Жуырда «Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы мәселелері бойынша заң» қабылданды. Осы заңның шеңберінде пәтер иелері кооперативтерінің (ПИК) жұмысына өзгеріс енгізіледі. Мысалы, биылдан бастап ПИК-тердің орнына Мүліктің меншік иелері бірлестігі (MМИБ) түрінде коммерциялық емес ұйымдар құрылып, «бір үй – бір бірлестік – бір шот» принципімен жұмыс істейді.
Индустрия және инфрақұрылымдық даму бірінші вице-министрі Қайырбек Өскенбаевтың айтуынша, заң бойынша ПИК-тің орнына көппәтерлі тұрғын үйді басқару үшін құрылатын МMИБ – заңды тұлға ретінде де, жай серіктестік (заңды тұлға құрмай-ақ) ретінде де құрылуына болады.
«Бұған дейін ПИК жұмыстарына қатысты шағым өте көп түсетін. Сондықтан мүлік иесі мен ПИК құқының аражігін ажыратып алу керек болды. Осыған байланысты әр үйдің өз шоты болуы керек деген шешімге келдік. Яғни, жаңа жүйе бір шот – бір үй – бір басқару органы бойынша құрылады», – деді ол. Енді бір тұрғын үйдің тұрғындарынан жиналған қаржы сол үйді күтіп-ұстауға ғана жұмсалады. Жаңа заңда тұрғын үйлерді күрделі жөндеу тәртібіне де жаңа норма енгізілді.
«Бүгінгі таңда сіздерге ағымдық және жинақтаушы шот келеді. Яғни, ағымдық шот арқылы сіз өзіңізге көрсетіліп жатқан қызмет үшін ақы төлесеңіз, жинақтаушы шот – сіздің үйіңіздің зейнетақы жинағы іспетті. Жинақтаушы шоттың ақшасы үйді күрделі жөндеуден өткізу үшін ғана жұмсалады. Біз қазір тиісті заңнамалық ережелер мен актілерді дайындап жатырмыз. Соған сәйкес жергілікті әкімдік республикалық бюджеттен бөлінетін қаражат пен өз бюджетінен шығаратын қаражатты қосып, сіз тұрған көппәтерлі үйді күрделі жөндеуден өткізеді», – дейді вице-министр.
Оның айтуынша, бұл бағытта алдағы екі жылға республикалық бюджеттен 30 млрд теңгеге жуық қаражат бөлінеді. Жергілікті атқарушы органдар күрделі жөндеуді талап ететін үйлердің жобалық-сметалық құжаттарды әзірлеуі керек. Одан кейін бюджет қаражаты есебінен жергілікті атқарушы орган күрделі жөндеу жүргізілетін үйдің тұрғындарымен келісім жасайды. Сол келісімге сәйкес тұрғындардың жинақтаушы шотқа жиналған ақшасы күрделі жөндеуге кетеді. Яғни, ол қаржы 8 жыл өткеннен кейін жинақтаушы шотқа жиналған ақша жүргізілген жұмыс үшін әкімдікке беріледі. Ал егер жинақтаушы шоттағы ақша жетпесе, Тұрғын үй жинақ банкі қалған қарыз бойынша 2 пайызбен несие береді. Бұл механизм бойынша жұмыс биыл басталады.
Айта кетейік, жаңа заңға сәйкес тұрғын үйлердің бірінші қабатындағы дүкендер, салондар мен мейрамханалар иелері де тұрғындар секілді кондоминиум мүшесі саналатын. Сондықтан тұрғындар шешімі бойынша оларға қосымша төлем жүктеледі. Мүліктің меншік иелері бірлестігі құрылып, жұмысы бір жүйеге түскен соң, яғни 2022 жылдың 1 шілдесінен бастап ПИК-тердің жұмысы тоқтатылады. Қысқасы, ПИК-тердің екіжылдық ғұмыры қалды.
Айдана БЕГІМ
