мамандар қала маңындағы Ленин кентіне барды» дейді ол.
Аталған кентте үй иелерінің қатысуымен пештің қыздырылған бөліктерінен жанғыш материалдар мен бұйымдарға дейінгі қашықтықты өлшеп, жылыту пештерін қауіпсіз пайдалану бойынша ұсыныстар берілген, мұржаларды қолмен және арнайы аппаратпен тазалап көрсеткен.
Шымкент қаласында да жылу беру маусымы қарсаңында Төтенше жағдайлар департаментінің қызметкерлері мен Jas Otan Жастар қанатының еріктілерімен профилактикалық рейдтер жүргізіп келеді. Сондай рейдтің бірі әл-Фараби ауданының жеке секторында тұрмысы төмен отбасылардың тұратын жерінде өткізілді. Шараны ұйымдастырушылар газ және электр жабдықтарының, пештің ақауларына ерекше назар аударды. Рейд қорытындысы бойынша, үй иелері олардың тұрғын үй қауіпсіздігі үшін жауапкершілігі туралы ескертіліп, оларға негізгі ережелер мен өрт қауіпсіздігі талаптары туралы жадынамалар таратылды.
Солтүстік Қазақстан облысының Төтенше жағдайлар департаментінің және оның ведомстволық бағынысты мекемесінің қызметкерлері «Өрт қауіпсіздігі күндері» аясында елді мекендердің жеке секторын аралап, тұрғындарға өрт қауіпсіздігі ережелерін баяндап, пеш салу және пайдалану, электр сымдарын монтаждау, күлді кәдеге жарату кезінде қателікке жол бермес үшін жадынамалар таратты. Облыс орталығындағы Подгора және Рабочий кентінде 4 және одан да көп бала тәрбиелеп отырған отбасыларды аралап, азаматтық қорғау офицерлерімен уланудың алдын алу үшін бірқатар үйде көмірқышқыл газының қауіпті концентрациясына қатты әсер ететін газталдағыштар орнатылды. Бұл жұмыс облыс аудандарында да жүргізілген. Мәселен, СҚО ТЖД бастығының орынбасары, азаматтық қорғау полковнигі Нұрлан Атығаев Айыртау ауданы Арықбалық ауылында көпбалалы отбасылар мен жалғыз тұратын азаматтарды аралап, өрт қауіпсіздігі ережелерін түсіндірді. Өткізген нұсқамадан кейін жергілікті атқарушы органдардың өкілдері мен азаматтық қорғау органдарының қызметкерлері үйлерде газ датчиктерін орнатты.