Өскеменнің іргесіндегі Лесхоз, Шмелев Лог және Степное ауылдарының тұрғындары жуықта сол аумаққа жақын орналасқан шошқа фермасының қоршаған ортаны ластап жатқанын айтып, басқа жаққа көшірілуін талап еткен еді. Осыдан бір-екі күн бұрын облыс орталығының жүзге тарта тұрғыны қаланың шет жағына салынады деп жоспарланған шошқа соятын цехтың тұрғызылуына қарсылық білдірді. Ашық дерек көздеріне сүйенсек, шаһардың өндірістік аймағында бой көтермек қасапхананың қуаттылығы сағатына 240 бас малды союға мүмкіндік береді. Ал өнімдері Қытайға экспортталмақ. Жоба операторы – Eco Meat Vostok Ltd компаниясы. Шығыс Қазақстан облыстық Табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасының сайтындағы ақпаратта мал сою орны Машиностроителей көшесінде орналасуы мүмкін деп көрсетілген болатын.
Цехтың салынуына үзілді-кесілді қарсы екенін жеткізуді мақсат еткен тұрғындар қоғамдық тыңдау өтетін жерге келді. Бір қызығы, қоғамдық тыңдау болады деп белгіленген орын қуықтай ғана пәтер болып шықты. «Көзбояушылық деген осы ма? Осындай қоғамдық тыңдау бола ма? Мұндай жағдайларға талай рет куә болдым. Ұйымдастырушылар бір мекенжайға шақырады, ал қоғамдық тыңдау басқа жақта өтіп жатады. Содан кейін «болды, бәрі жақсы, ешқандай қарсылықсыз өтті» деп есеп береді», – дейді Арматура ықшамауданының тұрғыны Екатерина Солдатова.
Жиналғандар шағын пәтерге сыймағандықтан, ұйымдастырушылар қоғамдық тыңдауды далада өткізуге мәжбүр болды. «Біз шошқа соятын цехтың құрылысына түбегейлі қарсымыз. Егер цех салынса, қоршаған орта ластанады, сасық иістен көз ашпайтын боламыз. Ауаға зиянды газ бөлінеді. Ең бастысы, ол аумақта тұрғын үйлер орналасқан. Біз қала шетінде мұндай нысанның тұрғызылуын қаламаймыз» деді тұрғындар бірауыздан.
Ал жоба жетекшісі, ресейлік кәсіпкер Андрей Чистюхиннің айтуынша, бұл жерде Қазақстанда бұрын-соңды салынбаған, барлық халықаралық стандартқа сай келетін ең ірі ет өндіру кешені тұрғызылады. Мұндай кәсіпорын Ресейдің өзінде жоқтың қасы. «Кәсіпорын ашылған кезде 500 адам жұмыс істейді. Толық қуатына кіріскенде 2 мың адам еңбек етеді. Орташа жалақы 300 мың теңге болады. Цехты қалаға жақын жерге салғымыз келгені, инфрақұрылым дайын. Өйткені бұл – өндірісті аумақ. Экологияға, қоршаған ортаға ешқандай зиян келмейді. Қалдықтар жабық күйінде сақталады. Ешқандай да жағымсыз иіс болмайды» деді кәсіпкер. «Егер Ресейде мұндай керемет кәсіпорын болмаса, сол жаққа неге салмайсыздар?» деп жоба жетекшісіне қарсы сұрақ қойған тұрғындар өз ұстанымынан таймайтынын, дегеніне жетпей қоймайтынын шегелеп айтты.
Қазірдің өзінде мыңдаған адамның қолын жинаған тұрғындар прокуратураға арыз бергенін, тіпті Президентке де шағымдануға әзір отырғандарын жеткізді. Өскемендік эколог, қоғам белсендісі Дәулет Асановтің пікірінше, жоба жетекшісінің «Экологияға, қоршаған ортаға ешқандай зиян келмейді» деген сөзі қисынға келмейді. «Бұл нысанның жанындағы жер учаскелері жеке тұрғын үй құрылысына балабақша салу үшін берілген. Санитарлық аймақ 1000 метрден кем болмауы керек. Бұл туралы облыстық Экология департаменті өкілдері де айтқан. Алайда цех салғысы кеп жүрген азаматтар мұны әдейі ескермей отыр. Бұл жақта ешқандай газ тазалау құрылғысы да жоқ. Сондықтан «таза экология, жаңа технология» деген жылтыр сөздерге сенбеген жөн. Мұнда сағатына 240, демек күніне 1 500 бас шошқаны соймақшы. Сойғанда да дәл тұрғын үйлердің іргесінде. Қалдықтар туралы мүлде сөз жоқ. Талпақ танаулардың қиы қайда кетеді? Бұл – ертең туындауы мүмкін мәселенің бер жағы ғана. Шошқаның дене мүшелері, терісі, қаны қайда жіберіледі? Қалай жойылады? Мұның бәрі жобада жазылмаған» деген қоғам белсендісі жобаға өзгерістер енгізіп, қоғамдық тыңдауды қайта өткізу керектігін алға тартты.
