Қазақ өнері қара жамылды. Қазақ ССР-нің және Қазақстанның еңбек сіңірген артисі, «Құрмет» орденінің иегері қазақ киносы мен театр саласына өлшеусіз еңбек сіңірген актриса Раиса Мұхамедиярова дүниеден озды. Ғабит Мүсірепов атындағы жасөспірімдер театры баспасөз қызметі Раиса Мәжитқызын ақтық сапарға шығарып салу рәсімі 7 қараша күні сағат 10.00-де театр ғимаратында өтетінін хабарлады.
Раиса Мәжитқызы 1939 жылы 11 шілдеде Семей облысы Көкпекті ауылында туған. 1962 жылы Абай атындағы мемлекеттік педагогикалық институтында оқып, ағылшын тілі оқытушысы мамандығын алған. 1960 жылдан бері Шәкен Айманов атындағы «Қазақфильм» АҚ-ның штаттағы актрисасы болды. 1995-2002 жылдары Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ мемлекеттік балалар мен жасөспірімдер театрында жұмыс істеді.
Раиса Мұхамедиярова түскен фильмдер қазақ киносының алтын қорына енген. Ол 29 фильмге түскен екен, соның үшеуінде бас кейіпкерді сомдады. Фильмдегі дебюті – Шәкен Айманов түсірген «Әнші ауыл» фильмі. Фильм «Волга» автокөлігінің өзен өткелінен өте алмай қалған тұсынан басталады. «Волганың» иесі – әнші Досай Нұрланов Қызыл ту ауылына концерт қоюға асығып бара жатқан еді. Автокөлікті Айгүл есімді жүк көлігінің жүргізушісі көлігіне тіркеп алады. Шопыр қыз әнші жігітті өз ауылына алып келеді. Ал бұл ауылда колхозшы Жәке ақсақалдың 75 жылдығына арналған той өтіп жатады. Бұл әншілер ауылы болатын. Аталған фильм алғаш рет 1962 жылы Ташкентте көрсетіледі. Сол жерде Раиса Мұхамедиярова «Әнші ауыл» фильміндегі үздік әйел рөлі үшін дипломмен марапатталады.
«Кинода тәжірибем жоқ, оған дейін еш жерде рөл ойнаған емеспін. Өзім қалай түсіндім, солай ойнай бастадым. Сол кезде Шәкен аға рөлге ену үшін не істеу керегін айтып, демеп, дұрыс жаққа бұрып жіберетін еді» дейді өнерге өзіндік бейнесімен келген Рая Мәжитқызы, осыдан он жыл бұрын «Жүрекжарды» телебағдарламасына берген сұхбатында. Ол Шәкен Аймановты өнердегі өкіл әкесі санады. Себебі Айгүл рөлі оның кинодағы алғашқы рөлі болатын.
Ал Абдолла Қарсақбаевтың «Менің атым Қожа» фильміндегі Майқанова апайдың рөлі актрисаны аса танымал етті. Көрерменнің есінде Қожаның Майқанованың сөмкесіне бақа салып жіберетін сәті ең бір қызық эпизод болып қалғаны рас.
«Мен негізі бақадан қорықпаймын, бала кезімізде судағы бақаны ары-бері лақтырып, ойнап жүретінбіз. бірақ фильмде бақадан қорқатынымды көрсетуім керек болды. Майқанова рөліне ену үшін ұстазым Зоя Горшкованы елестеттім, сүйкімді әйел әрі терең адам еді. Өзін әдемі ұстайтын. Киімі де, жүріс-тұрысы да, баламен де, үлкенмен де қарым-қатысы ерекше болатын» деген екен.
1987 жылы Рая Мәжитқызы түскен «Айсұлу туралы ертегі» фильмі жарыққа шықты. Актриса бұл фильмде Қарашаштың рөлін сомдайды. Жас хан Тәуекел қойшының қызы – айдай сұлу Айсұлуды сарайына алып келіп, өзіне жар етеді. Алайда ханның билікқұмар әпкесі Қарашаш хан сапарлап кеткенде егіз тапқан Айсұлудың балаларын суға ағызып жіберіп, егіздердің орнына егіз күшік салып қояды. Бұл сұмдыққа шыдамаған хан сарайды тастап кетеді. Осы эпизод бүгіндері қырықтың қырқасына шыққан буынның әлі есінде. Актрисаның шеберлігі сол, біз Қарашаштың залымдығына ашулы жүретінбіз.
Раиса Мұхамедиярова бұдан бөлек «Балалық шаққа саяхат», «Балам менің», «Бұғы адам», «Найзатас етегінде», «Қанабек», «Желкен», «Менің әпкем», «Түнек әміршісі» фильмдерінде ойнады. Соңғы рөлі – «Астана – махаббатым менің» фильміндегі Бану әже. Бұл фильмнің премьерасы 2010 жылы болды.
Таланты мен сұлулығын бағалаған замандастары «қазақтың Джина Лоллобриджидасы» деп атап кеткен Раиса Мәжитқызы ешқандай фильмге шақырылмады. Әлеуеті зор актрисаның соңғы он жылы рөл күтумен өткендей.
Жазушы Ғабит Мүсіреповпен 1964 жылы шаңырақ көтерген актриса екі баланың анасы атанған. Театрдан кеткеннен кейін қалған ғұмырын қос қызынан туған жиендерін алданыш етіп ғұмыр кешті. 70 жасқа толған тойында «..соңғы әнімді салғым келеді» деп іштегі арманын айтқан актрисаның жанын түсінген жан болды ма екен? Кеше соңғы әнін шырқайтын күнді ұзақ күткен актриса 80 жасында мәңгілік мекеніне аттанып кете барды...
Айдана БЕГІМ