Өткен аптаның соңынан бастап еліміздегі барлық ақпарат құралын шулатқан Шымкент қаласындағы екі сәбидің өлімінің себебі әлі анықталмай жатыр.
Естеріңізге сала кетейік, 3 қараша күні Шымкент қаласындағы жатахқана үлгісінде салынған көпқабатты пәтерде тұратын бір отбасы мүшелері уланып, қалалық жұқпалы аурулар ауруханасына түскен. Алғашында таңғы сағат 04.40 шамасында келген жедел жәрдем қызметкерлері шақырту бір ғана адамға жазылғанын айтып, отбасындағы қызды қарап, оған жиі сұйықтық ішкізуді және белсендіріліген көмір дәрісін ішуге кеңес беріп кетеді. Ал үйдегі басқа балаларының да құсып, іште ауырсыну белгілерін байқаған анасы ауруханаға жатудан бас тартқан. Жағдай қиындай түскен соң, отағасы жедел жәрдемді таңғы 09.37 шамасында тағы шақыртады. Осы кезде жедел жәрдем қызметкерлері анасы мен 3 баласын ауруханаға алып кетеді.
Алайда Шымкент қалалық жұқпалы аурулар ауруханасына жеткенде 4 жасар бала көз жұмады. Ал 10 айлық сәби мен 11 жастағы қызды токсикология бөліміндегі гибербариялық оксигинация орталығына алып кетеді. Арада көп уақыт өтпей-ақ, 10 айлық сәби де көз жұмады. Бұл туралы анасы Арайлым «сәбиім дәл алдымда көз жұмды. Егер дәрігерлер жедел қимылдап, әрекет жасағанда қос құлыншағым аман қалар ма еді?» дейді.
«Ауруханаға алғаш келгенде ақ халаттылардың әрқайсысы келіп тексереді де, кетіп қалады. Дәлізде біраз отырып қалдық. Сол аралықта 4 жасар ұлым жан тапсырды. Одан кейін дәрігерлер екі баламды гибербариялық оксигинация орталығына апарып, кішкентайымды барокамераға жатқызды да шығып кетті. Сәлден кейін 10 айлық сәбиімнің тыныс алуы жиілеп, дем жетпей, реңі сұп-сұр болып бара жатқанынан көріп, барокамераны ұрып, жалма-жан айқайлап көмек сұрадым. Бірақ дәрігерлер үлгере алмады. Олар кірген кезде балапанымның денесі мұздап, жан тапсырып қойған еді», – дейді медицина қызметкерлерінің әрекетіне көңілі толмаған ана.
Қалай болғанда да осылайша айдың күннің аманында 2 сәбиден айырылып қалдық. Әрине, ең алдымен баланың өміріне ата-ана жауапты. Дегенмен олардың қауіпсіздігі мен дұрыс өмір сүруіне мемлекет қыруар қаржы жұмсап, барынша жағдай жасауда. Ол үшін арнайы жауапты мекемелер, құзырлы органдар жұмыс істейді.
Сорақысы сол, оқиғадан кейін 5 күн өтсе де, құзырлы орган қызметкерлері бұл жағдайдың неден болғанын әлі анықтай алмай отыр. Қалалық төтенше жағдайлар департаменті газдан уланған деген ақпарды жоққа шығарды. Алайда көпқабатты үйде газ балонды пайдалану қаншалықты талапқа сай келеді? Ал бұл үйдің асханасында газ балон пайдаланатынын атап өткен жөн.
Сонымен қатар отбасы мүшелері бір күн бұрын үй маңындағы дүкендердің бірінен жартылай дайын тұшпара сатып алып кешкі асқа пайдаланған. Мамандар тамақтан улануы мүмкін деген болжам да айтады. Керісінше, санитарлық-эпидемиялық мекеме мамандары тамақтан уланған деген деректі айтқысы келмейді. Себебі таяқтың бір ұшы өздеріне тигелі тұр ғой... Нақты жауапты ешкім білмейді. Осылайша, өлім себебінің жауабы футбол добы сияқты жан-жақта, ауада жүр. Ал бүлдіршіндердің ата-аналары бұған белсенді жұмыс істемеген ақ халаттыларды кінәлайды.
Шымкент қалалық денсаулық сақтау басқармасы баспасөз қызметінің хабарлауынша, сот-медициналық сараптама 7-14 күннің ішінде дайын болмақ. Ал қалалық полиция департаменті саралау жұмыстарының бір айға дейін созылуы мүмкін екенін айтады.
Шымкент қаласы Тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау департаментінің баспасөз хатшысы Ұлжан Алибаеваның мәлімдеуінше, жыл басынан бері қоғамдық орындарда тамақтан улану бойынша 4 адам ауырса, үй жағдайында 25 жан тамақтан уланған. Жалпы, балалар арасында 7 жағдай тіркелген. Келеңсіздікке жол бергендер жауапқа тартылып, айыппұл төлеген.
Осы жылдың наурыз айында Шымкент қаласы №54 мектепте 38 оқушы газдан уланып, ауруханаға түскен болатын. Абырой болғанда, зардап шеккен ешкім жоқ. Бірақ 1-2 күн сабақ болмай қалды. Мектепте газ болмағанымен, иіс сырттан келген деген топшылау айтылды. Мұнда да себеп анықталмай, жабулы қазан жабулы күйінде қалған. Айта кетейік, Шымкент қалалық төтенше жағдайлар департаментіне халықтың қауіпсіздік мәдениеті үшін жергілікті биліктен былтыр 13 млн теңге бөлінсе, биыл 17 млн теңге қаралған. Ал мекеме қызметкерлері аталған қаржыға өрттің алдын алу, жылу маусымына дайындық шаралары үшін үгіт-насихат жұмыстарын жүргізіпті. Яғни, бейнероликтер, жадынама, плакаттар, билбордтар, тағысын тағы... Жалпы, 2018-2019 жылғы жылу беру маусымында Шымкентте газдан улану бойынша 6 оқиға тіркеліп, 7 адам қайтыс болған.
Осыдан тура бір жыл бұрын Шымкентте 3 жасар бала тамақтан уланып, жан тапсырып еді. Ол кезде ақ халаттылар ауруханада екі күн жатып көз жұмған сәбидің өліміне ата-анасының дәрігерге кеш жүгінуінен деп сылтау айтқан. Енді дер кезінде хабар берген екі баланың өліміне нақты жауап бере алмай отыр.
Бәрін айт та бірін айт, шыны керек қазір жедел жәрдем қызметкерлері науқасқа ешқандай көмек бере алмайтыны жасырын емес. Дәрі егуге тыйым салынған. Бұралып, өлудің сәл алдында тұрсаң ауруханаға алып кетуі мүмкін, әйтпесе, қолыңа тілдей қағаз ұстатып, емханаға жолдама береді де кетеді. Бұл да бір медицинаның реформасы. Салдары – міне.
Осылайша, шымкенттік жауапты мекемелер бір-біріне сенемін деп, енді бағытты қайда бұрарын білмей отыр. Салдарынан, «Сен салар да мен салар, атқа жемді кім салардың» кері келіп тұр...
Назгүл НАЗАРБЕК,
Шымкент қаласы