Алматыда мыңға жуық үйде су мен кәріз жүйесі өшірілді. Себеп бар. Тұрғындар коммуналдық қызметке шамамен жарты миллиард теңге қарыз. Қазір қарыз бай-кедейге қарамайды екен. Астана арнасының мәліметінше, борышкерлер – ауқаттылар. Қымбат пәтер мен сәнді коттедж иелері.
Үшқабатты коттедж, тас қоршау, панорамалы терезе. Юбилейный шағынауданындағы жеке үйлердің сән-салтанаты көз қарықтырады. Үй айналасына қарап «қарыз дегенді біле ме екен?» дерсіз. Сөйтсек, қарыз бен жағдай бір-бірімен түйіспейді екен.
Көктөбе етегінде орналасқан коттедж қалашық тұрғындарының арасында эстрада жұлдыздары мен кәсіпкерлер бар. Бірақ олар мемлекеттік қызметке ақы төлеуге асықпайды. Мәселен, виллалардың бірінің қожайыны мемлекетке 400 мың теңге қарыз. Астана арнасы үй иесіне қоңырау шалғанда, осы жолы төлейтінін жеткізді. Алайда коммуналдық компания қызметкерлері мұндай уәденің астында қалған. Олар бірнеше рет ескертуден кейін үйді су мен кәріз жүйесінен ажырату туралы шешім қабылдады.
«4-5 жыл бойы бұл абонент қызмет ақысын төлемеген. Бүгінде қарызы 400 мың теңгені құрайды. Осыған байланысты біз рұқсат сұрауға тиісті емеспіз. Үйді өзіміз су құбырынан ажыратамыз», – деп жағдайды түсіндірді «Алматы Су» GKP инженері Қуаныш Табылдиев.
Алматылықтар тек су мен кәріз жүйесіне – жарты миллиард теңге қарыз. Құқық бұзғандардың жартысы – кәсіпкерлер. Автокөлік жуу орны коммуналды қызметтен ажыратылды. Қазір қызмет көрсетуін уақытша тоқтатты. Кәсіп иесі бұрынғы жалға алушыны кінәлайды. Енді қарызды өзі төлеуге мәжбүр.
– Су ақысын төлемегеннің кесірінен, келеңсіз жағдайға тап болдым. Біз жалға алып отырғандықтан, ақысын төлейміз. Екі аптаның ішінде қарызды толығымен қайтарамыз. Осыған дейін 135 мың теңге төледім. 80-100 теңгесі кейінге қалып отыр, – дейді кәсіпкер Шериф Куртоглы.
Үйлерді судан әдеттегі әдіспен емес, құбырды кесу арқылы ажыратуға болады. Мамандардың айтуынша, борышкерлер кейде құбырды мұқият жасыруға тырысады. Содан кейін ауыр техника күшіне жүгінуге тура келеді.
Түсірілім тобының бақылауынан кейін, кей үй қарызын төлеуге асыққан. Дүйім елге әйгілі болғысы келмегендер борыш дәптерін сол күні-ақ жабуға тырысқан.
– Жалпы қарызы 3,5 миллион теңге болатын бірқатар үй мен заңды тұлғаларды коммуналды қызметтен ажырату жоспарланған. БАҚ арқылы ақы төлемегенін әшкере ету үшін әрекетке көшкенін білгендер кассаға 600 мың төледі, – дейді Алматы қалалық GKP ресми өкілі Серік Шагиров.
Қарызды төлеуге мәжбүрлеудің тиімді әдісі – абонентті коммуналды қызметтен ажырату. Жыл басынан бері 12 мыңнан астам пәтер мен үй сусыз қалды. Төлемдерді төлемеген тағы бір мыңға жуық үй иелерін дәл осындай жаза күтіп тұр.
Айбике ЖАНАСЫЛ