Қаперлеріңізге салайық, былтыр БАҚ беттерінде Eco Meat Vostok Ltd компаниясы FinSight Ventures инвестициялық қоры мен Brown&Co ағылшын компаниясының қолдауымен Шығыс Қазақстанда ет өңдейтін кешеннің құрылысын бастауды жоспарлап отырғаны, жобаға 2024 жылға дейін кезең-кезеңімен 117 миллиард теңге бөлінетіні туралы ақпарат жарияланған болатын. Аталған жобаға KAZAKH INVEST ұлттық компаниясының да қолдау көрсететіні, бұл кешенге жылдық қуаты 184 мың тонна құрама жем шығаратын зауыт, қуаты 20 мың бас мал өсіретін селекциялық-генетикалық ферма, 39 мың тонна мал союға арналған кәсіпорын, қуаты 400 мың бас малға арналған 3 ферма кіретіні жайында да айтылған еді.
Айтпақшы, былтыр дәл осы сәуір айында Ұлан ауданындағы Айыртау мен Жаңа Қанай ауылдарының тұрғындары шошқа етін өндіретін зауыттың салынуына қарсылығын білдірген болатын. Сол кезде облыс әкімдігі «Инвестордың өтінімі бастапқыда Ұлан ауданына берілген, облыс аймағының басқа бөлігінде аталған жобаны орналастыру мәселесі бүгінгі күні қаралған жоқ. Айыртау және Жаңа Қанай ауылдарының жергілікті тұрғындарының пікірі ескеріліп, объектілерді орналастыру үшін бұл аумақ қарастырылып отырған жоқ. Айыртау және Жаңа Қанай ауылдары арасында тауар фермасын орналастыру мәселесі жабық және қарастырылмайды» деп мәлімдеген еді. Енді, міне аталған жоба Өскемен тұрғындары тарапынан да қарсылыққа ұшырап отыр.
Қазірдің өзінде мыңдаған адамның қолын жинаған тұрғындар прокуратураға арыз бергенін, тіпті Президентке де шағымдануға әзір отырғандарын жеткізді. Өскемендік эколог, қоғам белсендісі Дәулет Асановтің пікірінше, жоба жетекшісінің «Экологияға, қоршаған ортаға ешқандай зиян келмейді» деген сөзі қисынға келмейді. «Бұл нысанның жанындағы жер учаскелері жеке тұрғын үй құрылысына балабақша салу үшін берілген. Санитарлық аймақ 1000 метрден кем болмауы керек. Бұл туралы облыстық Экология департаменті өкілдері де айтқан. Алайда цех салғысы кеп жүрген азаматтар мұны әдейі ескермей отыр. Бұл жақта ешқандай газ тазалау құрылғысы да жоқ. Сондықтан «таза экология, жаңа технология» деген жылтыр сөздерге сенбеген жөн. Мұнда сағатына 240, демек күніне 1 500 бас шошқаны соймақшы. Сойғанда да дәл тұрғын үйлердің іргесінде. Қалдықтар туралы мүлде сөз жоқ. Талпақ танаулардың қиы қайда кетеді? Бұл – ертең туындауы мүмкін мәселенің бер жағы ғана. Шошқаның дене мүшелері, терісі, қаны қайда жіберіледі? Қалай жойылады? Мұның бәрі жобада жазылмаған» деген қоғам белсендісі жобаға өзгерістер енгізіп, қоғамдық тыңдауды қайта өткізу керектігін алға тартты.
Қаперлеріңізге салайық, былтыр БАҚ беттерінде Eco Meat Vostok Ltd компаниясы FinSight Ventures инвестициялық қоры мен Brown&Co ағылшын компаниясының қолдауымен Шығыс Қазақстанда ет өңдейтін кешеннің құрылысын бастауды жоспарлап отырғаны, жобаға 2024 жылға дейін кезең-кезеңімен 117 миллиард теңге бөлінетіні туралы ақпарат жарияланған болатын. Аталған жобаға KAZAKH INVEST ұлттық компаниясының да қолдау көрсететіні, бұл кешенге жылдық қуаты 184 мың тонна құрама жем шығаратын зауыт, қуаты 20 мың бас мал өсіретін селекциялық-генетикалық ферма, 39 мың тонна мал союға арналған кәсіпорын, қуаты 400 мың бас малға арналған 3 ферма кіретіні жайында да айтылған еді.
Айтпақшы, былтыр дәл осы сәуір айында Ұлан ауданындағы Айыртау мен Жаңа Қанай ауылдарының тұрғындары шошқа етін өндіретін зауыттың салынуына қарсылығын білдірген болатын. Сол кезде облыс әкімдігі «Инвестордың өтінімі бастапқыда Ұлан ауданына берілген, облыс аймағының басқа бөлігінде аталған жобаны орналастыру мәселесі бүгінгі күні қаралған жоқ. Айыртау және Жаңа Қанай ауылдарының жергілікті тұрғындарының пікірі ескеріліп, объектілерді орналастыру үшін бұл аумақ қарастырылып отырған жоқ. Айыртау және Жаңа Қанай ауылдары арасында тауар фермасын орналастыру мәселесі жабық және қарастырылмайды» деп мәлімдеген еді. Енді, міне аталған жоба Өскемен тұрғындары тарапынан да қарсылыққа ұшырап отыр.